همه قهرهای «آقای خاص»
قهر و آشتی‌های محمد بنا از تیم ملی کشتی فرنگی، دیگر به یکی از اتفاقات تکراری و خسته‌کننده ورزش کشور تبدیل شده است. بدون تردید باید گفت که بنا شخصیتی پیش‌بینی‌ناپذیر دارد. بیخود نیست که به او لقب «آقای خاص» کشتی ایران را داده‌اند. زمانی که فکرش را می‌کنید مثل الان بماند، قهر می‌کند و می‌رود و زمانی هم که فکرش را می‌کنید برود، می‌ماند و ادامه می‌دهد. آمار رفت‌وآمدهای بنا در بیش از یک دهه مسئولیتش در تیم ملی فرنگی آن‌قدر زیاد بوده که هر رئیسی در این مدت در فدراسیون کشتی روی کار آمده، با او در کشمکش بوده است.
این بار نوبت به علیرضا دبیر رسیده تا از «معمار نسل طلایی کشتی فرنگی» دلجویی کند و مانع رفتنش شود. بنا دو روز پیش مثل همیشه در تصمیمی ناگهانی اعلام کرد که از شرایط خسته شده و نمی‌تواند با تیم ملی فرنگی همکاری کند. خداحافظی آقای خاص این بار اما با دفعات قبل فرق داشت. او که پیش‌از‌این در اعتراض به بی‌توجهی ورزش اول مملکت کناره‌گیری می‌کرد، این دفعه به خاطر تعطیلی اردوهای تیم ملی در ایام کرونا استعفا داد! استعفایی عجیب که درک آن برای خیلی‌ها سخت است.
سؤال اینجاست که محمد بنا که تا همین چند وقت پیش مدعی بود حتی نباید مسابقات لیگ کشتی را به خاطر کرونا برگزار کرد، چرا الان چنین دلیلی را برای رفتنش مطرح کرده است؟ او حتی بدون اینکه رسما استعفایش را به مسئولان فدراسیون کشتی اعلام کند، در گروه واتساپی خود با فرنگی‌کاران تیم ملی از همه حلالیت طلبید و گفت از این به بعد هیچ سمتی در تیم ملی فرنگی ندارد؛ هرچند محمد بنا همیشه عادت دارد به طور شفاهی و غیرمستقیم خبر استعفایش را به گوش مسئولان برساند.
گفته می‌شود حمید سوریان، نایب‌رئیس فدراسیون کشتی و شاگرد محبوب بنا روز یکشنبه با سرمربیان تیم‌های ملی کشتی آزاد و فرنگی نشستی داشته تا درخصوص برگزاری اردوهای تیم ملی در این روزها تصمیم‌گیری شود. از‌آنجا‌که اتحادیه جهانی کشتی فعلا برنامه‌ای برای رقابت‌های جهانی ندارد، در نهایت مقرر می‌شود که با وجود کرونا همچنان هیچ اردویی برای تیم‌های ملی برگزار نشود. این تصمیم‌گیری که نارضایتی بنا را به همراه داشته، باعث می‌شود تا بعد از خارج‌شدن از جلسه خبر کناره‌گیری‌اش از تیم ملی کشتی فرنگی را اعلام کند.
موافقت با استعفای چندباره سرمربی تیم ملی فرنگی
استعفاهای محمد بنا حالا دیگر به تعداد انگشت‌های دو دست رسیده و به نظر می‌رسد این بار دیگر فدراسیون کشتی فعلی مقاومتی درخصوص حفظ او نکند. البته با آمدن علیرضا دبیر در این فدراسیون می‌شد حدس زد که او با آقای خاص به مشکل بخورد. قهرمان کشتی آزاد المپیک 2000 سیدنی که از صندلی سیاست به ریاست فدراسیون کشتی رسیده، در این یک سالی که اداره ریاست فدراسیون کشتی را برعهده داشته، همواره خواسته ثابت کند که نوع مدیریتش با رؤسای قبلی تفاوت دارد. او در اولین بزنگاه دست روی نقطه ضعف محمد بنا گذاشت و بحث رعایت قانون انتخابی را در تیم‌های کشتی مطرح کرد؛ موضوعی که در تمام سال‌هایی که بنا سرمربی تیم ملی کشتی فرنگی بوده، هیچ وقت حاضر به رعایت آن نشد.
