هاشمی طبا: افشاگری پرویز فتاح اگر با هدف تبلیغاتی نباشد می تواند مفید باشد
مصطفی هاشمیطبا در روزنامه اعتماد نوشت:رییس بنیاد مستضعفان شنبه شب مهمان برنامه نگاه یک صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران بود. زمانی قریب به یک سال و ۱۸ روز پس از تغییر در ریاست این نهاد حاکمیتی و حضور پرویز فتاح در راس بنیاد مستضعفان، این برنامه با حضور فتاح به بررسی عملکرد یکساله در دوران مدیریت جدید پرداخت.
پرویز فتاح در یکسالگی مدیریت خود بر بنیاد مستضعفان در بخشی از این برنامه تلویزیونی نام افراد و نهادها و سازمانهایی را بر زبان آورد که ملکی از اموال بنیاد را در اختیار دارند و به بنیاد مستضعفان بازپس نمیدهند. در میان لیست بلند بالای پرویز فتاح نام و اسامی بسیاری از چپ تا راست سیاسی از نهادهای حاکمیتی تا نظامی دیده میشد. این نام آوردن باعث شد اغلب کسانی که از آنان نامی برده شدهبود، نسبت به ادعای فتاح واکنش نشان دهند که البته این واکنشها نیز متفاوت بود. اما بد نیست که درمورد صحبتهای شنبه شب فتاح که برخی از آن با عنوان افشاگری نام بردند، به چند نکته توجه کرد.
نکته اول درمورد صحبتهای پرویز فتاح این است که اساسا اینکه یک نهاد حاکمیتی که املاکی در اختیار دارد، بخشی از املاک خود را در اختیار دیگر نهادها، شرکتها یا حتی اشخاص قرار دهد، مساله مذمومی نیست. منتها باید توجه داشت که این املاک باید متناسب با شرایط اقتصادی روز در اختیار افراد و نهادها قرار بگیرد. نهتنها بنیاد مستضعفان، بلکه بسیاری از نهادهای حاکمیتی دیگر هستند که اموال زیادی در اختیار دارند؛ منتها سود استفاده از آن در جیب خود آن نهاد میرود. درمورد اموال بنیاد مستضعفان نیز فرقی ندارد که در اختیار نهادهای دولتی، حاکمیتی، غیر دولتی یا خصولتی باشد. آنچه اهمیت دارد این است که اگر بخشی از اموال این نهاد در اختیار یک نهاد یا یک فرد قرار میگیرد، هزینه آن یا به عبارتی اجارهبهای آن مطابق با قیمت روز پرداخت شود تا از این پرداختیها در راه اهداف تعیین شده برای بنیاد مستضعفان به عنوان یک نهاد حاکمیتی استفاده شود. بنابراین در این وضعیت اقتصادی اگر بنیاد امکاناتی در اختیار کسی قرار داده باید ضوابط و قواعد و شکل و شمایل یک معامله روز را داشتهباشد.
این موضوع باعث میشود که هم مردم به صورت شفاف در جریان املاک و اموال چگونگی هزینهکرد این نهاد حاکمیتی قرار گیرند و هم شرکتها و افراد در اختیار قرار دادن اموال بنیاد مستضعفان را مجانی تلقی نکنند و هم در نهایت اجارهبهایی که بابت در اختیار قرار گرفتن این اموال پرداخت میشود در مسیری که باید هزینه شود. نکته دوم که درمورد عملکرد بنیاد مستضعفان و همچنین سخنان شنبهشب رییس این نهاد وجود دارد، بحث شفافیت است. درمورد تشکیلات بنیاد مستضعفان همواره اطلاعرسانی و شفافسازی صورت نمیگرفتهاست. این نهاد با هدف تجمیع اموال مصادرهای در راستای تخصیص آن به مستضعفان شکل گرفت، نه با هدف اینکه به یک بنگاه اقتصادی تبدیل شود.
