62 مدال برای ایران یکصدا

هجدهمین دوره بازی‌های آسیایی برای ورزش ایران از روز 28مرداد با مدال برنزی که پومسه کار کشورمان، کوروش بختیار به دست آورد آغاز شد. این نخستین مدال کاروان ایران در جاکارتا بود. نخستین طلا را هم حسین یزدانی در کشتی آزاد به گردن آویخت تا همان روز نخست، با کسب 2 طلا، 2 نقره و یک برنز، شروعی پر مدال را در دهکده بازی‌ها جشن بگیریم. مدال آوری بانوان ما هم از همان روز نخست استارت خورد؛ زمانی که مرجان سلحشوری نماینده پومسه ایران، تا پای فینال رفت و با شکست مقابل حریف اندونزیایی، نخستین نقره و دومین مدال کاروان ایران در بازی‌های آسیایی را به دست آورد. این مدال آوری‌ها تداوم داشت تا همین دیشب که تیم ملی والیبال با ایستادن روی سکوی قهرمانی بازی‌های آسیایی، آخرین مدال کاوران ورزش ایران در هجدهمین دوره بازی‌های آسیایی را به دست آورد؛ مدال شصت و دوم.

به این ترتیب پرونده کاروان ایران در بازی‌های آسیایی جاکارتا با 20مدال طلا، 20مدال نقره و 22مدال برنز بسته شد. تا پیش از این، کاروان ورزشی ایران بیشترین تعداد مدال را در هفتمین دوره این بازی‌ها که به میزبانی تهران برگزار شد، به دست آورد؛ جایی که تیم 314 نفره کشورمان توانست 81مدال (36 طلا، 28 نقره و 17 برنز) به دست آورد. البته در آن مسابقات، وزنه برداری ایران از نفوذ خود در کنفدراسیون وزنه برداری آسیا استفاده کرد تا برای اولین و آخرین بار، در هر یک از اوزان دهگانه آن زمان، سه مدال، 9مدال اهدا شود؛ یعنی یک طلا، نقره و برنز برای یکضرب، یک طلا، نقره و برنز برای دوضرب و یک طلا، نقره و برنز هم برای مجموع. اگر چنین قانونی نبود، ایران در بازی‌های آسیایی تهران صاحب 30 طلا، 20 نقره و 15 برنز می‌شد که باز هم بهترین عملکرد به‌شمار می‌رود.

با این حال بعد از بازی‌های آسیایی تهران، پرمدال ترین حضور ورزش ایران در بازی‌های آسیایی، در همین جاکارتا رقم خورد. در سال‌های پس از انقلاب، بهترین عملکرد کاروان ایران در بازی‌های آسیایی اینچئون بود که 21 طلا، 18نقره و 18برنز کسب کرده بودیم اما دیروز رکوردتعداد مدال، شکسته شد و کاروان ایران در جاکارتا، به 20مدال طلا، 20مدال نقره و 22مدال برنز دست یافت.

بانوان؛ نه به‌خوبی اینچئون

اگر تا قبل از بازی‌های آسیایی گوانگژو، بانوان سهم کمرنگی در کسب مدال‌های کاروان ورزشی کشورمان در بازی‌ها داشتند، اما حالا هشت سالی هست که می‌بینیم این سهم، دوره به دوره در حال افزایش است. در گوانگژو بانوان کشورمان صاحب یک طلا، 4 نقره و 9 برنز بازی‌های آسیایی شدند. در اینچئون این تعداد مدال به 2 طلا، 8 نقره و 6 برنز رسید و حالا در جاکارتا، بانوان ما صاحب یک طلا، 10 نقره و 6 برنز شده اند تا برای نخستین بار شاهد کسب 17 مدال از دختران ورزشکار کشورمان باشیم. البته به لحاظ کمی و کیفی، بی‌شک بازی‌های آسیایی اینچئون، به‌واسطه کسب 2 نشان طلا و به دست آوردن 28 درصد از کل مدال‌ها، بهترین دوره حضور بانوان به‌شمار می‌رود.

کشتی، همچنان پرچمدار

حالا که بازی‌های آسیایی جاکارتا، به اتمام رسیده، بهتر می‌توان درباره عملکرد فدراسیون‌های ورزشی قضاوت کرد. امسال فدراسیون‌هایی بودند که با وعده کسب مدال‌های خوش رنگ به جاکارتا رفتند و بی مدال برگشتند و در مقابل فدراسیون‌هایی هم بودند که انتظار کسب مدال از آنها می‌رفت و اتفاقا خواسته‌ها را برآورده کردند.

