هنگام ورزش ماسک بزنیم یا نزنیم؟
یک فیزیولوژیست ورزشی با اشاره به نقش حیاتی عمل تنفس در انجام تمرین‌های ورزشی، گفت: داشتن ماسک در حین انجام تمرینات ورزشی می‌تواند عمل تنفس را سخت‌تر کند، ضمن این‌که تعریق نیز موجب خیس شدن ماسک شده و همین می‌تواند موجب جذب ذرات معلق موجود در هوا، مخصوصا کروناویروس شود.
حامد رضایی‌نسب در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص انجام تمرینات سخت برخی ورزشکاران در باشگاه‌های ورزشی، اظهارکرد: از آن‌جایی که در ورزش کردن عمل تنفس، نقش بسیار حیاتی در انجام تمرین‌های ورزشی دارد و نیاز است اکسیژن کافی به خون برسد و بدون ایجاد مخاطره در عمل تنفس ورزشکار، تمرینات ورزشی به درستی صورت گیرد، داشتن ماسک می‌تواند عمل تنفس را سخت‌تر کند.
وی با اشاره به پژوهش‌های انجام شده در خصوص تقویت عملکرد ریوی در ورزشکاران کوهنورد و انجام تمرین‌هایی که در ارتفاعات برای افزایش بازدهی سطح تنفسی و عملکرد ریوی آن‌ها صورت می‌گیرد، گفت: زمانی که ورزشکاران مشغول انجام تمرینات سخت ورزشی از جمله دوچرخه‌سواری به همراه رکاب زدن تند، فوتبال، دو و میدانی و سایر ورزش‌هایی که نیاز به تمرین‌های هوازی و تنفس‌های مکرر دارند، هستند، سطح اسیدلاکتیک تولیدشده از ماهیچه‌ها افزایش می‌یابد و این اسید نیز سپس به دی‌اکسید کربن تبدیل شده و زمانی که ورزشکار با دم هوای خارج از ماسک را به درون ریه خود استنشاق می‌کند، حجم بیشتری از دی‌اکسید کربن را در هنگام بازدم بیرون می‌دهد.
عضو خوزستانی بنیاد ملی نخبگان کشور و مدرس دانشگاه ادامه داد: زمانی که ورزشکار حجم زیادی از دی‌اکسید کربن را هنگام بازدم به بیرون تنفس می‌کند، به دلیل وجود ماسک تمام حجم دی‌اکسید کربن از ماسک خارج نمی‌شود و مقداری از آن نیز در ماسک باقی خواهد ماند.
وی بیان کرد: یک محقق دانشگاه «هرتفوردشایر» انگلیس، این موضوع را روی خود بررسی کرده بود و با سرعت ۱۰ کیلومتر در ساعت برای سه دقیقه روی تردمیل می‌دوید و قصد اصلی کار وی این بود تا شدت و مدت زمان شمشیربازی را منعکس کند؛ او یک بار با پوشیدن کامل کیت شمشیربازی و یک بار دیگر با اضافه کردن ماسک پارچه‌ای در زیر ماسک شمشیربازی این آزمایش را انجام داد. نتایج به دست آمده از آزمایش او این‌گونه بود که با توجه به ۲۱ درصد بودن غلظت اکسیژن در اتمسفر در سطح دریا، هنگام وجود ماسک شمشیربازی، غلظت اکسیژن حدود ۱۹.۵ درصد است و هنگام داشتن ماسک پارچه‌ای در زیر ماسک شمشیربازی، سطح اکسیژن دریافتی به ۱۷ درصد کاهش می‌یابد و میزان دی‌اکسید کربن دفع شده با ماسک شمشیربازی زیر یک درصد و با وجود ماسک پارچه‌ای نیز این میزان به ۳ درصد افزایش یافت. این درحالی است که قرار گرفتن در معرض ۱.۵ درصد دی‌اکسید کربن برای بیش از ۱۵ دقیقه توصیه نمی‌شود.
رضایی‌نسب گفت: با وجود تحقیقات موجود مرتبط و در موارد مشابه، برای احتیاط بهتر است ورزشکارانی که به انجام تمرین های شدید ورزشی مشغول هستند، از ماسک استفاده نکنند؛ زیرا از آن جا که در حین فعالیت ورزشی، تعریق بسیاری صورت می‌گیرد و تعریق نیز موجب خیس شدن ماسک شده، هم در جذب اکسیژن و دفع دی‌اکسید کربن اختلال ایجاد می‌کند و هم می‌تواند موجب جذب ذرات معلق موجود در هوا، مخصوصا کروناویروس شود.
