تصاویر؛ 10 فیلم زامبی‌محور تماشایی که محصول آمریکا نیستند

از میان تمام زیرشاخه‌های مختلف ژانر وحشت، فیلم‌های زامبی‌محور یکی از ماندگارترین‌ها هستند، چرا که هر نسل از فیلم‌سازان، نگاه منحصربه‌فردی به این زیرژانر داشته است. در سال‌های اخیر، شاهد تغییرات هیجان‌انگیزی در ژانر زامبی بوده‌ایم.

بسیاری از کلیشه‌ها و قواعدی که توسط آثاری کلاسیکی مانند شب مردگان زنده (Night of the Living Dead) پایه‌گذاری شده بودند، دستخوش دگرگونی شدند تا با دوران معاصر هماهنگ شوند. اگرچه هالیوود فیلم‌های زامبی‌محور بسیار خوبی تولید کرده است، اما آثار خلاقانه بسیاری نیز از کشورهای خارج از آمریکا پدید آمده‌اند.

بسیاری از فیلم‌های زامبی‌محور غیر آمریکایی از چارچوب‌های رایج این ژانر فاصله می‌گیرند و این پروژه‌های بین‌المللی درخشان نشان می‌دهند که نویسندگان و کارگردانان در سراسر جهان علاقه‌مندند ببینند تا کجا می‌توان مفهوم زامبی را گسترش داد. از فیلم‌های خون‌آلود و خشنی که باعث می‌شوند از تماشای صحنه‌ها روی برگردانید، تا روایت‌های طنزآمیزی که با انتظارات مخاطب بازی می‌کنند، این آثار همه‌ چیز دارند.

در سال‌های اخیر، بسیاری از بهترین فیلم‌های زامبی‌محور، زامبی را به‌عنوان استعاره‌ای از بیماری‌های همه‌گیر و فاجعه‌های فراگیر به تصویر کشیده‌اند و اغلب این مضمون را با ژانر آخرالزمانی در هم آمیخته‌اند. در ادامه 10 فیلم زامبی‌محور جذاب نام بردیم که محصول آمریکا نیستند.

10. کارگو (Cargo)

    محصول: 2009 نروژ

    کارگردان: تومی ویرکولا

    بازیگران: شارلوت فروگنر، استیگ فروده هنریکسن، آنه دال تورپ

    امتیاز راتن تومیتوز: 68 از 100

    امتیاز IMDb به فیلم: 6.3 از 10

در بسیاری از فیلم‌های زامبی، زمانی که شخصی آلوده می‌شود، با یک فقدان تراژیک روبه‌رو هستیم و همین پیوندهای انسانی است که شیوع بیماری را به‌مراتب ترسناک‌تر می‌کند. اما این قضیه در مورد فیلم زامبی‌محور نروژی برف مرده صدق نمی‌کند که نه تنها زامبی دارد، بلکه زامبی‌هایش همگی از حذب نازی هستند. گویی مردگان متحرک به‌تنهایی و به‌اندازه‌ی کافی ترسناک و شرور نیستند و فیلم برف مرده لایه‌ای از شر مطلق را به آن‌ها اضافه می‌کند. همین ترکیب باعث می‌شود که تماشاگران بدون عذاب وجدان هنگام متلاشی شدن زامبی‌ها هورا بکشند و وقتی آن‌ها نزدیک‌تر می‌شوند، با تمام وجود فریاد بزنند.

 فیلم برف مرده از بسیاری جهات در چارچوب کلاسیک روایت‌های ترسناک پیش می‌رود و داستانش با گروهی از دانشجویان آغاز می‌شود که به کلبه‌ای دورافتاده در جنگل‌های نروژ سفر می‌کنند. در ادامه، شخصیت‌ها یکی‌یکی با زامبی‌ها مواجه می‌شوند و یا با تمام توان برای نجات خود می‌جنگند یا قربانی می‌شوند. از همان دقایق ابتدایی فیلم مشخص است که سازندگان از بازی با کلیشه‌های ژانر لذت برده‌اند و عامدانه جنبه‌های مشمئزکننده، اغراق‌شده و پرزرق‌وبرق فیلم‌های زامبی را برجسته کرده‌اند. همان عناصری که این ژانر را به‌یادماندنی و خاص می‌کنند.