در بین گروه دوم فدراسیون کشتی سرآمد بود. کشتی‌گیران کشورمان اگرچه به نسبت اینچئون یک طلا کمتر کسب کردند، اما با کسب 5 مدال طلا، بیش از 20درصد در کسب مدال‌های طلای کاروان ایران سهیم بودند. این درحالی است که هیچ فدراسیون دیگری نتوانست بیش از دو مدال طلا در جاکارتا به دست بیاورد. فدراسیون‌های تکواندو، کاراته، وزنه برداری، دوومیدانی و کبدی فدراسیون‌های دو طلایی ما در جاکارتا بودند که در این بین، کبدی، با کسب هر دو مدال طلای بانوان و آقایان، دنیا را شگفت زده کرد. فدراسیون کبدی را با این عملکرد حتی می‌توان بالاتر از فدراسیون کشتی، به عنوان موفق ترین فدراسیون ورزشی کشورمان در جاکارتا معرفی کرد. وزنه برداری هم بهترین نتیجه این 44 سال اخیرش را رقم زد تا در ردیف فدراسیون‌های موفق قرار بگیرد، اما در تکواندو، کاراته و ووشو، نتایج به نسبت دو دوره گذشته، بهترین به‌شمار نمی‌رود.

فدراسیون بوکس، بدون مدال از جاکارتا برگشت، فدرسیون دوچرخه سواری هم همین‌طور. سهم ما از‌مدال‌های پرشمار تیراندازی و تیروکمان هم فقط دو مدال برنز بود. در هندبال کمترین انتظار، ایستادن تیم ملی روی سکوی سوم بود که نشد. در جودو هم انتظار داشتیم حداقل یک طلا به دست بیاوریم، اما دریغ از یک طلا. آب‌های پامبانگ را هم بدون کسب حتی یک طلا در قایقرانی روئینگ و کانوئینگ ترک کردیم. شمار فدراسیون‌های ناکام در هجدهمین دوره بازی‌های آسیایی، به مراتب بیشتر از فدراسیون‌های موفق بود.

مدال‌های تاریخی

آن دسته از موفقیت‌هایی بیش از همه بر دل آدم می‌نشیند که از قبل انتظارش را نکشیده باشیم و به واسطه تلاش فراوان به دست آید. اتفاقی که برای تیم ملی بانوان و مردان کبدی ایران افتاد، بی‌شک تا سال‌ها در ذهن مردم باقی می‌ماند. در حالی که خیلی‌ها تیم‌های ملی هند را شانس اول و مسلم مدال طلا در این رشته ورزشی می‌دانستند، دو تیم ایران توانست در عرض دو روز شکست‌های تلخی را بر هندی‌ها تحمیل کرده و با کسب مدال طلا به سلطه تاریخی‌شان بر این ورزش پایان دهند.

نوشاد عالمیان دیگر ورزشکاری بود که با کسب موفقیت در آخرین روز بازی‌ها، کاروان ایران را صاحب یکی از غیرمنتظره‌ترین مدال‌های خود کرد. ملی‌پوش تنیس روی میز ایران توانست با کسب مدال برنز، بعد از 52 سال بار دیگر کاروان ایران در بازی‌های آسیایی را صاحب یک مدال کند.

علاوه بر نوشاد، واترپلو نیز در روز آخر بازی‌ها توانست افتخاری تاریخی برای کاروان ایران به دست آورد. تیم ملی واترپلوی ایران با پیروزی مقابل چین در دیدار رده‌بندی، بعد از ۴۴ سال به مدال بازی‌های آسیایی دست پیدا کرد. آخرین مدال‌آوری تیم ملی واترپلو به هفتمین دوره این رقابت‌ها در بازی‌های آسیایی ۱۹۷۴ تهران برمی‌گردد که به مدال طلا رسیده بود.

زنجیری که پاره شد

بارها این اصطلاح کلیشه‌ای در دنیای ورزش را شنیده‌ایم که مثلا فلان ورزشکار تا رسیدن به مدال طلا تنها چند ثانیه فاصله داشت. اما اتفاقی که برای فرانک پرتو آذر در جاکارتا افتاد نشان داد که می‌توان با مدیریت صحیح، حساب و کتاب بسیاری از حوادث را کرد. دوچرخه‌سوار تیم ملی ایران در رشته کراس در اوج بدشانسی زنجیره دوچرخه‌اش در وسط مسابقه پاره شد و با وجود این‌که هشت دقیقه از سایر حریفانش عقب بود، بعد از درست شدن زنجیر به مسابقه‌اش ادامه داد و چهارم شد. نکته عجیب‌تر این بود که روز قبل از آن هم حسین زنجانیان دیگر دوچرخه‌سوار تیم ملی دوچرخه‌اش پنچر شد و نتوانست مسابقه را به پایان برساند.

پاروهایی که نرسید

نازنین رحمانی و مریم امیدی اگرچه در رقابت‌های قایقرانی روئینگ به مدال نقره دست یافتند، اما همین مدال دومی هم با کلی استرس و اضطراب به دست آمد.