دبیر در شرایطی این قانون را تدوین کرد که بنا در جلسات بحث و بررسی چرخه انتخابی شرکت نکرد. همان زمان بود که زمزمه‌های خداحافظی پیش‌کسوت کشتی فرنگی به میان آمد و اهالی کشتی گفتند بعید است بنا با این فرایند کنار بیاید. اگرچه بنا بعد از سکوتی که در این خصوص داشت، در نشست‌های فدراسیون شرکت کرد اما هیچ‌وقت به طور شفاف و صریح نگفت که قانون انتخابی‌ها را رعایت می‌کند. حالا مدتی از آن داستان گذشته و برخی افراد می‌گویند کرونا بهانه‌ای شد تا همکاری بنا با فدراسیون دبیر به پایان برسد.
در این شرایط است که احتمال می‌رود علیرضا دبیر اصراری برای ماندن بنا در تیم ملی کشتی فرنگی نکند.
فدراسیون کشتی برخلاف دفعات قبل که به محض اعلام نارضایتی محمد بنا از وضعیت موجود و احتمال استعفای او، سعی در مرتفع‌کردن ابهامات و مشکلات به هر قیمتی داشت، این بار واکنشی خنثی به قهر و استعفای محمد بنا نشان داد؛ واکنشی که گویای سیاست کلی و متفاوت فدراسیون کشتی در این برهه حساس و البته چراغ سبزی به استعفای محمد بنا تلقی می‌شود.
یکشنبه‌شب چند ساعت بعد از انتشار خبر استعفای محمد بنا، رئیس فدراسیون در گفت‌وگو با بخش‌های مختلف خبری تلویزیون صراحتا اعلام کرد باید شفاف با مردم صحبت کرد و به تصمیمات یکدیگر احترام گذاشت. علیرضا دبیر درباره پیامکی که بنا به او داده و استعفایش را اعلام کرده، گفت: «او به من پیغام داد و گفت دیگر خسته شده و نمی‌تواند به همکاری با تیم ملی ادامه بدهد. این مسائل در ورزش زیاد اتفاق می‌افتد. باید چند روزی صبر کرد تا فضا آرام‌تر شود. سپس جلسه بگذاریم و در این خصوص صحبت کنیم. محمد بنا هم برای من و هم جامعه کشتی عزیز است و خودش هم این را می‌داند».
شرح سریال استعفاهای محمد بنا
بنا نخستین بار در دی 1383، قبل از مسابقات دنیای 2005 بوداپست در دوره ریاست محمدرضا طالقانی دستیار حسن بابک سرمربی وقت تیم ملی فرنگی شد. همه می‌دانستند همکاری این دو نفر به خاطر طرز فکر متفاوت آنها پایان خوشی نخواهد داشت. اولین قهر او در همین سال قبل از جام دنیای تهران بود. پیش از مسابقات دنیای بوداپست، شهریور 1384 بنا از تیم ملی جدا شد، اما با وساطت مرتضی فرجی، نایب‌رئیس فدراسیون به کارش برگشت. چند ماه بعد از این به دلیل تبعیض بین کشتی آزاد و فرنگی از فدراسیون دلخور شد و به مسابقات قهرمانی کشور در سنندج نرفت. او سپس در یک مصاحبه تلویزیونی کناره‌گیری کرد.
فروردین 1385 پس از آنکه حسن بابک به همراه تیم ملی به مسابقات آسیایی قزاقستان نرفت، عملا از کار برکنار شد و محمد بنا، سرمربی تیم ملی کشتی فرنگی بزرگسالان شد. او در آن زمان با حفظ سمت، سرمربی جوانان نیز بود. در بازی‌های آسیایی 2006 دوحه تیم محمد بنا چهار نقره و یک برنز گرفت، اما او بار دیگر از تیم ملی کناره‌گیری کرد. در آن زمان محمدرضا یزدانی‌خرم به‌تازگی سرپرست فدراسیون کشتی شده بود. حدود یک‌سال‌ونیم تیم ملی کشتی فرنگی دست رضا سیم‌خواه بود.