8. زنده (Alive)

    محصول: 2017 ژاپن

    کارگردان: شینیچیرو یوئدا

    بازیگران: تاکایوکی هاماتسو، هارومی شوهاما، یوزوکی آکیاما

    امتیاز راتن تومیتوز: 100 از 100

    امتیاز IMDb به فیلم: 7.6 از 10

فیلم تکه‌ای از مردگان نه تنها با ژانر زامبی، بلکه با خودِ هنر فیلم‌سازی وارد گفت‌وگو می‌شود و با نگاهی طنزآمیز، به افراط‌هایی می‌پردازد که کارگردانان و هنرمندان برای رسیدن به شهرت و موفقیت به آن تن می‌دهند. این پروژه‌ی فرامتنی به‌سرعت به یک فیلم در فیلم تبدیل می‌شود و ابتدا ماجرای ساخت یک فیلم زامبی‌محور خیالی را نشان می‌دهد، سپس به پشت ‌صحنه‌ی آن و روند تولید واقعی پروژه می‌پردازد. فیلم تکه‌ای از مردگان با وجود بودجه‌ی بسیار ناچیز حدود 27000 دلاری به موفقیت خیره‌کننده‌ای دست یافت، میلیون‌ها دلار فروخت و به یک پدیده‌ی جهانی بدل شد.

با تماشای تکه‌ای از مردگان در زمان حال، به‌راحتی می‌توان درک کرد که این فیلم چگونه و چرا به یک پدیده تبدیل شد. شاید بتوان گفت این اثر یکی از نوآورانه‌ترین فیلم‌های سال 2017 بود؛ فیلمی بامزه و خودآگاه که هرگز بیش از حد لوده نمی‌شود یا از مخاطب فاصله نمی‌گیرد. فیلم تکه‌ای از مردگان با بازی هنرپیشه‌های ناشناخته و پرداختن به فرمی تجربی و محتوایی خاص که بسیاری از پروژه‌های جریان اصلی از آن پرهیز می‌کنند، به فیلمی فوق‌العاده بدل شده که شایسته است در میان بهترین آثار ژانر زامبی به خاطر سپرده شود.

6. شبی که جهان را می‌خورد (The Night Eats the World)

    محصول: 2007 اسپانیا

    کارگردان: ژاوما بالاغارو، پاکو پلاسا

    بازیگران: مانوئلا بلاسکو، خاویر بوتت، پابلو روسو

    امتیاز راتن تومیتوز: 90 از 100

    امتیاز IMDb به فیلم: 7.4 از 10

فیلم زامبی‌محور ضبط یکی از بهترین آثار ترسناک در سبک فیلم‌های یافت‌شده است و اگرچه دنباله‌های متعددی برایش ساخته شده اما نسخه‌ی اصلی همچنان جایگاه خود را به‌عنوان شاخص‌ترین و به‌یادماندنی‌ترین قسمت حفظ کرده است. این فیلم اسپانیایی داستان یک خبرنگار تلویزیونی به نام آنجلا (مانوئلا بلاسکو) را دنبال می‌کند که در داخل یک ساختمان مسکونی که ساکنانش یکی‌یکی آلوده می‌شوند گرفتار شده است. در طول شب، فیلم‌بردار آنجلا، پابلو (پابلو روسو)، وقایع بسیار خون‌آلود و آزاردهنده‌ای را ثبت می‌کند و از طرف دیگر آنجلا تلاش می‌کند از این کابوس بگریزد و دلیل آنچه بر سرشان آمده را بفهمد.

فیلم ضبط به‌خوبی از قالب فیلم‌های یافت‌شده بهره می‌برد و با ترس‌های ناگهانی، نکات پنهانی جذاب و پایانی شوم، تماشاگر را تا آخرین لحظه درگیر نگه می‌دارد. اگرچه ضبط فیلم پرزرق‌وبرق یا اغراق‌آمیزی نیست، اما ثابت می‌کند که یک پروژه برای اثرگذاری نیازی به بودجه‌ی کلان یا خشونت افراطی ندارد. در واقع، یکی از نقاط قوت اصلی فیلم همین است که بسیاری از چیزها را به تخیل مخاطب واگذار می‌کند و از همین راه، وحشتی عمیق‌تر و ماندگارتر خلق می‌کند.