ماجرا از این قرار بود که پاروهای این دو ملی‌پوش کهنه بود و قبل از آغاز مسابقات فدراسیون اقدام به خرید پاروهای جدید کرد تا راحت‌تر در جاکارتا مسابقه بدهند.

نکته تاسف‌بار این که پاروها هم خریداری شد اما به دست ورزشکاران نرسید تا بنا به گفته خودشان، مسیر مسابقه فینال را با این استرس طی کنند که هر لحظه احتمال شکسته شدن پاروهای کهنه وجود داشت.

مصلحت‌اندیشی یا ترس

تاریخ بارها ثابت کرده که میدان مسابقه جای مصلحت‌اندیشی نیست و آن دسته از ورزشکاران و تیم‌هایی موفق می‌شوند که شجاعت به خرج دهند. اما گویا در فدراسیون فوتبال ایران کمتر فردی وجود دارد که از این درس‌های تاریخی عبرت گرفته باشد. وقتی با عربستان سعودی مساوی کردیم و کره‌شمالی را با نتیجه 3 بر صفر شکست دادیم، این زمزمه شنیده شد که شاید تیم ملی امید فوتبال ایران بنا به مصلحت بازی را مقابل میانمار واگذار کند تا در مراحل بعدی با حریف‌های سخت‌تری رو‌به‌رو نشود. تیم ایران با ترس بازی را مقابل میانمار با نتیجه 2 بر صفر واگذار کرد، اما غافل از این‌که عربستانی‌ها هم با همین روش مقابل کره‌شمالی قرار گرفتند. نتیجه‌اش این شد که با وجود باخت باز‌هم صدرنشین شدیم و در مرحله حذفی به مصاف کره‌جنوبی رفتیم و با تجربه دومین شکست خیلی زود با این مسابقات وداع کردیم.

مدال به وقت ناهار

طی سال‌های گذشته عادت کرده بودیم هر بار نام زهرا نعمتی را بشنویم، خود را برای شنیدن خبر موفقیت تازه‌ای از این بانوی کماندار آماده کنیم. بر همین اساس هم برای شروع مسابقات تیراندازی روزشماری می‌کردیم، اما قرعه عجیب‌ترین اتفاق بازی‌های آسیایی امسال به نام زهرا نعمتی افتاد. فاجعه آنجا رقم خورد که پیش از مسابقه فینال مسئولان به نعمتی اعلام کردند هنگام صرف ناهار است و مرحله بعدی چند ساعت بعد شروع می‌شود. در حالی که زهرا نعمتی برای صرف ناهار به سالن غذاخوری رفته بود، رقبایش در حال انداختن تیرهای خود بودند. زمانی هم که مسئولان پی به اشتباه خود بردند و سعی کردند او را وارد میدان مسابقه کنند، کار از کار گذشته بود و به همین راحتی زهرا نعمتی و کاروان ایران از رسیدن به یک مدال باز ماندند.

کفش‌هایی که آویخته شد

یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این دوره از بازی‌های آسیایی، تعداد ورزشکارانی بود که با آویختن کفش‌های خود از دنیای حرفه‌ای ورزش خداحافظی کردند. اولین ورزشکاری که خبر خداحافظی‌اش را اعلام کرد، مجتبی عابدینی کاپیتان تیم ملی اسلحه سابر ایران بود. عابدینی 34 ساله که مقام چهارمی المپیک ریو را در کارنامه‌اش دارد، در بازی‌های آسیایی جاکارتا در بخش انفرادی موفقیتی نداشت و در حالی از این رشته ورزشی خداحافظی کرد که آخرین موفقیتش کسب مدال نقره در بخش تیمی اسلحه سابر در همین بازی‌ها بود.

یک روز بعد از مجتبی عابدینی، مهسا جاور عضو تیم ملی قایقرانی روئینگ ایران نیز از دنیای حرفه‌ای خداحافظی کرد. او که در جاکارتا توانست در روئینگ چهارنفره بازی‌های‌ آسیایی جاکارتا مدال نقره به دست آورد، بعد از اعلام این خبر گفت که می‌خواهد برای خانواده و زندگی شخصی خودش وقت بیشتری بگذارد.

اما بی‌شک آن دسته از خداحافظی‌هایی در ذهن ماندگار می‌شود که در اوج اتفاق بیافتد. بهداد سلیمی، ورزنه‌بردار دسته فوق‌سنگین تیم ملی ایران دقیقا مصداق این وضعیت بود. بهداد با کسب مقام نخست افتخارات خود در تاریخ بازی‌های آسیایی را به سه مدال طلا رساند و در حالی که همه خوشحال از موفقیت دوباره این ورزشکار بودند، تصویر درآوردن کفش‌ها روی تخته وزنه‌برداری و بوسیدن وزنه‌های پولادی در لنز دوربین عکاسان ثبت شد تا داستان بهداد سلیمی در ورزش ایران پایانی خوش داشته باشد.