پس از شکست سنگین در المپیک 2008 پکن که تیم فرنگی ناکام شد، یزدانی‌خرم که پیش‌تر علاقه‌ای به نگه‌داشتن بنا نداشت، سراغ او رفت. او آبان 1387 سرمربی شد. البته شش ماه بعد بنا قهر و آشتی‌های دیگری هم داشت که این بار بر سر انتخاب تیم ملی برای مسابقات جهانی 2009 دانمارک بود. خرداد 1390 باز هم محمد بنا با استعفای شفاهی‌اش خبرساز شد. محمد بنا همچنان بر خواسته‌هایش مُصر بود و تهدید می‌کرد چنانچه این خواسته‌ها عملی نشود، 10 بار دیگر هم قهر خواهد کرد!
سال 91 با روی‌کارآمدن حجت‌الله خطیب در فدراسیون، باز هم زمزمه اختلافات شنیده شد. در اردیبهشت 91 بود که بنا به حالت قهر در روزهای ابتدایی اردوی تیم ملی کشتی فرنگی شرکت نکرد، اما با حضور کشتی‌گیران در منزلش، به اردوی تیم ملی برگشت چراکه بازی‌های المپیک 2012 لندن در پیش بود؛ میدانی که اوج کار و هنرنمایی آقای خاص و شاگردانش را به تصویر کشید. پس از آن زمانی فرارسید که رسول خادم بر مسند ریاست این فدراسیون بنشیند. با وجود نتیجه درخشان المپیک لندن، اما بنا باز حرف از رفتن به میان آورد. اعتقادنداشتن او به برگزاری رقابت‌های انتخابی اصلی‌ترین دلیل اختلاف بین بنا و خادم بود. او در اردیبهشت 93 زمانی که از مسابقات قهرمانی آسیا برگشت، در فرودگاه گفت می‌خواهد بیرون از فرایند انتخاب تیم ملی عمل کند، در غیر‌این‌صورت شاید تیم ملی را رها کند. چالش‌های این پیش‌کسوت فرنگی در حالی با خادم ادامه‌دار شد که قید همکاری با فدراسیون او را زد، اما دیری نپایید که به خانه کشتی بازگشت.
سیر نزولی تیم ملی فرنگی در آستانه بازی‌های المپیک 2016 ریو دلیلی شد تا خادم با وجود همه اختلاف‌ها دست روی این چهره دوست‌داشتنی مردمی بگذارد. بنا آن زمان گفت که فقط به خاطر مردم بازگشته است. او گفت: خادم من را مقابل مردم قرار داد! در شرایطی که همه تصور می‌کردند خاطرات لندن قرار است با آقای خاص کشتی فرنگی در ریو هم تکرار شود، اما این اتفاق نیفتاد. ناکامی فرنگی‌کاران در این المپیک باعث شد سکانس‌های تلخی از محمد بنا ثبت شود؛ جایی که او مقابل دوربین‌ها اشک ریخت و زانو زد. بنا این بار گفت که برای همیشه از کشتی می‌رود. او در مصاحبه‌های خود در دو سال اخیر می‌گفت: از کشتی زده شده و دیگر امکان ندارد بازگردد اما تعصب و تعلق خاطری که او به این ورزش دارد، هنوز راه را برای بازگشت چندباره‌اش به تشک باز گذاشته است. بی‌شک باید گفت که قهر و آشتی‌های محمد بنا در همه این سال‌ها هیچ وقت به دلیل منافع شخصی نبود و هر بار به خاطر حمایت از کشتی و ملی‌پوشان این رشته بوده است.
نتایج ضعیف فرنگی‌کاران از بعد المپیک ریو در حالی ادامه داشته که این تیم در مسابقات جهانی 2018 از 10 نماینده‌ای که داشت، فقط موفق به کسب یک مدال برنز شد و به عنوان یازدهمی رسید. بنا باز هم برگشت اما این بار دیگر خادم رفته بود. حمید بنی‌تمیم، سرپرست فدراسیون او را برگرداند تا راهی مسابقات جهانی 2019 شود. نتیجه این حضور کسب سه مدال برنز و عنوان چهارمی شد. او در حالی مشغول به کار شد که ریاست فدراسیون به علیرضا دبیر رسید.
