تصاویر؛ 10 موجود برتر در آثار علمی تخیلی دهه‌ی گذشته

یکی از اصلی‌ترین جذابیت‌های ژانر علمی تخیلی، در توانایی آن برای به تعلیق درآوردن باورهای ما نسبت به واقعیت نهفته است؛ فرصتی برای پذیرفتن جهانی فراتر از تجربه‌های روزمره. مخاطبان این ژانر، تشنه‌ی تماشای چیزهایی هستند که پیش از این هرگز ندیده‌اند و مشتاق سفر به مکان‌هایی هستند که پایشان هرگز به آنجا نرسیده است. آن‌ها همچنین می‌خواهند این ایده را بپذیرند که هرچقدر هم یک گره داستانی نامعقول به نظر برسد، همواره کورسویی از امید برای وقوع آن وجود دارد، به شرط آنکه ریشه‌هایش در دنیای علم استوار باشد. شاید به همین دلیل است که بخش بزرگی از فیلم‌ها و سریال‌های علمی تخیلی در فضا روایت می‌شوند؛ چرا که فضا، قلمروی بی‌کرانی از ناشناخته‌ها و احتمالات بی‌پایان است که کنجکاوی بشر را برمی‌انگیزد.

در طول تاریخ، ژانر علمی تخیلی کارنامه‌ی درخشانی از خلق موجودات به‌ یاد ماندنی و شگفت‌انگیز داشته است. از زنومورف هراس‌انگیز در فیلم «بیگانه» گرفته تا چوباکای دوست‌ داشتنی در «جنگ ستارگان»، این شخصیت‌ها به نمادهایی جاودانه در تالار مشاهیر سینما بدل شده‌اند. دهه‌ی گذشته، به لطف پیشرفت‌های فنی و ظهور ایده‌های نو، دورانی طلایی برای ژانر علمی تخیلی، هم بر پرده‌ی سینما و هم در قاب تلویزیون بوده است. علاقه‌مندان این ژانر همواره مشتاقانه در انتظار آثار جدید هستند و بهترینِ این تولیدات، معمولا به بلاک‌باسترهای پرفروش یا سریال‌هایی تبدیل می‌شوند که برای مدتی طولانی، نقل محافل‌اند. بسیاری از این آثار موفق، میزبان هیولاها و موجودات فراموش‌ نشدنی هستند که در بسیاری از موارد، توجه اصلی را از داستان و شخصیت‌های انسانی به خود معطوف می‌کنند. در ادامه، با 10 مورد از بهترین و منحصربه‌فردترین موجودات علمی تخیلی که در دهه‌ی گذشته خلق شده‌اند، آشنا خواهیم شد.

10. اوکجا – «اوکجا» (Okja)

• کارگردان: دنی ویلنوو
• بازیگران: ایمی آدامز، جرمی رنر، فارست ویتاکر، مایکل استولبارگ، تزی ما
• تاریخ اکران: 2016
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 94 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.9 از 10

روزی که گروهی از موجودات بیگانه به صورت همزمان در نقاط مختلف زمین فرود می‌آیند، جهان در آشوبی از ترس و سردرگمی فرو می‌رود و قدرت‌های جهانی تلاش می‌کنند راهی برای برقراری ارتباط با این مهمانان ناخوانده بیابند. درست در همین نقطه است که دکتر لوئیز بنکس با بازی ایمی آدامز، به عنوان یک زبان‌شناس برجسته، وارد داستان می‌شود. ارتش ایالات متحده او را مامور می‌کند تا مسئولیت تقریبا غیرممکن ترجمه‌ی زبان این بیگانگان – که به «هپتاپادها» (هفت‌پایان) معروف شده‌اند – و یافتن راهی برای گفتگو با آنان را بر عهده بگیرد. این موجودات همواره در هاله‌ای از مه و سایه پنهان شده‌اند و هفت پای بلند و ظاهر وهم‌آلودشان، تقریبا تنها تصویری هستند که مخاطب در طول فیلم از آن‌ها می‌بیند.

