تصاویر؛ 10 فیلم دیستوپیایی (ویران شهری) درباره آینده ترسناک جهان

داستان‌ها و دنیاهای پادآرمان‌شهری، ویران‌شهری یا همان دیستوپیایی؛ همیشه فضایی جالب برای سرگرم کردن مخاطب سینما بوده‌اند. درحقیقت کشف ترس‌های مردم از آینده پیش‌رو و نشان دادن آن با تجهیزات سینما، بسیار جالب و هیجان‌انگیز‌است. بخشی از برنامه‌های تلویزیونی و آثار سینمایی محبوب در سال‌های اخیر، دنیاهای وهم‌آور دیستوپیایی یا ویران شهری را به‌نمایش گذاشته‌ و به‌شدت دیده شده‌اند.

ازجمله این آثار تلویزیونی می‌توان به سریال‌های پرمخاطب سرگذشت ندیمه، سیلو و آخرین بازمانده از ما اشاره کرد. همچنین تعدادی از فیلم‌های پادآرمانشهری نمادین به‌نوعی این ژانر را شکل داده‌اند، از جمله ماتریکس، مکس دیوانه و بازی‌های گرسنگی. فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی، از راه‌های مختلف می‌توانند روایتی آزاردهنده، تاثیرگذار و درعین‌حال فریبنده درباره آینده جهان تعریف کنند.

با این‌حال، مسلما سرگرم‌کننده‌ترین داستان‌های دیستوپیایی، آنهایی هستند که بر سناریوهای واقع‌گرایانه تمرکز دارند. این‌گونه داستان‌ها چون بسیار ملموس، واقعی و نزدیک به‌نظر می‌رسد، مخاطب را به وحشت می‌اندازند. از داستان‌هایی که چالش‌های بزرگ اجتماعی را به‌تصویر می‌کشند، تا موقعیت‌های قابل‌قبول پایان یافتن جهان، این فیلم‌های دیستوپیایی بخشی از ترسناک‌ترین تصاویر واقعی، از رویدادهای آینده‌نگر هستند. در اینجا 10 فیلم دیستوپیایی ترسناک را به شما معرفی می‌کنیم، که به‌لطف واقع‌گرایی بیش‌از حد، مخاطب را می‌ترساند.  

10. ایدیوکراسی (Idiocracy)

کارگردان: گالدر گازتلو. اوروتیا
• نویسنده: داوید دسولا و پدرو ریورو
• موسیقی: آرانزو کالجا
• تاریخ انتشار: ۶ سپتامبر ۲۰۱۹
• بازیگران: ایوان ماساگویه، سوریون اگیلیور، آنتونیا سن خوان و امیلیو بوال کوکا

فیلم پرسروصدای پلتفرم، یک مبارزه ترسناک برای بقا را نشان می‌دهد. این فیلم بسیار تلخ و سیاه است و یک ویران‌شهر کامل را به تصویر می‌کشد. این اثر تماشایی، مخاطب را به فکر فرو می‌برد زیرا، اتفاق افتادن داستان آینده‌نگر آن، محتمل است. پلتفرم یک فیلم هیجان‌انگیز اسپانیایی است، که در دنیایی اتفاق می‌افتد که در آن، زندانیان در یک زندان عمودی قرار می‌گیرند.

در این زندان سکوی غذا در صدها سطح روزانه پایین می‌آید. مردم بالای برج مقدار زیادی غذا می‌خورند، اما سطوح پایین‌تر گرسنگی می‌کشند و به اقدامات وحشتناک برای بقا مانند آدم‌خواری متوسل می‌شوند. داستان فیلم پلتفرم شخصی به نام گورنگ را دنبال می‌کند، که سطوح مختلفی از برج را تجربه می‌کند، و این شرایط او را به یک مبارزه ناامیدکننده برای فرار سوق می‌دهد.