بنا قرار بود تا المپیک 2020 هم هدایت فرنگی‌کاران را برعهده داشته باشد اما کرونا مانع آن شد. البته خودش این بار خیلی بلندمدت صحبت می‌کرد و در مصاحبه‌هایش از برنامه‌هایش تا المپیک 2024 هم می‌گفت.
آنچه در این مطلب عنوان شد فقط اشاره‌ای به استعفاهای رسمی محمد بنا داشته؛ وگرنه تعداد دلخوری و قهرهای کوتاه‌مدت او با کشتی فرنگی و مسئولان فدراسیون فوتبال، فهرست بلندتری دارد!
شرق
سؤال اینجاست که محمد بنا که تا همین چند وقت پیش مدعی بود حتی نباید مسابقات لیگ کشتی را به خاطر کرونا برگزار کرد، چرا الان چنین دلیلی را برای رفتنش مطرح کرده است؟ او حتی بدون اینکه رسما استعفایش را به مسئولان فدراسیون کشتی اعلام کند، در گروه واتساپی خود با فرنگی‌کاران تیم ملی از همه حلالیت طلبید و گفت از این به بعد هیچ سمتی در تیم ملی فرنگی ندارد؛ هرچند محمد بنا همیشه عادت دارد به طور شفاهی و غیرمستقیم خبر استعفایش را به گوش مسئولان برساند.
گفته می‌شود حمید سوریان، نایب‌رئیس فدراسیون کشتی و شاگرد محبوب بنا روز یکشنبه با سرمربیان تیم‌های ملی کشتی آزاد و فرنگی نشستی داشته تا درخصوص برگزاری اردوهای تیم ملی در این روزها تصمیم‌گیری شود. از‌آنجا‌که اتحادیه جهانی کشتی فعلا برنامه‌ای برای رقابت‌های جهانی ندارد، در نهایت مقرر می‌شود که با وجود کرونا همچنان هیچ اردویی برای تیم‌های ملی برگزار نشود. این تصمیم‌گیری که نارضایتی بنا را به همراه داشته، باعث می‌شود تا بعد از خارج‌شدن از جلسه خبر کناره‌گیری‌اش از تیم ملی کشتی فرنگی را اعلام کند.
موافقت با استعفای چندباره سرمربی تیم ملی فرنگی
استعفاهای محمد بنا حالا دیگر به تعداد انگشت‌های دو دست رسیده و به نظر می‌رسد این بار دیگر فدراسیون کشتی فعلی مقاومتی درخصوص حفظ او نکند. البته با آمدن علیرضا دبیر در این فدراسیون می‌شد حدس زد که او با آقای خاص به مشکل بخورد. قهرمان کشتی آزاد المپیک 2000 سیدنی که از صندلی سیاست به ریاست فدراسیون کشتی رسیده، در این یک سالی که اداره ریاست فدراسیون کشتی را برعهده داشته، همواره خواسته ثابت کند که نوع مدیریتش با رؤسای قبلی تفاوت دارد. او در اولین بزنگاه دست روی نقطه ضعف محمد بنا گذاشت و بحث رعایت قانون انتخابی را در تیم‌های کشتی مطرح کرد؛ موضوعی که در تمام سال‌هایی که بنا سرمربی تیم ملی کشتی فرنگی بوده، هیچ وقت حاضر به رعایت آن نشد.
دبیر در شرایطی این قانون را تدوین کرد که بنا در جلسات بحث و بررسی چرخه انتخابی شرکت نکرد. همان زمان بود که زمزمه‌های خداحافظی پیش‌کسوت کشتی فرنگی به میان آمد و اهالی کشتی گفتند بعید است بنا با این فرایند کنار بیاید. اگرچه بنا بعد از سکوتی که در این خصوص داشت، در نشست‌های فدراسیون شرکت کرد اما هیچ‌وقت به طور شفاف و صریح نگفت که قانون انتخابی‌ها را رعایت می‌کند. حالا مدتی از آن داستان گذشته و برخی افراد می‌گویند کرونا بهانه‌ای شد تا همکاری بنا با فدراسیون دبیر به پایان برسد.
