تصاویر؛ هر آنچه از گسل‌های تهران و مناطق زلزله‌خیز شهر می‌دانیم

در این مطلب به طور دقیق بررسی می‌کنیم گسل‌های اصلی تهران کدام‌اند، در صورت وقوع زلزله در تهران کدام مناطق بیشترین خطر را دارند و چه نکاتی را باید درباره وضعیت زلزله‌خیزی این شهر بدانیم.

گسل چیست؟

گسل به شکستگی یا ترک در پوسته زمین گفته می‌شود که دو طرف آن نسبت به یکدیگر حرکت کرده‌اند. این حرکت ممکن است به صورت افقی، عمودی یا ترکیبی از هر دو جهت باشد. گسل‌ها به طور معمول در اثر فشارهای درونی زمین ایجاد می‌شوند و ناحیه‌ای را تشکیل می‌دهند که در آن تنش‌های accumulated (انباشته‌شده) آزاد می‌شود. این آزادسازی ناگهانی انرژی یکی از مهم‌ترین عوامل وقوع زمین‌لرزه‌هاست.

گسل شمال تهران، به عنوان یکی از اصلی‌ترین گسل‌های فعال در منطقه پایتخت، در حاشیه‌ی جنوبی رشته کوه البرز و شمال شهر تهران قرار دارد. این گسل از غرب تا شرق کشیده شده و در امتداد آن مناطق پرجمعیتی مانند شهرک غرب، سعادت‌آباد، زعفرانیه، نیاوران و فرمانیه قرار گرفته‌اند.

گسل شمال تهران به دلیل ویژگی‌های ساختاری خود، قابلیت تولید زلزله‌های بزرگ و مخرب را دارد. مطالعات علمی نشان می‌دهد این گسل در گذشته فعالیت‌های قابل توجهی داشته و در آینده نیز می‌تواند منبع زمین‌لرزه‌هایی با شدت بالا باشد. حرکت این گسل بیشتر از نوع معکوس است؛ به این معنا که در اثر فشار، لایه‌های زمین روی یکدیگر رانده می‌شوند؛ اتفاقی که می‌تواند آسیب‌های جدی را به زیرساخت‌های شهری وارد کند.

فعالیت‌های عمرانی گسترده در نواحی نزدیک به این گسل، بدون رعایت اصول مقاوم‌سازی، خطرات ناشی از زلزله را در تهران افزایش داده است؛ به همین علت شناسایی دقیق محل گسل، ارزیابی ریسک مناطق مجاور و اعمال استانداردهای سخت‌گیرانه در ساخت‌وساز اهمیت ویژه‌ای دارد. گسل شمال تهران همواره به عنوان یکی از چالش‌های اصلی مدیریت بحران در شهر مطرح بوده و شناخت بهتر آن می‌تواند نقش مهمی را در کاهش خسارات احتمالی آینده ایفا کند.

علاوه بر گسل شمال تهران، گسل‌هایی مانند گسل ری، گسل نیاوران و گسل محمودیه نیز از نظر خطرآفرینی در رتبه‌های بعدی قرار دارند، اما شدت ریسک آن‌ها در مقایسه با گسل شمال تهران کمتر است؛ به همین دلیل، برنامه‌ریزی برای مدیریت بحران، مقاوم‌سازی ساختمان‌ها و آمادگی عمومی در برابر زلزله باید با محوریت خطر گسل شمال تهران انجام شود.

گسل‌های تهران روی نقشه

برای مشاهده‌ی نقشه گسل‌های فعال تهران و آشنایی با پهنه‌های لرزه‌خیز این شهر، منابع متعددی در دسترس هستند که اطلاعات مطلوبی را ارائه می‌دهند. با این اوصاف، به نظر می‌رسد معتبرترین نقشه‌ی فعلی از گسل‌های تهران مربوط به مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی می‌شود که در سال ۱۳۹۷ تدوین شده است.

آشنایی با مناطق روی گسل در تهران؛ بهترین استراتژی قبل از خرید مسکن!

به طور حتم، یکی از مهم‌ترین نکاتی که پیش از خرید مسکن در تهران باید به آن توجه شود، موقعیت جغرافیایی ملک نسبت به گسل‌های فعال است. بخش‌های زیادی از تهران، به ویژه نواحی شمالی، شمال شرقی و جنوبی، در نزدیکی یا حتی روی گسل‌های فعال قرار دارند. گسل‌هایی مانند گسل شمال تهران، گسل ری و گسل مشاء از جمله مهم‌ترین تهدیدهای زلزله برای این شهر محسوب می‌شوند. بی‌توجهی به این عامل می‌تواند ریسک‌های جدی را برای سلامت ساکنین و سرمایه‌گذاری‌های مالی ایجاد کند.

در سال‌های اخیر، با افزایش آگاهی عمومی نسبت به خطرات لرزه‌ای، حساسیت نسبت به خرید ملک در مناطق امن‌تر بیشتر شده است. بسیاری از کارشناسان توصیه می‌کنند قبل از هرگونه معامله‌ی ملکی، نقشه‌های گسل‌های تهران را بررسی کنید و حتی‌الامکان از خرید ملک روی خطوط گسلی یا در مجاورت آن‌ها خودداری نمایید. حتی در صورتی که قصد خرید خانه در این مناطق را دارید، حتما اطمینان حاصل کنید که ساختمان مورد نظر طبق آخرین استانداردهای مقاوم‌سازی در برابر زلزله ساخته شده باشد.

استراتژی درست این است که قبل از خرید، علاوه بر توجه به ظاهر و امکانات ملک، مشورت با یک کارشناس زلزله‌شناسی یا مهندس ساختمان را نیز در برنامه خود قرار دهید. استفاده از خدمات مشاوره‌ای شرکت‌های تخصصی در زمینه‌ی ارزیابی خطر زلزله، می‌تواند دید روشنی را درباره‌ی ایمنی ملک به شما بدهد. همچنین داشتن بیمه مناسب برای زلزله، به ‌عنوان یک ابزار پشتیبان می‌تواند در مواقع بحران از شما حمایت کند.

در نهایت، آگاهی و پیشگیری بهترین سلاح در برابر خطرات طبیعی مانند زلزله تلقی می‌شود. انتخاب آگاهانه محل زندگی، نه تنها امنیت فیزیکی شما را تضمین می‌کند، بلکه از سرمایه‌گذاری اشتباه نیز جلوگیری خواهد کرد.

منبع: خبرآنلاین