پلتفرم فیلمی است که تماشای آن آسان نیست و اقدامات ظالمانه و خشونت‌آمیزی را که این افراد در زمان استیصال و بدرفتاری شدید نشان می‌دهند، برجسته می‌کند. ایده داستان فیلم پلتفرم، بر مناظر پرآشوب سیاسی، اجتماعی و اقتصادی تاکید می‌کند، که منجر به تغییرات بزرگ در اخلاقیات و رفتار مردم با هم می‌شود.

این فیلم درخشان و تاثیرگذار، بیننده را با یک تفسیر اجتماعی دلخراش و ناراحت‌کننده روبرو می‌کند. پلتفرم با نشان دادن پادآرمانشهر واقع‌گرایانه خود، برای مخاطبان در سراسر جهان صحبت می‌کند. این فیلم نخستین بار در جشنواره بین‌المللی فیلم تورنتو به روی پرده رفت که با استقبال مردم و منتقدان همراه بود و در سال ۲۰۲۴ قسمت دوم آن تحت عنوان پلتفرم ۲ هم ساخته و پخش شد.

8. جاده (The Road)

کارگردان: اندرو نیکول
• نویسنده: اندرو نیکول
• موسیقی: مایکل نایمن
• تاریخ انتشار: ۲۴ اکتبر ۱۹۹۷
• بازیگران: ایثن هاک، اوما تورمن، جود لا، لورن دین و ارنست بورگناین

گاتاکا از یک مفهوم بسیار تلخ و سیاه برای نشان دادن آینده ویران نسل بشر استفاده می‌کند. در این دنیای آینده‌نگر یعنی گاتاکا، دو نوع از افراد وجود دارد: نوع معتبر که توسط اصلاح نژاد برای ساختن افراد ظاهرا برتر طراحی شده‌اند، و افراد نامعتبر، که به‌طور طبیعی تصور می‌شوند و مطلوب نیستند. طرح داستان فیلم شخصی به‌نام وینسنت را با بازی ایثن هاک روایت می‌کند، یک نامعتبر که متوجه می‌شود می‌تواند از دی‌ان‌ای یک فرد معتبر استفاده کند، تا به‌عنوان عضوی از این طبقه نخبه ظاهر شود و در شرکت هوافضای گاتاکا استخدام شود. این اثر یک فیلم علمی‌تخیلی محبوب نیست، اما به‌دلیل تفسیرهای قدرتمند و تاثیرگذار خود، طرفداران خاص خود را دارد.

اگرچه بیشتر جامعه اصلاح نژادی را تقبیح کرده‌اند، اما این طرح از این مفهوم برای بیان نکات تکان‌دهنده درباره نخبه‌گرایی، کلیشه‌ها و ایدیولوژی طبقاتی استفاده می‌کند. به‌این‌ترتیب، فیلم گاتاکا مضامین معمولی دیستوپیایی را رها کرده و به بررسی این موضوع می‌پردازد که چگونه جامعه افراد را با وجود پیچیدگی‌هایشان، بر اساس تعاریف سختگیرانه طبقه‌بندی می‌کند. فیلم گاتاکا از آن دسته آثار سینمایی است، که پس از پایان‌بندی، مخاطب را به فکر فرو می‌برد و اثرش تا همیشه بر جای می‌ماند.

6. سرگذشت ندیمه (The Handmaid’s Tale)

کارگردان: جیمز دموناکو
• نویسنده: جیمز دموناکو
• موسیقی: ناتان ویتهید
• تاریخ انتشار: می ۲۰۱۳
• بازیگران: ایثن هاک، لینا هیدی، آدلاید کین و مکس برکهولدر