در این شرایط است که احتمال می‌رود علیرضا دبیر اصراری برای ماندن بنا در تیم ملی کشتی فرنگی نکند.
فدراسیون کشتی برخلاف دفعات قبل که به محض اعلام نارضایتی محمد بنا از وضعیت موجود و احتمال استعفای او، سعی در مرتفع‌کردن ابهامات و مشکلات به هر قیمتی داشت، این بار واکنشی خنثی به قهر و استعفای محمد بنا نشان داد؛ واکنشی که گویای سیاست کلی و متفاوت فدراسیون کشتی در این برهه حساس و البته چراغ سبزی به استعفای محمد بنا تلقی می‌شود.
یکشنبه‌شب چند ساعت بعد از انتشار خبر استعفای محمد بنا، رئیس فدراسیون در گفت‌وگو با بخش‌های مختلف خبری تلویزیون صراحتا اعلام کرد باید شفاف با مردم صحبت کرد و به تصمیمات یکدیگر احترام گذاشت. علیرضا دبیر درباره پیامکی که بنا به او داده و استعفایش را اعلام کرده، گفت: «او به من پیغام داد و گفت دیگر خسته شده و نمی‌تواند به همکاری با تیم ملی ادامه بدهد. این مسائل در ورزش زیاد اتفاق می‌افتد. باید چند روزی صبر کرد تا فضا آرام‌تر شود. سپس جلسه بگذاریم و در این خصوص صحبت کنیم. محمد بنا هم برای من و هم جامعه کشتی عزیز است و خودش هم این را می‌داند».
شرح سریال استعفاهای محمد بنا
بنا نخستین بار در دی 1383، قبل از مسابقات دنیای 2005 بوداپست در دوره ریاست محمدرضا طالقانی دستیار حسن بابک سرمربی وقت تیم ملی فرنگی شد. همه می‌دانستند همکاری این دو نفر به خاطر طرز فکر متفاوت آنها پایان خوشی نخواهد داشت. اولین قهر او در همین سال قبل از جام دنیای تهران بود. پیش از مسابقات دنیای بوداپست، شهریور 1384 بنا از تیم ملی جدا شد، اما با وساطت مرتضی فرجی، نایب‌رئیس فدراسیون به کارش برگشت. چند ماه بعد از این به دلیل تبعیض بین کشتی آزاد و فرنگی از فدراسیون دلخور شد و به مسابقات قهرمانی کشور در سنندج نرفت. او سپس در یک مصاحبه تلویزیونی کناره‌گیری کرد.
فروردین 1385 پس از آنکه حسن بابک به همراه تیم ملی به مسابقات آسیایی قزاقستان نرفت، عملا از کار برکنار شد و محمد بنا، سرمربی تیم ملی کشتی فرنگی بزرگسالان شد. او در آن زمان با حفظ سمت، سرمربی جوانان نیز بود. در بازی‌های آسیایی 2006 دوحه تیم محمد بنا چهار نقره و یک برنز گرفت، اما او بار دیگر از تیم ملی کناره‌گیری کرد. در آن زمان محمدرضا یزدانی‌خرم به‌تازگی سرپرست فدراسیون کشتی شده بود. حدود یک‌سال‌ونیم تیم ملی کشتی فرنگی دست رضا سیم‌خواه بود.
پس از شکست سنگین در المپیک 2008 پکن که تیم فرنگی ناکام شد، یزدانی‌خرم که پیش‌تر علاقه‌ای به نگه‌داشتن بنا نداشت، سراغ او رفت. او آبان 1387 سرمربی شد. البته شش ماه بعد بنا قهر و آشتی‌های دیگری هم داشت که این بار بر سر انتخاب تیم ملی برای مسابقات جهانی 2009 دانمارک بود. خرداد 1390 باز هم محمد بنا با استعفای شفاهی‌اش خبرساز شد. محمد بنا همچنان بر خواسته‌هایش مُصر بود و تهدید می‌کرد چنانچه این خواسته‌ها عملی نشود، 10 بار دیگر هم قهر خواهد کرد!