از همین روی باید در شفافیت کامل بیلان کاری و درآمدی آن مشخص باشد و به جامعه ارایه شود. شاید گفته شود که سود و زیان شرکتها و ترازنامهها پایان هر سال مشخص است و منتشر میشود اما این شفافسازی برای مجمع است نه برای مردم. چرا که صورتهای مالی و سود و زیان این گونه نهادها و شرکتهای زیرمجموعه آن نیازمند بررسیهای کارشناسان است و برای عامه مردم بهخصوص مستضعفانی که این نهاد به نام آنها و برای آنها بنیان نهاده شده قابلفهم نیست. بنابراین باید درمورد عملکرد بنیاد مستضعفان به عنوان یک نهاد حاکمیتی به عموم مردم گزارش ارایه شود. در همین راستا تصور میکنم که اقدامی که پرویز فتاح انجام داد که انشاءالله با نیت خیر و صلاح بوده، گامی در راستای شفافسازی به حساب میآید و امیدوارم که رویکرد تبلیغاتی نداشتهباشد.
نکته اول درمورد صحبتهای پرویز فتاح این است که اساسا اینکه یک نهاد حاکمیتی که املاکی در اختیار دارد، بخشی از املاک خود را در اختیار دیگر نهادها، شرکتها یا حتی اشخاص قرار دهد، مساله مذمومی نیست. منتها باید توجه داشت که این املاک باید متناسب با شرایط اقتصادی روز در اختیار افراد و نهادها قرار بگیرد. نهتنها بنیاد مستضعفان، بلکه بسیاری از نهادهای حاکمیتی دیگر هستند که اموال زیادی در اختیار دارند؛ منتها سود استفاده از آن در جیب خود آن نهاد میرود. درمورد اموال بنیاد مستضعفان نیز فرقی ندارد که در اختیار نهادهای دولتی، حاکمیتی، غیر دولتی یا خصولتی باشد. آنچه اهمیت دارد این است که اگر بخشی از اموال این نهاد در اختیار یک نهاد یا یک فرد قرار میگیرد، هزینه آن یا به عبارتی اجارهبهای آن مطابق با قیمت روز پرداخت شود تا از این پرداختیها در راه اهداف تعیین شده برای بنیاد مستضعفان به عنوان یک نهاد حاکمیتی استفاده شود. بنابراین در این وضعیت اقتصادی اگر بنیاد امکاناتی در اختیار کسی قرار داده باید ضوابط و قواعد و شکل و شمایل یک معامله روز را داشتهباشد.
این موضوع باعث میشود که هم مردم به صورت شفاف در جریان املاک و اموال چگونگی هزینهکرد این نهاد حاکمیتی قرار گیرند و هم شرکتها و افراد در اختیار قرار دادن اموال بنیاد مستضعفان را مجانی تلقی نکنند و هم در نهایت اجارهبهایی که بابت در اختیار قرار گرفتن این اموال پرداخت میشود در مسیری که باید هزینه شود. نکته دوم که درمورد عملکرد بنیاد مستضعفان و همچنین سخنان شنبهشب رییس این نهاد وجود دارد، بحث شفافیت است. درمورد تشکیلات بنیاد مستضعفان همواره اطلاعرسانی و شفافسازی صورت نمیگرفتهاست. این نهاد با هدف تجمیع اموال مصادرهای در راستای تخصیص آن به مستضعفان شکل گرفت، نه با هدف اینکه به یک بنگاه اقتصادی تبدیل شود.
از همین روی باید در شفافیت کامل بیلان کاری و درآمدی آن مشخص باشد و به جامعه ارایه شود. شاید گفته شود که سود و زیان شرکتها و ترازنامهها پایان هر سال مشخص است و منتشر میشود اما این شفافسازی برای مجمع است نه برای مردم. چرا که صورتهای مالی و سود و زیان این گونه نهادها و شرکتهای زیرمجموعه آن نیازمند بررسیهای کارشناسان است و برای عامه مردم بهخصوص مستضعفانی که این نهاد به نام آنها و برای آنها بنیان نهاده شده قابلفهم نیست. بنابراین باید درمورد عملکرد بنیاد مستضعفان به عنوان یک نهاد حاکمیتی به عموم مردم گزارش ارایه شود. در همین راستا تصور میکنم که اقدامی که پرویز فتاح انجام داد که انشاءالله با نیت خیر و صلاح بوده، گامی در راستای شفافسازی به حساب میآید و امیدوارم که رویکرد تبلیغاتی نداشتهباشد.