آخرین ورزشکار هم در این مقوله علیرضا پیروزخواه، کاپیتان تیم ملی واترپلو بود که در روز پایانی بازی‌ها و بعد از کسب مدال تاریخی برنز از بازی‌های حرفه‌ای خداحافظی کرد.

رکوردهای جا به جا شده

سهراب مرادی و حسین کیهانی علاوه بر اضافه کردن یک مدال به کاروان ایران در بازی‌های آسیایی جاکارتا، نام خود را به عنوان رکوردشکن در این بازی‌ها به ثبت رساندند. سهراب مرادی با مهار وزنه 189کیلوگرمی در دسته 94کیلو توانست به صورت یکجا رکوردهای جهان، بازی‌های آسیا و آسیا را جا‌به‌جا کند. او همچنین توانست قدیمی‌ترین رکورد در تاریخ وزنه‌برداری را که از سال 1999 پابرجا بود، بشکند.

حسین کیهانی نیز توانست در دوی 3000متر با مانع توانست با ثبت زمان 8:22:79 دقیقه جلوتر از رقبایش به خط پایان رسیده و مدال طلا را به دست آورد. او با کسب این مدال دور از انتظار برای کاروان ایران، رکورد بازی‌هایی آسیایی را نیز تغییر داد. پیش از این رکورد این رشته در بازی‌های آسیایی در اختیار طارق‌محمدطاهر بحرینی با 8:25:89 دقیقه بود.

بباز و برنز بگیر

یکی از نکات عجیب این دوره از بازی‌ها ورود ورزشی رزمی به نام پنچاک سیلات بود که در واقع از مزیت‌های میزبانی برای اندونزی به حساب می‌آمد. تنها مدال ایران در رشته یک برنز توسط تهمینه کربلایی بود که فقط یک بازی مقابل نماینده ویتنام انجام داد و با قبول شکست به مقام سومی رسید. نکته جالب‌تر این بود که بعد از کسب چندین مدال طلا از سوی اندونزی در این رشته ورزشی و بالا رفتن مدال‌های این کشور از تیم ملی ایران، مسئولان ورزش کشور از شکایت به کمیته آسیایی در این زمینه سخن گفتند. البته مسئولان ورزش به این سوال پاسخ ندادند که چرا اقدام به اعزام نماینده برای ورزشی کرده‌اید که آن را قبول ندارید!؟

قاب‌های خاطره‌انگیز

در دو هفته‌ای که بازی‌های آسیایی برگزار شد، تصاویر زیادی از مدال‌ها و موفقیت‌های ورزشکاران در رسانه‌های مختلف مخابره شد. اما در این میان عکس‌هایی منتشر شد که در کنار جنبه‌های ورزشی، اصول اخلاقی و اعتقادی ورزشکاران ما را به خوبی نشان می‌داد. اولین تصویر از این دست مربوط به راز و نیاز حسن یزدانی قبل از مسابقه فینال بود. سجده بانوان کبدی‌باز ایران بر پرچم مقدس ایران و خواندن آیه‌الکرسی به صورت دسته‌جمعی، دست ندادن زهرا نعمتی با رقیب مرد خود و تقدیم مدال به مقام معظم رهبری از سوی فرود ظفری، عضو تیم ملی ووشو و زهرا کاظیمی عضو تیم ملی بانوان کبدی از دیگر صحنه‌هایی است که بی‌شک تا سال‌ها ماندگار می‌ماند.

ناکامی زیر سایه ازدواج

اگرچه تیم ملی تیروکمان ایران عملکردی قابل انتقاد در این دوره از بازی‌ها داشت و فقط یک برنز تیمی به دست آورد؛ اما یک اتفاق مبارک موجب شد این ناکامی تحت‌تاثیر یک خبر قرار بگیرد. مسابقات تیراندازی با کمان در ماده تیمی کامپوند و در بخش مردان و زنان در حال پیگیری بود که خبری، نگاه دهکده بازی‌ها را متوجه رقابت‌های تیروکمان کرد.

مجید قیدی، عضو تیم ملی تیراندازی با کمان در بخش کامپوند مردان در حاشیه این مسابقات، خبر خواستگاری خود از پریسا براتچی، عضو تیم ملی کامپوند زنان را علنی کرد و این دو ورزشکار اعلام کردند به زودی ازدواج خواهند کرد.

در همین دوره از بازی‌های آسیایی، مهسا جاور و محسن محمدسیفی به عنوان زوج ورزشکار حضور داشتند که البته رشته‌های ورزشی این زوج متفاوت بود. این زوج، عملکردی به مراتب بهتر داشتند. جاور در روئینگ قایقرانی نقره گرفت و محسن محمدسیفی در ووشو طلا کسب کرد.