«چاه چوبی» بعد از 7 هزار سال از زیر خاک بیرون آمد
فرادید| شاید نمای فرسوده‌ی این چاه چوبی تماشایی نباشد، اما روش تاریخ‌گذاری بر اساس رادیوکربن نشان داده که چوب بلوط استفاده‌شده در ساخت آن ۷۲۷۵ سال قدمت دارد و همین می‌تواند این چاه را به قدیمی‌ترین سازه‌ی چوبی شناخته‌شده‌ی جهان تبدیل کند.
به گزارش فرادید، یاروسلاو پسکا، رئیس مرکز باستان‌شناسی اولوموتس گفته: «بر مبنای یافته‌های ما، به‌ویژه داده‌های دندروکرونولوژیکی و تاریخ‌گذاری رادیوکربن، می‌توان گفت تنه‌های درختان بکاررفته در این چاه در سال‌های ۵۲۵۵ و ۵۲۶۶ پیش از میلاد قطع شده‌اند. حلقه‌های موجود روی تنه‌ها به ما امکان تخمین دقیق را می‌دهند.»
برخی تیرک‌های چوبی این چاه زودتر از بقیه قطع شده بودند که نشان می‌دهد پیش‌تر در جای دیگری استفاده شده و سپس دوباره به‌کار گرفته شده‌اند.
این یافته‌ها نشانه ساختار کم و بیش پیشرفته‌ی چاه هستند. این چاه با یک تیرک بلوط در هر گوشه و تخته‌های چوبی صاف میان آن‌ها ساخته شده است. ابعاد آن ۸۰ در ۸۰ سانتی‌متر و ارتفاعش حدود ۱.۴ متر بوده است.
یک سوراخ از پایین آن به درون زمین امتداد یافته تا به آب‌های زیرزمینی برسد. پسکا از طراحی آن بسیار شگفت‌زده شده است.
او می‌گوید: «ساختار این چاه بی‌همتا است. نشانه‌هایی از تکنیک‌های ساخت‌وساز به‌کاررفته در عصر برنز، عصر آهن و حتی دوران رومیان در آن دیده می‌شود. ما فکر نمی‌کردیم نخستین کشاورزان با ابزارهایی از جنس سنگ، استخوان، شاخ یا چوب، بتوانند سطح تنه‌های درختان قطع‌شده را با چنین دقتی بتراشند.»
دو تا از تیرک‌ها سه تا نه سال زودتر از بقیه قطع شده بودند که نشان‌دهنده‌ی استفاده‌ی قبل از آن‌ها در جای دیگر است. یکی از تخته‌ها نیز در بازه‌ای بین ۷۲۶۱ تا ۷۲۴۴ سال پیش قطع شده که کارشناسان دلیل آن را تعمیر و نگهداری چاه می‌دانند.
اگرچه هنوز به شکل رسمی تأیید نشده که این چاه، قدیمی‌ترین سازه‌ی چوبی باقی‌مانده‌ی جهان است، اما تیم پژوهشی شواهد محکمی برای این ادعا دارد. هرچند بیش از ۴۰ چاه مشابه در سراسر اروپا کشف شده‌اند که مربوط به همین دوره‌ها هستند، اما تاریخ‌گذاری آن‌ها با روش دندروکرونولوژی انجام نشده است.
این اثر باستانی اکنون با شکر سفید معمولی نگهداری می‌شود و قرارست حدود دو سال دیگر در موزه‌ی پاردوبیتسه به نمایش درآید.
پسکا می‌گوید آنچه بیش از همه شگفت‌انگیز است، مهارت در ساخت و ابتکاری است که در این سازه به چشم می‌خورد.
او افزود: «ابزارهای در دسترس آن زمان شامل سنگ، استخوان، شاخ و چوب برای انجام نجاری‌های پیشرفته کافی بوده‌اند. مقایسه‌ی سازه‌ی چاه اوستروف با نمونه‌های نجاری دوران‌های بعد، چیزی جز تحسین برای این دقت خارق‌العاده به‌همراه ندارد.»
در حال حاضر، پژوهشگران آب درون چاه را با شکر سفید جایگزین کرده‌اند تا فرایند حفاظت ادامه یابد.
پسکا توضیح داده: «تخته‌های چوبی در محلولی از نیشکر غوطه‌ور شده‌اند و این حالت چندین ماه ادامه خواهد داشت. در این زمان، ساختار سلولی آسیب‌دیده‌ی چوب با نیشکر جایگزین می‌شود، چون ترکیب شیمیایی آن مشابه سلولز موجود در چوب است.»
«پس از آن، چوب تثبیت می‌شود و تنها آن زمانست که می‌توان چاه را با توافق قبلی در موزه‌ی پاردوبیتسه به نمایش گذاشت. کل فرایند ترمیم حدود دو سال طول خواهد کشید.»
مترجم: زهرا ذوالقدر
منبع: faradeed-236634