فیلم پاکسازی یک آینده خشونت‌آمیز و ویران‌شهری را به تصویر می‌کشد، که بسیار نزدیک به‌نظر می‌رسد. این اثر درخشان به‌اندازه‌ای واقع‌گرایانه است، که باعث می‌شود مخاطب بابت وقوع آن نگران شود. پاکسازی یک فیلم برجسته در ژانر ترسناک است، که شروع یک فرنچایز بحث‌برانگیز هم محسوب می‌شود. در این دنیای آینده نزدیک که فیلم ایجاد کرده‌است، دولت یک دوره 12 ساعته را مجاز کرده‌است که در آن، همه مردم می‌توانند به هر جنایتی که مایلند دست بزنند. اگرچه این به‌عنوان تلاشی برای کاهش نرخ جرم و جنایت در نظر گرفته‌می‌شود، افراد طبقه پایین‌تر نسبت به قشر ثروتمند که می‌توانند از سیستم‌های امنیتی پیشرفته برای پنهان شدن از رویدادهای خطرناک خود استفاده کنند، بیشتر در معرض خطر هستند. در این میان یک خانواده ثروتمند به دلیل پناه دادن به هدف یک سندیکای قاتل در طول پاکسازی، گروگان گرفته می‌شوند. این فیلم ۹۱ میلیون دلار در سراسر جهان فروش کرد؛ درحالیکه ۳ میلیون دلار بودجه ساخت آن بوده‌است.

دلیل واضحی وجود دارد که این فیلم ترسناک علیرغم اینکه به‌شدت مورد انتقاد قرار گرفته، طرفداران اختصاصی پیدا کرده‌است. اگرچه برخی بر این باورند که پاکسازی یک داستان و ایده خوب را هدر داده‌است، اما این فیلم خونین و پر از اکشن مضامین اصلی را خوب نشان می‌دهد. از آنجاییکه میزان جرایم خشونت‌آمیز و فرآیند زندانی شدن همچنان یک موضوع اجتماعی در کانون‌توجه است، افرادی که در این حوزه فعالیت دارند، نگران وضعیت آینده نسل بشر هستند.

فیلم نگاهی ترسناک به این موضوع دارد، که چگونه راه‌حل‌های این مشکلات باز هم، به تضعیف افراد طبقات پایین‌تر و ارایه قدرت بیشتر به ثروتمندان منتج می‌شود. فیلم پاکسازی نخستین قسمت از فرنچایز به‌شمار می‌رود. دنباله این فیلم در ۱۸ جولای سال ۲۰۱۴ به نمایش درآمد. همچنین سومین فیلم این فرنچایز با نام سال انتخابات در ۱ جولای ۲۰۱۶ اکران، و نسخه پیش‌درآمد در این سری به نام اولین پاکسازی در ۴ جولای ۲۰۱۸ منتشر شد.

4. وی مثل وندتا (V For Vendetta)

کارگردان: آلفونسو کوارون
• نویسنده: آلفونسو کوارون براساس رمانی با همین نام نوشته پی. دی. جیمز
• موسیقی: جان تاونر
• تاریخ انتشار: ۲۰۰۶
• بازیگران: کلایو اوون، جولیان مور، مایکل کین، چیویتل اجیوفور، چارلی هونام، کلر هوپ آشیتی، پم فریس، یولاندا باسکـس، لوسی برایرس و ورا فیلاتووا

یکی دیگر از دنیاهای دیستوپیایی، که با واقع‌گرایی خود مخاطبان را می‌ترساند، در فیلم فرزندان انسان به تصویر کشیده می‌شود. داستان این فیلم در بریتانیای آینده‌نگر اتفاق می‌افتد. در این داستان هنگامیکه جمعیت جهان نابارور می‌شود، کشور به یک جامعه ستیزه‌جو تبدیل می‌شود که در آن، مهاجران پناهجو را زندانی می‌کنند. در این روایت، شخصی به‌نام بوروکرات به‌طور غیرمنتظره‌ای نگهبان تنها زن باردار در جهان می‌شود و برای یافتن مکانی امن برای زایمان و بزرگ کردن فرزندش خارج از دسترس رهبران فاسد، مبارزه می‌کند. اگر بخواهیم داستان فیلم را دقیق‌تر بگوییم، ماجرا در سال 2027 می‌گذرد و در دنیای پر هرج‌ومرجی که در آن زنان، به‌نحوی نابارور شده‌اند.