دو هپتاپادی که لوئیز با آن‌ها در ارتباط است، از طریق ترسیم الگوهای دایره‌ای و جوهری شکل پیچیده‌ای با او ارتباط برقرار می‌کنند. اما همین تفاوت بنیادین در درک زبان، به سوتفاهم‌های خطرناکی دامن می‌زند و با گسترش بی‌اعتمادی میان ملت‌ها، جهان را تا آستانه‌ی یک جنگ تمام‌عیار پیش می‌برد. برخلاف کلیشه‌های رایج در بسیاری از آثار پیشین، این بیگانگان در واقع هیچ نیت خصمانه‌ای نسبت به انسان‌ها ندارند و هدفشان کاملا متفاوت است. اینکه آیا این حقیقت به موقع کشف خواهد شد و پیام واقعی آن‌ها چیست، به پرسش محوری و تعلیق‌آمیز فیلم دنیس ویلنوو تبدیل می‌شود. گرچه ما هرگز سیمای کامل هپتاپادها را نمی‌بینیم، اما حضور اسرارآمیز و مفهوم عمیقی که با خود به همراه می‌آورند، اتمسفری فراموش‌ نشدنی و تامل‌برانگیز خلق می‌کند.

8. ایندورپتور – «دنیای ژوراسیک: پادشاهی سقوط کرده» (Jurassic World: Fallen Kingdom)

• کارگردان: الکس گارلند
• بازیگران: ناتالی پورتمن، جنیفر جیسون لی، جینا رادریگز، تسا تامپسون، تووا نووتنی، اسکار آیزاک
• تاریخ اکران: 2018
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 88 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 6.8 از 10

موجود علمی تخیلی که مستقیما از دل کابوس‌ها بیرون آمده؛ این بهترین توصیف برای خرس جهش‌ یافته‌ای است که به یکی از عناصر کلیدی و هراس‌انگیز فیلم محصول سال 2018 الکس گارلند، «نابودی»، تبدیل شد. داستان فیلم حول گروهی از زنان دانشمند می‌چرخد که به یک منطقه‌ی قرنطینه‌ شده به نام «شیمر» (The Shimmer) قدم می‌گذارند؛ ناحیه‌ای که پس از برخورد یک شهاب‌ سنگ، به قلمرویی مرموز با قوانین فیزیکی و بیولوژیکی خاص خود بدل شده و اتفاقات غیرقابل توضیحی در آن رخ می‌دهد. از آنجایی که یک گروه از سربازان پیش از آن‌ها وارد این منطقه شده و هرگز بازنگشته‌اند، این تیم تحقیقاتی جدید ماموریت می‌یابد تا سرنوشت آن‌ها و ماهیت واقعی «شیمر» را کشف کند. گیاهان و حیوانات جهش‌ یافته و از کار افتادن دستگاه‌های ارتباطی، تنها بخشی از ویژگی‌های این چشم‌انداز بیگانه و وهم‌آلود است که «شیمر» به مهمانان خود «پیشکش» می‌کند.

یکی دیگر از «سوغات»های این منطقه، همین خرس جهش‌ یافته است. این موجود در نگاه اول به یک خرس سیاه شباهت دارد، اما با نزدیک‌تر شدن، جزئیات هولناکش آشکار می‌شود: بخش‌هایی از پوست و موی اطراف دهانش از بین رفته و دندان‌هایش را به شکلی دائمی به نمایش گذاشته است. صورتش حالتی استخوان‌گونه و تقریبا اسکلتی دارد و از آنجایی که اغلب در تاریکی با آن روبرو می‌شویم، وحشت حاصل از دیدارش دوچندان می‌شود. فیلم «نابودی» شامل چندین سکانس تقابل نفس‌گیر با این خرس است که آن را نه تنها به یک تهدید فیزیکی، بلکه به یک حریف شایسته و کابوس‌وار برای گروه تحقیقاتی تبدیل می‌کند.