4. 28 روز بعد (28 Days Later)

    محصول: 2000 ژاپن

    کارگردان: ریوهی کیتامورا

    بازیگران: تاک ساکاگوچی، هیدئو ساکاکی، کازوهیتو اوهبا

    امتیاز راتن تومیتوز: 75 از 100

    امتیاز IMDb به فیلم: 6.3 از 10

این فیلم زامبی‌محور ژاپنی به همان اندازه‌ای که به نمایش زامبی‌های مشمئزکننده و ترسناک خود توجه دارد، به طراحی دقیق و تماشایی صحنه‌های اکشن نیز پایبند است. رویارویی با بهره‌گیری از عناصر ژانرهای رزمی و سامورایی، داستان مرکزی خود را تقویت می‌کند و به‌جای تکیه بر کلیشه‌ی آزمایشگاه‌های علمی، زامبی‌ها را به اسطوره‌ها و افسانه‌های پیچیده پیوند می‌زند. ماجرا در جنگل رستاخیز رخ می‌دهد، جایی که یک زندانی فراری به همراه دختری جوان در حالی که هم زامبی‌ها و هم گروهی از مردان خطرناک آن‌ها را تعقیب می‌کنند، باید برای نجات جان خود بجنگند.

با این حال، در دل آن جنگل، این مردان هرگز واقعا نمی‌میرند و پیوسته در تعقیب قهرمانان داستان هستند. تاک ساکاگوچی نقش زندانی محوری را بازی می‌کند و چیکو میساکا در نقش دختر جوان در کنار او ظاهر می‌شود و این دو با هم دو قهرمان اکشن تاثیرگذار و جذاب را شکل می‌دهند. هرچه داستان رویارویی بیشتر پیش می‌رود، عناصر عرفانی و پیوندهای تاریخی بیشتری آشکار و روایت لحظه ‌به ‌لحظه پیچیده‌تر و هیجان‌انگیزتر می‌شود. رویارویی با مهارتی بالا ژانرهای مختلف را در هم می‌آمیزد و به‌خوبی نشان می‌دهد که فیلم زامبی‌محور می‌تواند فراتر از تصور معمول مخاطبان باشد؛ ژانری که ظرفیت‌های پنهان و گسترده‌ای برای روایت‌های خلاقانه دارد.

2. شان مردگان (Shaun of the Dead)

    محصول: 2016 کره جنوبی

    کارگردان: یان سنگ هو

    بازیگران: گونگ یو، ما دونگ سیوک، جیونگ یو می

    امتیاز راتن تومیتوز: 95 از 100

    امتیاز IMDb به فیلم: 7.6 از 10

قطار بوسان به کارگردانی یان سنگ هو، چه در کره جنوبی و چه در سطح بین‌المللی یکی از برجسته‌ترین و شناخته‌شده‌ترین فیلم‌های زامبی معاصر است. این فیلم پر از صحنه‌های اکشن نفس‌گیر، خشونت و در عین حال، بار احساسی شگفت‌انگیزی است که شاید تا پایان داستان اشک به چشمان تماشاگر بیاورد. در مرکز روایت، شخصیتی قرار دارد که در میانه‌ی این فاجعه‌ی شوک‌آور، به‌عنوان پدری مسئول و انسانی رشد می‌یابد و دگرگون می‌شود. گونگ یو در نقش سوک وو، این تحول را با جذبه‌ای درخور یک قهرمان اکشن و در عین حال با حساسیتی انسانی و باورپذیر به تصویر می‌کشد.

قطار بوسان نمونه‌ای درخشان از آن چیزی است که در سینمای وحشت مدرن دوست داریم. فیلمی که هم‌زمان با بهترین آثار ژانر وارد گفت‌وگو می‌شود و در عین حال، از ترسیم مسیر منحصربه‌فرد خود ابایی ندارد. این فیلم نه‌تنها وسیله‌ای برای ارائه‌ی خشونت و هیجان زامبی‌محور است، بلکه به همان اندازه درباره‌ی نابرابری طبقاتی و فاجعه‌های طبیعی قریب‌الوقوع سخن می‌گوید. هرچند قطار بوسان ژانر زامبی را از نو بازتعریف نمی‌کند، اما راه را برای نسل تازه‌ای از فیلم‌ها هموار می‌سازد که هم جسور و هم مملو از دیدگاه‌های هوشمندانه و تامل‌برانگیز هستند.

منبع: مایکت