تصاویر؛ بمب‌افکن B-2 اسپیریت: همه‌چیز درباره شبح رادارگریز آمریکا در سال 2025

در آسمان‌های تاریک جنگ مدرن، هیچ هواپیمایی به اندازه‌ی B-2 Spirit (پیشرفته‌ترین بمب‌افکن پنهان‌کار جهان) الهام‌بخش ترس و رمز و راز نیست. این بمب‌افکن که برای عبور بی‌صدا از آسمان دشمن طراحی شده، قادر است بدون شناسایی وارد حریم هوایی دشمن خود شود و با دقت بالا اهدافش را نابود کند. پشت این دستاورد حیرت‌انگیز و خطرناک، شرکت بزرگ هوافضای آمریکا، نورثروپ گرومن (Northrop Grumman) قرار دارد. این مجموعه بزرگ چندمیلتی که در زمینه توسعه سیستم‌های دفاعی فوق‌پیشرفته فعالیت دارد، یکی از بزرگ‎‌‎ترین بازیگران صنعت تجهیزات نظامی در زمین است.

۱. تعریف کلاس و تاریخچه‌ای کوتاه

B-2 اسپیریت (B-2 Spirit) در دسته‌ی خاصی از بمب‌افکن‌های پنهان‌کار استراتژیک قرار می‌گیرد؛ هواپیماهایی جنگی که برای نفوذ عمیق به درون حریم هوایی دشمن طراحی شده‌اند؛ آن‌ هم بدون جلب توجه از  سوی رادارهای ناظر! ریشه‌های طراحی این هواپیما به دوران جنگ سرد بازمی‌گردد، زمانی که ایالات متحده نیاز داشت بمب‌افکنی بسازد که بتواند از پیچیده‌ترین سیستم‌های پدافند هوایی شوروی هم عبور کند. همان‌طور که می‌دانید، ایالات متحده در انجام این کار موفق شد.

نخستین پرواز موفق این هواپیما در سال ۱۹۸۹ انجام شد. با وجود اینکه تاکنون تنها ۲۱ فروند از آن ساخته شده است اما تأثیر روانی و نظامی‌اش آنقدر گسترده بوده که استقرار آن در یک منطقه به‌عنوان یک رخداد نظامی مهم تلقی می‌شود. طراحی بال‌مانند و بدون سطوح عمودی، به همراه استفاده از مواد جاذب رادار یا به‌اصطلاح رادارگریز باعث شده که به‌معنای واژه شبهی در آسمان زمین باشد.

۳. طراحی ضد رادار؛ پنهان از دیده ها

راز اصلی قدرت B-2 در طراحی پنهان‌کارانه آن است. بدنه‌ی B-2 اسپیریت به‌گونه‌ای طراحی شده که امواج رادار را جذب یا منحرف می‌کند. از لبه‌های دندانه‌دار گرفته تا بدنه‌ی کامپوزیتی و پوشش خاص جاذب رادار، همه‌چیز برای فرار از چشمان دشمن آماده است؛ به این ترتیب و با توجه به ارتفاع پرواز بالایی که این پرنده نظامی دارد، شانس شناسایی‌اش توسط دشمن کاهش پیدا می‌کند.

مهندسان نورث‌گروپ در ساخت و طراحی B-2 اسپیریت از استفاده از سطوح عمودی خودداری کرده‌اند، موتورهای آن را در عمق بال‌ها پنهان کرده و مهمات نبرد را درون محفظه داخلی قرار داده‌اند تا هیچ سطح بازتاب‌دهنده‌ای وجود نداشته باشد. سطح بالای دقت مهندسی این هوایپما باعث شده تا B-2 بتواند مرزهای پنهان‌کاری را در ماموریت‌های نظامی دهه‌های اخیر جابه‌جا کند.

۵. سابقه مأموریت‌ها؛ کوزوو، افغانستان، عراق و یمن

B-2 برخلاف تصور عمومی، بارها در مأموریت‌های واقعی شرکت کرده است که مهم‌ترین آن‌ها ماموریت‌های کوزوو، افغانستان، عراق و یمن به شمار می‌روند.

کوزوو (۱۹۹۹): پرواز مستقیم از آمریکا به صربستان و بازگشت؛ مأموریت‌های ۳۰ ساعته برای انهدام زیرساخت‌های نظامی.
• افغانستان (۲۰۰۱): جزو اولین هواپیماهایی بود که پس از ۱۱ سپتامبر، اهداف طالبان را بمباران کرد.
• عراق (۲۰۰۳): در عملیات “شوک و وحشت”، مراکز فرماندهی و سامانه‌های ارتباطی را هدف قرار داد.
• یمن (۲۰۰۹ تا ۲۰۱۷): گزارش‌هایی مبنی بر استفاده از B-2 در حملات مخفی علیه اهداف تروریستی باارزش وجود دارد.