در این شرایط به‌طور اتفاقی یک زن باردار شناسایی می‌شود. پس یک مامور سابق موافقت می‌کند که به انتقال این زن باردار که به‌طور معجزه‌آسایی آخرین فرزند انسان را حمل می‌کند، به پناهگاهی در دریا کمک کند. این فیلم موفق می‌شود که به یک اثر هیجان‌انگیز اکشن تبدیل شود که در عین‌حال، آینده احتمالی نسل بشر را به تصویر می‌کشد. در حقیقت، یک جامعه در آستانه فروپاشی و بسیار سیاه در فیلم فرزندان انسان به تصویر کشیده می‌شود. طرح این سناریوی وهم‌آور بر پایه «چه می‌شد اگر» است، که در مقایسه با دیگر روایت‌های دیستوپیایی، فضایی متفاوت با پیامی مهم درباره اخلاق انسانی دارد.

2. فارنهایت 451 (Fahrenheit 451)

کارگردان: تری گیلیام
• نویسنده: دیوید پیپلز
• جنت پیپلز
• موسیقی: پل باکماستر
• تاریخ انتشار: ۲۹ دسامبر ۱۹۹۵
• بازیگران: بروس ویلیس، برد پیت، مادلین استو، کریستوفر پلامر و دیوید مورس

12 میمون محصول سال 1995، ترس‌هایی را نشان می‌دهد، که متعلق به همین امرزو است. داستان فیلم در دهه 2030 اتفاق می‌افتد و یک دنیای دیستوپیایی را نشان می‌دهد. دنیایی که در آن بیشتر جمعیت جهان توسط یک ویروس کشنده از بین رفته‌اند. در این دنیا یک زندانی به نام جیمز کول، توسط دولت و دانشمندان استخدام می‌شود، تا به دهه 1990 برگردد و از انتشار ویروس ساخت انسان جلوگیری کند. با این‌حال، تلاش‌های ناموفق نشان می‌دهند، که ممکن است سرنوشت کول برای بازنویسی تاریخ نباشد. او اشتباهی به زمان دیگری می‌رود که جریان فیلم را تغییر می‌دهد. درحقیقت جیمز کول به اشتباه سال 1990 و به یک آسایشگاه روانی می‌رود. این موقعیت او را با پزشکی آشنا می‌کند که تاثیر زیادی بر او و داستان فیلم دارد. نقش کول را بروس ویلس به خوبی بازی می‌کند.

12 میمون یک فیلم اکشن و علمی‌تخیلی است، که به‌طرز ماهرانه‌ای هیجان‌انگیز و رازآلود ساخته شده‌است. اجرای عالی بازیگران در این فیلم درخشان باعث می‌شود، که داستان عجیب آن ارزش تماشا داشته‌باشد، حتی اگر کمی طول بکشد تا به پایانی تکان‌دهنده برسد. در لایه زیرین تمام جنبه‌های سینمایی عالی، این روایت وهم‌آور یک بیماری همه‌گیر جهانی که تقریبا جمعیت جهان را به هلاکت می‌رساند، بینندگان را جذب خود می‌کند.

در حقیقت فیلم 12 میمون بینندگان امروزی را به یاد ترس‌های خود در طول همه‌گیری کووید 19 می‌اندازد. این فیلم در گیشه موفق عمل کرد و توانست ۱۶۸٫۸ میلیون دلار در سراسر جهان بفروشد. برد پیت برای بازی درخشان خود در این فیلم نامزد دریافت جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد شد و یک جایزه گلدن‌گلوب هم برای آن دریافت کرد. این فیلم همچنین موفق به نامزدی در رده‌های مختلف در جایزه ساترن شد و جایزه‌هایی را هم به خانه برد. بدون شک فیلم 12 میمون ارزش تماشا دارد و مخاطب را درباره آینده به پرسش وامی‌دارد. 

منبع: مایکت