وی در پایان عنوان کرد: با توجه به این‌که ورزش کردن و انجام تمرین‌های ورزشی برای برخی از افراد ضروری و برای برخی دیگر نیز منبع امرار معاش است، بسته نگه داشتن اماکن ورزشی به طور کامل در شرایط خاص، مخصوصا برای کسانی که نیاز فیزیولوژیکی و فیزیکی دارند یا حتی عضو المپیادهای ورزشی هستند، امری قابل دفاع نیست. به هر حال در وهله‌ی اول معمولا توصیه می‌شود که ورزشکاران تمرین‌های خود را در خانه انجام دهند اما در صورتی که مجبور به حضور در اماکن ورزشی هستند، بهتر است با در نظر گرفتن فضاهایی کاملا مجزا و مشخص و با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی این امر صورت گیرد. همچنین وجود شخص یا اشخاص ناظر برای کنترل کیفی خدمات ارائه شده و رعایت منظم پروتکل‌های بهداشتی، ضرورت دارد.
وی با اشاره به پژوهش‌های انجام شده در خصوص تقویت عملکرد ریوی در ورزشکاران کوهنورد و انجام تمرین‌هایی که در ارتفاعات برای افزایش بازدهی سطح تنفسی و عملکرد ریوی آن‌ها صورت می‌گیرد، گفت: زمانی که ورزشکاران مشغول انجام تمرینات سخت ورزشی از جمله دوچرخه‌سواری به همراه رکاب زدن تند، فوتبال، دو و میدانی و سایر ورزش‌هایی که نیاز به تمرین‌های هوازی و تنفس‌های مکرر دارند، هستند، سطح اسیدلاکتیک تولیدشده از ماهیچه‌ها افزایش می‌یابد و این اسید نیز سپس به دی‌اکسید کربن تبدیل شده و زمانی که ورزشکار با دم هوای خارج از ماسک را به درون ریه خود استنشاق می‌کند، حجم بیشتری از دی‌اکسید کربن را در هنگام بازدم بیرون می‌دهد.
عضو خوزستانی بنیاد ملی نخبگان کشور و مدرس دانشگاه ادامه داد: زمانی که ورزشکار حجم زیادی از دی‌اکسید کربن را هنگام بازدم به بیرون تنفس می‌کند، به دلیل وجود ماسک تمام حجم دی‌اکسید کربن از ماسک خارج نمی‌شود و مقداری از آن نیز در ماسک باقی خواهد ماند.
وی بیان کرد: یک محقق دانشگاه «هرتفوردشایر» انگلیس، این موضوع را روی خود بررسی کرده بود و با سرعت ۱۰ کیلومتر در ساعت برای سه دقیقه روی تردمیل می‌دوید و قصد اصلی کار وی این بود تا شدت و مدت زمان شمشیربازی را منعکس کند؛ او یک بار با پوشیدن کامل کیت شمشیربازی و یک بار دیگر با اضافه کردن ماسک پارچه‌ای در زیر ماسک شمشیربازی این آزمایش را انجام داد. نتایج به دست آمده از آزمایش او این‌گونه بود که با توجه به ۲۱ درصد بودن غلظت اکسیژن در اتمسفر در سطح دریا، هنگام وجود ماسک شمشیربازی، غلظت اکسیژن حدود ۱۹.۵ درصد است و هنگام داشتن ماسک پارچه‌ای در زیر ماسک شمشیربازی، سطح اکسیژن دریافتی به ۱۷ درصد کاهش می‌یابد و میزان دی‌اکسید کربن دفع شده با ماسک شمشیربازی زیر یک درصد و با وجود ماسک پارچه‌ای نیز این میزان به ۳ درصد افزایش یافت. این درحالی است که قرار گرفتن در معرض ۱.۵ درصد دی‌اکسید کربن برای بیش از ۱۵ دقیقه توصیه نمی‌شود.
رضایی‌نسب گفت: با وجود تحقیقات موجود مرتبط و در موارد مشابه، برای احتیاط بهتر است ورزشکارانی که به انجام تمرین های شدید ورزشی مشغول هستند، از ماسک استفاده نکنند؛ زیرا از آن جا که در حین فعالیت ورزشی، تعریق بسیاری صورت می‌گیرد و تعریق نیز موجب خیس شدن ماسک شده، هم در جذب اکسیژن و دفع دی‌اکسید کربن اختلال ایجاد می‌کند و هم می‌تواند موجب جذب ذرات معلق موجود در هوا، مخصوصا کروناویروس شود.
وی در پایان عنوان کرد: با توجه به این‌که ورزش کردن و انجام تمرین‌های ورزشی برای برخی از افراد ضروری و برای برخی دیگر نیز منبع امرار معاش است، بسته نگه داشتن اماکن ورزشی به طور کامل در شرایط خاص، مخصوصا برای کسانی که نیاز فیزیولوژیکی و فیزیکی دارند یا حتی عضو المپیادهای ورزشی هستند، امری قابل دفاع نیست. به هر حال در وهله‌ی اول معمولا توصیه می‌شود که ورزشکاران تمرین‌های خود را در خانه انجام دهند اما در صورتی که مجبور به حضور در اماکن ورزشی هستند، بهتر است با در نظر گرفتن فضاهایی کاملا مجزا و مشخص و با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی این امر صورت گیرد. همچنین وجود شخص یا اشخاص ناظر برای کنترل کیفی خدمات ارائه شده و رعایت منظم پروتکل‌های بهداشتی، ضرورت دارد.