دانشمندان راز اهلی شدن گربه‌ها را در ویرانه‌های معابد مصر باستان کشف کردند

گربه‌ها هزاران سال است که همراه انسان‌ها زندگی می‌کنند، اما چگونگی آغاز این همزیستی همواره محل بحث بوده است.

مصر باستان از دیرباز به‌عنوان یکی از خاستگاه‌های تمدن و پرستش گربه‌ها شناخته می‌شد؛ حضور گسترده مجسمه‌ها، مومیایی‌ها و الهه‌هایی مانند «باستت» گواه رابطه‌ای ویژه میان انسان و این حیوانات است.

با این حال پژوهشگران تاکنون نمی‌دانستند دقیقاً چگونه و چه زمانی این حیوانات از طبیعت به خانه‌های انسان راه پیدا کردند.

حالا اما باستان‌شناسان در پژوهشی تازه می‌گویند گربه‌ها برای نخستین‌بار پس از شرکت در مراسم‌های آئینی و قربانی دسته‌جمعی در مصر باستان، به حیوانات خانگی انسان تبدیل شدند.

بر اساس نتایج دو مطالعه که به تازگی انجام شده، روند اهلی‌سازی گربه‌ها احتمالاً از حدود ۳ هزار سال پیش در مصر باستان و در ارتباط با آئین‌های پرستش باستت، ایزدبانوی گربه‌سان، آغاز شده است.

پژوهشگران در این مطالعات نشان داده‌اند گربه‌ای که در سال ۲۰۰۱ میلادی در قبر ۹۵۰۰ ساله‌ای در قبرس، در کنار یک انسان دفن شده بود، در واقع یک گربه ‌وحشی اروپایی بوده و نه گربه‌ای اهلی‌شده. یافته‌ای که فرضیه پیشین درباره آغاز اهلی‌سازی در منطقه مدیترانه را به چالش کشیده است.

بر اساس شواهد جدید، گربه‌های وحشی ابتدا به‌عنوان حیوانات مقدس برای قربانی‌کردن در پرستشگاه‌های الهه «باستت» پرورش داده می‌شدند.

مجسمه‌های متعددی از باستت یا ایزدبانوی گربه در مصر باستان به دست آمده است

نیایشگاه باستت در شهر باستانی بوباستیس یکی از باشکوه‌ترین معابد مصر به شمار می‌رفت و شمار زیادی از پیروان را به خود جذب می‌کرد. امروزه ویرانه‌های این معبد هنوز در تل بسطه، واقع در شمال مصر، باقی مانده است.

آئین پرستش باستت به ‌تدریج در سراسر مصر گسترش یافت تا جایی که در دوران دودمان ششم و به‌ویژه در زمان سلطنت پِپی دوم، باستت از احترام بسیاری برخوردار شد.

با گذر زمان، آیین باستت تا واپسین دوره‌های تاریخ مصر باستان نیز ادامه یافت. در سقاره، و به‌ویژه در مجموعه آرامگاه تتی، اشیای متعددی کشف شده که به‌عنوان پیشکش شاهانه به الهه گربه‌سان اهدا شده بودند.

در گورستان همین منطقه نیز هزاران مومیایی گربه کشف شده که توسط پیروان آئین باستت دفن شده‌اند. امری که نشانه‌ای روشن از ادامه‌دار بودن پرستش این ایزدبانوی محبوب تا واپسین سده‌های تمدن فرعونی محسوب می‌شود.

پژوهشگران تأکید می‌کنند که یافته‌های جدیدشان چارچوب تفسیر تازه‌ای از خاستگاه گربه‌های اهلی در اختیار می‌گذارد و نشان می‌دهد که فرآیند اهلی‌سازی آن‌ها پیچیده‌تر، چندمرحله‌ای و با مشارکت تمدن‌های مختلف در شمال آفریقا بوده است.

محققان می‌گویند هنوز برای شناسایی نخستین گربه‌هایی که به نژادهای خانگی امروز تبدیل شده‌اند به تحقیقات بیشتری نیاز است.

منبع: یورونیوز