کارت آژانس روی میز ایران

به گزارش گروه رسانه ای شرق؛ رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در پیامی رسمی اعلام کرد که طی روزهای آینده به تهران سفر خواهد کرد. این سفر در حالی انجام می‌شود که او به‌تازگی اعتبارنامه «رضا نجفی» نماینده جدید جمهوری اسلامی ایران در نزد سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین را دریافت کرده است. گروسی در این پیام،ضمن ابراز خرسندی از آغاز همکاری با نماینده جدید ایران، تأکید کرد که در مقطع کنونی و با وجود تنش‌ها و پیچیدگی‌های فزاینده‌ای در عرصه دیپلماسی، تداوم همکاری فعال و سازنده میان ایران و آژانس بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد.

بر پایه گزارش منابع دیپلماتیک که خبرگزاری فرانسه آن را بازتاب داده، این سفر رسمی در روز پنج‌شنبه انجام خواهد شد؛ با این حال، کاظم غریب‌آبادی، معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه ایران، زمان ورود گروسی به تهران را عصر چهارشنبه اعلام کرده است. به گفته وی، این سفر در امتداد تعاملات مستمر و سازنده میان دو طرف برنامه‌ریزی شده و در جریان آن، گروسی با عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، و محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، دیدار و رایزنی خواهد کرد. البته منابعی هم به «شرق» اطلاع دادند که این سفر چهارشنبه هفته جاری انجام خواهد شد.

نقش‌آفرینی گروسی در نقطه عطف مذاکرات هسته‌ای

در آستانه دور دوم مذاکرات میان ایران و ایالات متحده که قرار است به میزبانی عمان برگزار شود، سفر قریب‌الوقوع رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، به تهران را می‌توان رخدادی تعیین‌کننده و راهبردی در بستر تحولات هسته‌ای و دیپلماتیک اخیر ارزیابی کرد. این سفر در حالی انجام می‌شود که تنها چند روز از برگزاری دور نخست گفت‌وگوهای مسقط می‌گذرد؛ گفت‌وگوهایی که فارغ از چارچوب رسمی دیپلماتیک، به مثابه آزمونی برای سنجش اراده سیاسی طرفین در عبور از وضعیت بن‌بست تلقی شد.

اکنون، در این گذار حساس، حضور مدیرکل آژانس در تهران می‌تواند به مثابه ابزاری برای تنظیم مجدد چارچوب تعاملات فنی و اعتمادساز میان ایران و آژانس ایفای نقش کند؛ چارچوبی که در سال‌های اخیر با فراز و نشیب‌های متعددی مواجه شده و نیازمند ترمیمی سنجیده و مبتنی بر منافع متقابل است. از منظر ناظران بین‌المللی، پیوند میان فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای و فضای سیاست بین‌الملل، بیش از هر زمان دیگری به عقلانیت راهبردی و تعامل هوشمندانه گره خورده است. در چنین فضایی، سفر گروسی را می‌توان بخشی از یک دیپلماسی چندلایه تلقی کرد که در آن، هم سطح فنی مناسبات هسته‌ای مورد بازنگری قرار می‌گیرد و هم پیام‌هایی سیاسی به طرف‌های ثالث، به‌ویژه اروپا و آمریکا، منتقل می‌شود.

نکته حائز اهمیت آن است که اروپا در موقعیتی دوگانه قرار گرفته است؛ چرا که از یک سو، تحولات مذاکرات تهران-واشنگتن را با دقت رصد می‌کند تا بر مبنای نتایج آن، تصمیمات احتمالی درباره فعال‌سازی مکانیسم ماشه را اتخاذ کند؛ و از سوی دیگر، نگاه ویژه‌ای به نحوه همکاری ایران با آژانس دارد تا از پایبندی تهران به تعهدات فنی و سطح شفافیت برنامه هسته‌ای آن اطمینان یابد. در چنین موقعیتی، حضور گروسی در تهران می‌تواند به ابزاری برای مدیریت ریسک، تعویق فشارهای سیاسی و افزایش ضریب اطمینان نهادهای ناظر بین‌المللی تبدیل شود. افزون بر آن، این سفر در آستانه نشست فصلی شورای حکام در خردادماه، واجد اهمیتی مضاعف است؛ چرا که می‌تواند بر لحن و رویکرد گزارش آژانس نسبت به ایران تأثیر مستقیم بگذارد و بستر مناسبی برای تقویت مسیر گفت‌وگو و پرهیز از هرگونه تقابل فراهم سازد.