سال 91 با روی‌کارآمدن حجت‌الله خطیب در فدراسیون، باز هم زمزمه اختلافات شنیده شد. در اردیبهشت 91 بود که بنا به حالت قهر در روزهای ابتدایی اردوی تیم ملی کشتی فرنگی شرکت نکرد، اما با حضور کشتی‌گیران در منزلش، به اردوی تیم ملی برگشت چراکه بازی‌های المپیک 2012 لندن در پیش بود؛ میدانی که اوج کار و هنرنمایی آقای خاص و شاگردانش را به تصویر کشید. پس از آن زمانی فرارسید که رسول خادم بر مسند ریاست این فدراسیون بنشیند. با وجود نتیجه درخشان المپیک لندن، اما بنا باز حرف از رفتن به میان آورد. اعتقادنداشتن او به برگزاری رقابت‌های انتخابی اصلی‌ترین دلیل اختلاف بین بنا و خادم بود. او در اردیبهشت 93 زمانی که از مسابقات قهرمانی آسیا برگشت، در فرودگاه گفت می‌خواهد بیرون از فرایند انتخاب تیم ملی عمل کند، در غیر‌این‌صورت شاید تیم ملی را رها کند. چالش‌های این پیش‌کسوت فرنگی در حالی با خادم ادامه‌دار شد که قید همکاری با فدراسیون او را زد، اما دیری نپایید که به خانه کشتی بازگشت.
سیر نزولی تیم ملی فرنگی در آستانه بازی‌های المپیک 2016 ریو دلیلی شد تا خادم با وجود همه اختلاف‌ها دست روی این چهره دوست‌داشتنی مردمی بگذارد. بنا آن زمان گفت که فقط به خاطر مردم بازگشته است. او گفت: خادم من را مقابل مردم قرار داد! در شرایطی که همه تصور می‌کردند خاطرات لندن قرار است با آقای خاص کشتی فرنگی در ریو هم تکرار شود، اما این اتفاق نیفتاد. ناکامی فرنگی‌کاران در این المپیک باعث شد سکانس‌های تلخی از محمد بنا ثبت شود؛ جایی که او مقابل دوربین‌ها اشک ریخت و زانو زد. بنا این بار گفت که برای همیشه از کشتی می‌رود. او در مصاحبه‌های خود در دو سال اخیر می‌گفت: از کشتی زده شده و دیگر امکان ندارد بازگردد اما تعصب و تعلق خاطری که او به این ورزش دارد، هنوز راه را برای بازگشت چندباره‌اش به تشک باز گذاشته است. بی‌شک باید گفت که قهر و آشتی‌های محمد بنا در همه این سال‌ها هیچ وقت به دلیل منافع شخصی نبود و هر بار به خاطر حمایت از کشتی و ملی‌پوشان این رشته بوده است.
نتایج ضعیف فرنگی‌کاران از بعد المپیک ریو در حالی ادامه داشته که این تیم در مسابقات جهانی 2018 از 10 نماینده‌ای که داشت، فقط موفق به کسب یک مدال برنز شد و به عنوان یازدهمی رسید. بنا باز هم برگشت اما این بار دیگر خادم رفته بود. حمید بنی‌تمیم، سرپرست فدراسیون او را برگرداند تا راهی مسابقات جهانی 2019 شود. نتیجه این حضور کسب سه مدال برنز و عنوان چهارمی شد. او در حالی مشغول به کار شد که ریاست فدراسیون به علیرضا دبیر رسید.
بنا قرار بود تا المپیک 2020 هم هدایت فرنگی‌کاران را برعهده داشته باشد اما کرونا مانع آن شد. البته خودش این بار خیلی بلندمدت صحبت می‌کرد و در مصاحبه‌هایش از برنامه‌هایش تا المپیک 2024 هم می‌گفت.
آنچه در این مطلب عنوان شد فقط اشاره‌ای به استعفاهای رسمی محمد بنا داشته؛ وگرنه تعداد دلخوری و قهرهای کوتاه‌مدت او با کشتی فرنگی و مسئولان فدراسیون فوتبال، فهرست بلندتری دارد!
شرق