6. مهندسان – «پرومتئوس» (Prometheus) و «بیگانه: کاوننت» (Alien: Covenant)

• کارگردان‌ها: کریگ مازین، نیل دراکمن
• بازیگران اصلی: پدرو پاسکال، بلا رمزی
• تاریخ پخش: 2023 تاکنون
• امتیاز راتن تومیتوز به سریال: 92 از 100 
• امتیاز IMDb به سریال: 8.8 از 10 

سریال «آخرین بازمانده از ما» که اقتباسی از یک بازی ویدیویی جریان‌ساز و تحسین‌ شده به همین نام است، به یکی از موفق‌ترین و پربیننده‌ترین محصولات شبکه‌ی «اچ‌بی‌او» در سال‌های اخیر تبدیل شد. این سریال پساآخرالزمانی، داستان تلاش بازماندگان برای بقا در جهانی را روایت می‌کند که توسط یک همه‌گیری جهانی نابود شده است. عامل این فاجعه، قارچی انگلی به نام «کوردیپس» است که با نفوذ به مغز انسان، کنترل آن را به دست می‌گیرد. انسان‌های آلوده، تمام هویت و اراده‌ی خود را از دست می‌دهند و تنها به یک غریزه‌ی کورکورانه پایبندند: آلوده کردن هرچه بیشتر انسان‌های سالم. بازماندگان، این موجودات آلوده را با نام «کلیکر» می‌شناسند؛ عنوانی که از صدای تق‌تق‌مانند و هولناکی گرفته شده که هنگام ردیابی و تعقیب طعمه‌هایشان از خود تولید می‌کنند.

آلودگی به این قارچ مراحل مختلفی دارد. مبتلایانی که هنوز بینایی خود را حفظ کرده‌اند و با سرعت بالایی حرکت می‌کنند، به «رانر» (دونده) معروف هستند. در مراحل پیشرفته‌تر، قارچ به تدریج بخش‌های بیشتری از بدن میزبان را فرامی‌گیرد و زمانی که رشد آن، صورت و به خصوص چشم‌های فرد را به طور کامل بپوشاند و او را کور کند، به یک «کلیکر» تبدیل می‌شود. این موجودات برای یافتن مسیر و شکار، از همان صدای تق‌تق‌مانند برای «پژواک‌یابی» (Echolocation) استفاده می‌کنند. نهایی‌ترین و وحشتناک‌ترین مرحله‌ی این آلودگی، «بلوتر» (پف‌کرده) نام دارد. این‌ها مبتلایانی هستند که سال‌های بسیار طولانی زنده مانده‌اند و قارچ، بدنشان را به یک زره ضخیم و مقاوم تبدیل کرده است. این موجودات نه تنها ظاهری چندش‌آور و کریه برای تماشاگر دارند، بلکه با قدرت و استقامت فراانسانی خود، به سرسخت‌ترین دشمنان بازماندگان در داستان بدل می‌شوند.

4. فرشتگان مرگ – مجموعه‌ی «یک مکان ساکت» (A Quiet Palace)

• کارگردان: دنی ویلنوو
• بازیگران: تیموتی شالامه، ربکا فرگوسن، اسکار آیزاک، جاش برولین، استلان اسکاشگورد، دیو باتیستا، زندایا، جیسون موموآ، خاویر باردم
• تاریخ اکران: 2021 – 2024
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 83 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 8.0 از 10

وقتی در منبع اقتباس خود، هیولایی چنان نمادین و شناخته‌ شده دارید که هر خواننده‌ی کتاب با آن آشناست، چگونه می‌توانید حضور پررنگ آن را در فیلم خود نادیده بگیرید؟ فیلم‌های «تلماسه» و «تلماسه: بخش دوم» به کارگردانی دنیس ویلنوو، با موفقیت «کرم‌های شنی» را به تصویر کشیدند؛ موجودات عظیمی که در اعماق سیاره‌ی بیابانی آراکیس زندگی می‌کنند و به نوعی، نگهبانان باستانی آن به شمار می‌روند. اهمیت حیاتی این موجودات در اکوسیستم سیاره و حتی کل کهکشان، به نقش آن‌ها در تولید «ملانژ» یا «اسپایس» بازمی‌گردد؛ ماده‌ی گران‌بهایی که سفر در فضا و زمان و در نتیجه، کل اقتصاد و قدرت سیاسی کیهان را ممکن می‌سازد.

