گفت‌وگو با مهدی شکوری؛ عضو هیأت‌رئیسه فدراسیون شطرنج، درباره برنامه‌های بلندپروازانه فدراسیون
فتح دو جبهه: از کلاس‌های درس تا سکوهای جهانی
فدراسیون شطرنج ایران با برنامه‌هایی جامع و بلندپروازانه، دور جدیدی از فعالیت‌های خود را آغاز کرده است؛ برنامه‌هایی که از استعدادیابی در مدارس آغاز شده و تا میزبانی از قهرمانان بزرگ جهان و کسب سکو در المپیاد جهانی ادامه دارد. برای بررسی جزئیات این نقشه راه و چشم‌انداز آینده شطرنج کشور، با مهدی شکوری، عضو هیأت‌رئیسه فدراسیون شطرنج، به گفت‌وگو نشستیم. او در این مصاحبه، از ورود شطرنج به زنگ ورزش مدارس تا تلاش برای حضور چهره‌ای مانند مگنوس کارلسن در ایران و توجه ویژه به شطرنج بانوان سخن می‌گوید.
مهم‌ترین برنامه‌های فعلی فدراسیون شطرنج چیست؟
در حال حاضر، فدراسیون شطرنج با یک نگاه جامع و برنامه‌ریزی بلندمدت، چند محور اصلی را پیگیری می‌کند. یکی از مهم‌ترین آن‌ها، اعزام تیم‌های ملی به رقابت‌های معتبر بین‌المللی است؛ چرا که حضور در این رویدادها هم باعث افزایش تجربه بازیکنان می‌شود و هم جایگاه ایران را در رنکینگ جهانی تثبیت می‌کند. در کنار آن، اردوهای آماده‌سازی با حضور مربیان داخلی و خارجی در دستور کار قرار دارد تا بازیکنان در شرایط حرفهای تمرین کنند. همچنین ما سعی داریم مسابقات داخلی را با نظم بیشتر، کیفیت بالاتر و سطح جوایز بهتر برگزار کنیم تا انگیزه و رقابت بیشتری میان بازیکنان ایجاد شود.
هدف اصلی فدراسیون در این دوره چیست؟
هدف نهایی و اصلی ما، موفقیت در المپیاد جهانی شطرنج است. این رقابت‌ها ویترین توانمندی کشورها در شطرنج محسوب می‌شود. ما تمام اردوها، انتخاب‌ها، اعزام‌ها و حتی برنامه‌ریزی‌های رده‌های پایه را در راستای این هدف بزرگ طراحی می‌کنیم. باور داریم که با انسجام مدیریتی و پشتکار بازیکنان، می‌توانیم در المپیاد جهانی نتایج درخشان‌تری نسبت به گذشته کسب کنیم و پرچم ایران را در این عرصه جهانی بالاتر ببریم.
شما به رده‌های سنی اشاره کردید. چه برنامه ویژه‌ای برای این بخش در نظر گرفته‌اید؟
رده‌های سنی، آینده‌سازان شطرنج کشور هستند. ما با جدیت دنبال می‌کنیم که استعدادها از همان سال‌های نخست شناسایی و هدایت شوند. برای این منظور، در حال افزایش تعداد مربیان هستیم و برنامه داریم تا در استان‌ها نیز مربیان بیشتری تربیت شوند. از طرف دیگر، اردوهای اختصاصی برای رده‌های سنی مختلف طراحی کرده‌ایم تا هر گروه متناسب با سطح خود تمرین کند و رشد نماید. هدف ما این است که هیچ استعداد درخشانی در کشور مغفول نماند و مسیر حرفهای برایش فراهم باشد.
آیا در حوزه بین‌المللی نیز برنامه خاصی دارید؟
بله، در بخش بین‌المللی نگاه ما بسیار جدی است. در حال تدارک هستیم تا برخی از بزرگ‌ترین قهرمانان جهان، از جمله مگنوس کارلسن، در تورنمنت‌های بین‌المللی که در کشورمان برگزار می‌شود، حضور پیدا کنند. چنین اقدامی علاوه بر اینکه سطح کیفی رقابت‌ها را ارتقا می‌دهد، به بازیکنان ما این امکان را می‌دهد که از نزدیک با شیوه بازی قهرمانان طراز اول جهان آشنا شوند. این تجربه در هیچ کتاب یا کلاس درسی به دست نمی‌آید و می‌تواند جهشی بزرگ برای شطرنج‌بازان ایرانی باشد.
اخیراً صحبت‌هایی درباره همکاری فدراسیون با وزارت آموزش و پرورش مطرح شده است. در این‌باره توضیح می‌دهید؟
یکی از اتفاقات بسیار مهم و استراتژیک، امضای توافق‌نامه میان فدراسیون شطرنج و آموزش و پرورش است. بر اساس این توافق، قرار است شطرنج به‌عنوان بخشی از برنامه رسمی زنگ ورزش در مدارس گنجانده شود. این یعنی میلیون‌ها دانش‌آموز در سراسر کشور به‌صورت ساختارمند با شطرنج آشنا خواهند شد. ما می‌دانیم که شطرنج فقط یک بازی نیست، بلکه ابزاری برای تقویت تمرکز، پرورش ذهن و ارتقای قدرت تصمیم‌گیری است. بنابراین ورود شطرنج به مدارس می‌تواند در آینده تحصیلی و حتی زندگی شخصی دانش‌آموزان تأثیر مثبت داشته باشد و فرهنگ شطرنج را در سطح عمومی جامعه گسترش دهد.
وضعیت شطرنج بانوان در کشور چگونه است؟
خوشبختانه در بخش بانوان، شاهد رشد و جهش قابل توجهی بوده‌ایم. طی سال‌های اخیر، تعداد بانوانی که در سطح حرفهای وارد عرصه شطرنج شده‌اند تقریباً دو برابر شده است. این یک تحول مهم است و نشان می‌دهد نگاه جامعه به شطرنج بانوان تغییر کرده و حمایت‌ها نتیجه داده است. از سوی دیگر، فدراسیون به‌طور ویژه برای بانوان ارزش قائل است؛ به‌طوری‌که در برخی رده‌های سنی، جوایز بانوان حتی از آقایان هم بیشتر تعیین شده تا انگیزه بیشتری ایجاد شود. ما باور داریم که بانوان ایرانی می‌توانند در سطح آسیا و حتی جهان حرفهای زیادی برای گفتن داشته باشند.
در پایان، چه پیامی برای علاقه‌مندان به شطرنج دارید؟
پیام من به همه علاقه‌مندان این است که شطرنج فقط یک رشته ورزشی نیست، بلکه یک شیوه تفکر و زندگی است. ما از همه شهروندان دعوت می‌کنیم در مسابقات هفتگی فدراسیون شطرنج در تهران و مسابقات هیأت‌های شطرنج در شهرستان‌ها که برای عموم آزاد است، شرکت کنند. این رقابت‌ها فرصتی است تا افراد توانایی‌های خود را محک بزنند، با بازیکنان دیگر تبادل تجربه داشته باشند و در فضایی دوستانه و رقابتی، دانش خود را ارتقا دهند. امیدواریم شطرنج روزبه‌روز بیشتر در میان خانواده‌ها جا بیفتد و به بخشی جدایی‌ناپذیر از فرهنگ ورزشی کشور تبدیل شود.