دانشمندان مسلمان چگونه «علم فیزیک» را دگرگون کردند؟
فرادید| قرن‌ها پیش از دوران طلایی اسلام، فیلسوفان یونانی در پی فهم جهان برآمدند. برای مثال، تالس اهل میلتوس (حدود ۶۰۰ پیش از میلاد) آب را «ماده‌ی بنیادین جهان» دانست. این دیدگاه، نقطه‌ی آغاز فاصله‌گیری از تبیین‌های اسطوره‌ای و روی آوردن به نگاهی علمی و تجربی به طبیعت بود.
به گزارش فرادید؛ فیلسوفان دیگری مانند ارسطو، هراکلیتوس و زنون اهل الئا نیز پایه‌های اولیه دانش فیزیک را بنیان نهادند. این دانش در دوران روم حفظ شد و سپس به سرزمین‌هایی چون شام و مصر منتقل گشت. راهبان بیزانسی نسخه‌های یونانی را با دقت بازنویسی کردند و این آثار علمی را حفظ نمودند.
دانشمندان مسلمان در دوران خلافت عباسی این میراث علمی را از طریق ترجمه‌ی متون یونانی به عربی جذب کردند و بر پایه‌ی آن دستاوردهای جدیدی به دانش فیزیک افزودند.
مسلمانان در این دوران مراکز علمی بزرگی مانند «بیت‌الحکمه» در بغداد را تأسیس نمودند. مراکز علمی دیگری نیز در قاهره و قرطبه (اسپانیا) فعال بودند و به شکوفایی علمی دوران طلایی اسلام کمک کردند.
ابوریحان بیرونی؛ نابغه مکانیک و اخترشناسی
ابوریحان بیرونی، زاده‌ی ۹۷۳ میلادی، از بیست‌ودوسالگی مطالعات علمی خود را آغاز کرد. او با بهره‌گیری از هندسه و جبر، به پیشرفت‌هایی در مکانیک و اخترشناسی دست یافت.
در زمینه مکانیک، او درباره چگالی و گرانش مطالعه کرد و با استفاده از ترازوی هیدرواستاتیک، جرم اجسام را در هوا و آب اندازه‌گیری نمود (نیروی بالابر مایع برابر با نیروی وزن جسم است).
در اخترشناسی، بیرونی توانست روش‌هایی برای محاسبه فاصله سیارات و حرکت‌های آن‌ها ارائه کند. نکته جالب اینکه او به پنج زبان مختلف تسلط داشت و یافته‌هایش را در قالب‌های علمی گوناگون بیان می‌کرد.
ابن‌سینا؛ فیلسوف طبیعت و قانون علیت
ابن‌سینا، دانشمند بزرگ قرن یازدهم میلادی، بیشتر به‌خاطر کتاب الشفاء شناخته می‌شود. این اثر تنها به فلسفه محدود نمی‌شود، بلکه دانش او در زمینه‌های گوناگون از جمله فیزیک را هم نشان می‌دهد.
ابن‌سینا با تکیه بر مفهوم ضرورت علّی (یعنی اینکه پدیده‌ها بر پایه‌ی علل طبیعی رخ می‌دهند) درک عمیق‌تری از نیروهای طبیعی و رفتار اجسام ارائه داد.
عصر طلایی اسلام، دانش فیزیک را از چارچوب اولیه‌ی یونانی فراتر برد و آن را وارد مرحله‌ای کاربردی و پیشرفته کرد. اندیشمندان این دوران در شاخه‌هایی چون مکانیک، اخترشناسی و نورشناسی دستاوردهای مهمی داشتند که برخی هنوز پایه‌های علم مدرن به‌شمار می‌روند.
منبع: faradeed-242680