مردم بومی آراکیس، یعنی «فرمن‌ها»، رابطه‌ای عمیق و سرشار از احترام و ترس با کرم‌های شنی دارند و با آن‌ها نه به عنوان یک حیوان، بلکه همچون خدایان بیابان و تجسمی از قدرت طبیعت رفتار می‌کنند. حفظ این تعادل ظریف میان انسان و کرم شنی برای بقا در آراکیس ضروری است، اما همین رابطه، پتانسیل فوق‌العاده‌ای برای خلق صحنه‌های سینمایی شگفت‌انگیز از تقابل و هماهنگی را نیز فراهم می‌کند. در فیلم اول «تلماسه»، کرم‌های شنی بیشتر به عنوان یک نیروی طبیعی، غیرقابل کنترل و مانعی هولناک در مسیر شخصیت‌ها و در میانه‌ی نبردهای حماسی به تصویر کشیده می‌شوند. اما در «بخش دوم»، جایگاه آن‌ها تغییر می‌کند و به ابزاری برای قدرت‌نمایی و حتی وسیله‌ی نقلیه‌ی شخصیت اصلی، پل آتریدیس، تبدیل می‌شوند؛ اتفاقی که نمادی از پذیرفته شدن او توسط فرمن‌ها و برآورده شدن پیشگویی‌هاست.

2. دموگورگن – «چیزهای عجیب» (Stranger Things)

• کارگردان: جان فاورو
• بازیگران اصلی: پدرو پاسکال، کارل ودرز، جیانکارلو اسپوزیتو، کیتی سکف، کریستوفر لوید
• تاریخ پخش: 2019 – 2023
• امتیاز راتن تومیتوز به سریال: 93 از 100 
• امتیاز IMDb به سریال: 8.7 از 10 

با وجود آن که «چیزهای عجیب» یکی از محبوب‌ترین سریال‌های دهه‌ی گذشته بود، اما در این بازه‌ی زمانی، هیچ موجود علمی تخیلی دیگری نتوانست به اندازه‌ی «گروگو» نبض فرهنگ عامه و روح زمانه را تسخیر کند. این موجود که تا پیش از فاش شدن نام اصلی‌اش در فصل دوم سریال «مندلورین»، در میان طرفداران با نام «بیبی یودا» شناخته می‌شد، نه تنها قلب طرفداران قدیمی «جنگ ستارگان» را ربود، بلکه به محبوبیتی جهانی در میان تمام اقشار مخاطبان دست یافت. اگرچه او فرزند مستقیم همان استاد یودای معروفی نیست که طرفداران در فیلم‌های اصلی «جنگ ستارگان» با او آشنا شدند، اما به همان نژاد نادر و اسرارآمیز تعلق دارد که جزئیات چندانی از آن در دست نیست.

شخصیت مندلورین (با بازی پدرو پاسکال)، یک جایزه‌بگیر تنها و سرسخت، از همان قسمت اول برخلاف تمام اصول حرفه‌ای خود، وظیفه‌ی محافظت از گروگو را بر عهده می‌گیرد. و از همین نقطه، سفرها و ماجراجویی‌های این زوج نامحتمل در سراسر کهکشان آغاز می‌شود و رابطه‌ای عمیق شبیه به پدر و پسر میانشان شکل می‌گیرد. گروگو از یک سو دارای قدرت‌های فراطبیعی و خارق‌العاده در «نیرو» است و از سوی دیگر، با علاقه‌ی بی‌پایانش به خوردن غذاها و مایعات مختلف، کاملا همچون یک کودک نوپا رفتار می‌کند. این دوگانگی باعث می‌شود مندلورین همواره حس مراقبت از یک نوزاد را داشته باشد؛ که در واقعیت نیز چنین است. عامل «جذابیت ظاهری» و شیرینی گروگو، نقشی کلیدی در رشد افسانه‌ی او و تبدیل شدنش به یک پدیده‌ی تجاری و فرهنگی داشته است و فیلم سینمایی آینده‌ی این مجموعه نیز قرار است ماجراهای این دو شخصیت محبوب را ادامه دهد.

منبع: مایکت