۷. نقاط ضعف؛ شبح نیز سایه دارد

تاکنون با برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های B-2 اسپیریت آشنا شدیم و متوجه شدیم که این پرنده می‌تواند در بسیاری از موقعیت‌های استراتژیک به تیم موافق خود کمک کند. هر چند که B-2 یکی از بهترین‌های صنعت هوافضا به شمار می‌رود اما همچنان بی‌نقص نیست. سازندگان B-2 برای تجهیز آن به قابلیت‌های پنهان‌کاری دقیق و قدرت نبرد بالا هزینه‌ عملیاتی بالایی را برایش در نظر گرفته‌اند. ناگفته نماند که این پرنده سنگین‌وزن برای حفظ قدرت خود باید برخلاف جنگنده‌های سبک‌وزنی مانند F-22 رپتور در سرعت‌های پایین‌تر از سرعت صوت حرکت کند؛ به‌این‌ترتیب درصورت شناسایی توسط سیستم دفاعی دشمن، B-2 اسپیریت در خطر قرار خواهد گرفت.

تمام ۲۰ نمونه‌های تولیدشده B-2 اسپیریت هواپیماهایی حساس به دما، رطوبت، گرما و… هستند و باید در شرایط بسیار خاص نگهداری شوند؛ به‌این‌ترتیب هر فرودگاهی در پایگاه‌های نظامی خارج از آمریکا توان میزبانی آن را ندارد. در آخر هم می‌توان به این مسئله مهم اشاره کرد که عمر فناوری B-2 کم‌کم رو به پایان است؛ موردی که ارتش ایالات متحده را به استفاده از روش‌هایی نوین‌تر سوق می‌دهد.

۹. مقایسه با رقبا: چین و بمب‌افکن B-21 Raider

هر چند B-2 هم‌اکنون به‌عنوان یکی از فرمانروایان آسمان انسان مدرن شناخته می‌شود اما با نزدیک شدن به عمر خود، رقبای تازه‌ای پیدا کرده است. دو رقیب اصلی این پرنده جنگجو عبارت‌اند از H-20 چینی و B-21 ریدر آمریکایی. هر چند که B-2 در عملیات‌های خود موفق عمل کرده است اما مهندسان و توسعه‌دهندگان به این نتیجه رسیدند که باید در ابعاد، هزینه‌ها و فناوری آن بازنگری کنند تا بتوانند برتری نظامی آمریکا در آسمان را حفظ کنند؛ به این ترتیب B-21 ریدر وارد فاز عملیات شد و نخستین پرواز آزمایشی موفق خود را در سال ۲۰۲۳ به اتمام رساند. تا زمان ورود کامل B-21 به خدمت، B-2 همچنان پیشرفته‌ترین بمب‌افکن عملیاتی جهان باقی می‌ماند.

در سوی دیگر، چین هم از پروژه تازه H-20 خود رونمایی کرد تا به آمریکا هشداری داده باشد. هر چند پرنده رادارگریز چینی هم امکان حمل سلاح هسته‌ای را دارد اما هنوز وارد فاز عملیاتی نشده است.

۱۱. آیا استفاده از B-2 منطقی است؟

هواپیمای جنگی B-2 اسپیریت نماد برتری هوایی ارتش هوایی ایالات متحده آمریکا به شمار می‌رود؛ شبحی که بدون اخطار در دل آسمان دشمن ظاهر می‌شود و پس از بمب‌باران محل را بدون کوچک‌ترین ردی ترک می‌کند. اما سوال اصلی آن است که آیا با ورود فناوری بشر به عصر تازه هوش‌مصنوعی جایگاه یک ابزار این‌چنینی تا چه اندازه ثبات دارد؟ در جهانی که با ظهور پهپادهای هوشمند، موشک‌های هایپرسونیک و جنگ سایبری دگرگون شده آیا صرف هزینه‌های بالا برای آن منطقی است؟

ارتش ایالات متحده آمریکا بر این باور است که استفاده از این ابزار مهم نه‌تنها مهم بلکه ضروری تلقی می‌شود. هر چند استفاده از سلاح‌های بیولوژیکی و حملات سایبری سبک تازه‌ای از نبرد را به دنیای انسانی معرفی کرده‎‌‎اند اما در نهایت بهره‌مندی از یک سلاح متمایز و مخرب، برگ برنده‌ای قدرتمند برای بازدارندگی دشمنان یک ارتش خواهد بود.

از دید شما آیا B-2 هنوز شایسته‌ی جایگاه افسانه‌ای خود هست؟ دیدگاه خود را از طریق بخش نظرات با ما در میان بگذارید.

منبع: خبرآنلاین