تصاویر؛ ایرانوسوریپوس؛ شگفت‌انگیز دایناسور گوشتخوار جهان که در ایران و در نزدیکی تهران زندگی می‌کرد!

تاریخ زمین‌شناسی غنی ایران، گنجینه‌ای ارزشمند از کشفیات دیرینه‌شناسی را در دل خود جای داده است. یکی از شگفت‌انگیزترین این کشفیات، ایرانوسوریپوس است؛ یک ایکنوژانر (نوعی از فسیل‌های اثری) که نمایانگر ردپا‌های فسیل‌شده دایناسورهاست. این ردپا‌ها نه‌تنها وجود دایناسور‌ها را در ایران تأیید می‌کنند، بلکه سرنخ‌هایی درباره رفتار آنها در دوران ژوراسیک اولیه ارائه می‌دهند.

اهمیت کشف ایرانوسوریپوس

کشف ایرانوسوریپوس از جنبه‌های مختلفی حائز اهمیت است:

یک. نخستین شواهد از حضور دایناسور‌های گوشت‌خوار

ردپا‌های کشف‌شده به دایناسوری گوشت‌خوار و دوپا (احتمالاً از خانواده تراپودها) نسبت داده می‌شوند. این کشف یکی از قدیمی‌ترین شواهد مربوط به حضور دایناسور‌های تراپود در ایران است.

دو. نگاهی به جغرافیای دیرینه (پالئوژئوگرافی)

پراکندگی دایناسور‌ها در دوره ژوراسیک اولیه معمولاً با قاره عظیم «پانگه‌آ» مرتبط است. کشف ردپا‌های دایناسوری در ایران نشان می‌دهد که این موجودات در آن زمان در بخش‌های مختلفی از قاره پانگه‌آ از جمله فلات ایران امروزی زندگی می‌کرده‌اند.

سه. سرنخ‌هایی از رفتار دایناسور‌ها

فسیل‌های اثری مانند ردپاها، اطلاعاتی درباره چگونگی راه‌رفتن دایناسورها، سرعت حرکت، اندازه بدن و حتی رفتار اجتماعی آنها فراهم می‌کنند. به‌عنوان مثال، وجود چندین ردپا کنار هم می‌تواند نشان‌دهنده حرکت گروهی یا دسته‌جمعی باشد.

خطای ناشی از شرایط حفظ

نوع رسوب، شرایط اقلیمی و فرایند‌های زمینی بر کیفیت و وضوح ردپا‌ها تأثیر می‌گذارند؛ بنابراین ممکن است شکل واقعی پا یا رفتار حرکتی دایناسور به‌درستی تفسیر نشود.

دقت زمانی محدود

هرچند قدمت سازند شمشک به‌طور کلی مشخص است، اما تعیین دقیق زمان ایجاد هر فسیل در چنین سازند گسترده‌ای دشوار است و به برآورد تقریبی محدود می‌شود.

ایرانوسوریپوس نه‌تنها یک کشف جالب‌توجه در حوزه دیرینه‌شناسی ایران است، بلکه نمایانگر حضور دایناسور‌های اولیه در منطقه‌ای از جهان است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. این فسیل‌های اثری، پنجره‌ای گشوده به میلیون‌ها سال پیش هستند که نشان می‌دهند موجوداتی عظیم‌الجثه در دشت‌ها و باتلاق‌های باستانی ایران قدم می‌زده‌اند.

با اینکه نمونه‌های اصلی ایرانوسوریپوس در دسترس نیستند، اطلاعات باقی‌مانده از آنها همچنان منبعی ارزشمند برای پژوهش‌های علمی و تاریخ طبیعی ایران به شمار می‌آیند.

منبع: راز بقا