دارایی‌های آرامکو فروخته می‌شود؟

در پی کاهش شدید درآمدهای نفتی عربستان، شرکت آرامکو مأمور شده برای تأمین نقدینگی بخشی از دارایی‌های خود را واگذار کند؛ تصمیمی که ابعاد آن فراتر از یک معامله تجاری ساده است.

خبرگزاری رویترز به نقل از دو منبع آگاه گزارش داد که شرکت آرامکو عربستان سعودی در حال بررسی احتمال فروش بخشی از دارایی‌های خود به منظور تأمین نقدینگی است؛ این اقدام در شرایطی انجام می‌شود که شرکت به دنبال گسترش حضور بین‌المللی خود و غلبه بر تأثیرات ناشی از کاهش قیمت نفت خام است.

آرامکو که بزرگ‌ترین شرکت تولیدکننده نفت در جهان محسوب می‌شود و منبع اصلی درآمد دولت عربستان سعودی است، قرار است سود تقسیمی خود را در سال جاری میلادی حدود یک‌سوم کاهش دهد؛ این تصمیم در پی کاهش درآمد شرکت به علت افت قیمت نفت اتخاذ شده است.

به گفته این دو منبع، آرامکو از بانک‌های سرمایه‌گذاری خواسته است پیشنهادهایی درباره راه‌های تأمین مالی از محل دارایی‌های شرکت ارائه دهند. این منابع از ذکر دقیق دارایی‌هایی که ممکن است به فروش برسند یا نام بانک‌هایی که در این روند مشارکت دارند، خودداری کردند.

دو منبع آگاه دیگر نیز به رویترز گفتند که آرامکو در تلاش است تا بهره‌وری خود را بهبود بخشد و هزینه‌ها را کاهش دهد. یکی از این منابع تأکید کرد که فروش دارایی‌ها یکی از گزینه‌های مطرح‌شده در این چارچوب است.

چهار منبع مذکور خواستار عدم افشای هویت خود شدند، چرا که اجازه صحبت با رسانه‌ها را نداشتند.

بر اساس داده‌های مالی، سود شرکت آرامکو در سه‌ماهه نخست سال جاری با کاهش ۴.۶ درصدی مواجه شده و به ۹۷.۵۴ میلیارد ریال سعودی (معادل ۲۶.۰۱ میلیارد دلار) رسیده است. دلیل این کاهش، افت میزان فروش و افزایش هزینه‌های عملیاتی عنوان شده است.

این شرکت عظیم نفتی، نقش موتور محرک اقتصاد عربستان را دارد و سبد فعالیت‌های آن به بخش‌هایی نظیر هوانوردی، ساخت‌وساز و حتی ورزش نیز گسترش یافته است.

آرامکو در فروش دارایی‌های گذشته‌اش معمولاً مالکیت اکثریت را حفظ کرده است، از جمله در معاملات مربوط به زیرساخت‌های خطوط لوله که در آن‌ها اکثریت سهام را نزد خود نگه داشته است.

در همین حال، دولت عربستان به بخش‌های مختلف خود فشار وارد می‌کند تا در شرایط کاهش قیمت نفت، سودآوری بیشتری داشته باشند. این در حالی است که دولت هم‌زمان درآمدهای حاصل از منابع هیدروکربنی را در بخش‌های جدیدی سرمایه‌گذاری می‌کند تا وابستگی اقتصادی کشور به نفت کاهش یابد.

صندوق بین‌المللی پول اعلام کرده است که عربستان سعودی برای متعادل کردن بودجه خود نیاز دارد قیمت نفت از مرز ۹۰ دلار در هر بشکه عبور کند، در حالی‌که در هفته‌های اخیر قیمت نفت در حوالی ۶۰ دلار باقی مانده است.

آرامکو در سال‌های اخیر تلاش کرده است حضور جهانی خود را گسترش دهد. در این راستا، سبد سرمایه‌گذاری‌های این شرکت شامل مشارکت در پالایشگاه‌های چینی، خرید سهام در شرکت شیلیایی «ایسماکس» فعال در خرده‌فروشی سوخت و نیز شرکت امریکایی «مید اوشن» فعال در حوزه گاز طبیعی مایع شده (LNG) می‌شود.

همچنین شرکت سعودی آرامکو در ماه جاری اعلام کرد که ۳۴ توافق‌نامه اولیه به ارزش احتمالی ۹۰ میلیارد دلار با شرکت‌های امریکایی امضا کرده است؛ این توافق‌ها پس از سفر رئیس‌جمهور وقت ایالات متحده، دونالد ترامپ، به عربستان سعودی حاصل شده‌اند.

فروش دارایی‌های آرامکو، اگرچه می‌تواند در کوتاه‌مدت نقدینگی مورد نیاز شرکت را برای اجرای پروژه‌های بین‌المللی و حفظ سود سهام تأمین کند، اما در واقع نشانه‌ای از فشار مالی فزاینده بر اقتصاد عربستان است. با توجه به اینکه آرامکو منبع اصلی تأمین مالی دولت است، این اقدام می‌تواند نشانه‌ای از تنگنای مالی در سطح کلان باشد.

بر اساس اعلام اخیر وزارت دارایی عربستان، بدهی عمومی کشور تا پایان سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۵ به بیش از ۱.۱ تریلیون ریال سعودی (حدود ۲۹۰ میلیارد دلار) رسیده که نسبت به سال گذشته رشد قابل‌توجهی داشته است. این میزان بدهی، هم‌زمان با افت درآمدهای نفتی و افزایش هزینه‌های بلندپروازانه دولت برای پروژه‌های تحول اقتصادی «چشم‌انداز ۲۰۳۰»، نشان می‌دهد که عربستان به‌طور فزاینده‌ای به استقراض و واگذاری دارایی‌های استراتژیک روی آورده است—رویکردی که در بلندمدت می‌تواند استقلال اقتصادی کشور را تهدید کند.