شکاف ۷ برابری کسورات در صندوقهای بازنشستگی

به گزارش گروه شرق؛ مخدوش بودن نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی و عملکرد نامناسب مدیریتی در طول سالیان باعث به وجود آمدن  بحران در ضندوقهای بازنشستگی و این شرایط  شده است.

شکاف میان منابع بیمه‌ای (کسورات حق بیمه شاغلان) و مصارف بیمه‌ای (مستمری بازنشستگی و وظیفه بازنشستگان) صندوق بازنشستگی کشوری در سال‌های اخیر به‌صورت فزاینده‌ای افزایش یافته و در سال ۱۴۰۰ به بیش از هفت برابر منابع حاصل از کسورات حق بیمه رسیده است (در صورت احتساب کسورات حق بیمه شاغلان و سایر درآمدهای صندوق نیز نسبت مصارف به منابع به بیش از چهار‌برابر رسیده است). این شکاف حاکی از فاصله درخور توجه مصارف بیمه‌ای از منابع بیمه‌ای و تشدید ناپایداری صندوق کشوری است، به‌نحوی‌که در سال ۱۴۰۱ این صندوق بخش اعظم مصارف خود را از محل کمک دولت تأمین کرده است .

ریشه‌های این ناترازی چیست؟

درجمع بندی یافته های گزارش مرکز پژوهش ها ی مجلس  بیان شده که در بحث تشریح ریشه‌‌های بروز وضعیت کنونی صندوق بازنشستگی کشوری، چند موضوع سهمی اساسی داشته‌اند: مخدوش بودن نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی، نابرخورداری تاریخی از حداقل انتظام، تصویب قوانین حمایتی و مغایر با منطق بیمه‌ای، ناپایداری بنیادین صندوق به‌تبع شرایط نامطلوب اقتصاد کلان، انتخاب سیاسی مدیران صندوق، انتقال بخش قابل توجهی از کارکنان دولت به صندوق‌های دیگر، عملکرد نامناسب در حوزه سرمایه‌گذاری و مدیریت دارایی‌ها و در نهایت مخدوش شدن استقلال صندوق در عمل است .

هر روز تجمع و اعتراضی در گوشه و کنار شهر تهران برگزار می شود. دیروز حوالی ظهر یکی از سایتهای خبری درباره تجمع بازنشستگان فولاد خبری گزارشی منتشر کرد. حالا   صندوق بازنشستگی فولاد  حوابیه مفصل برای آن نوشته است . تنها نکته آن این است که توضیح این شرایط است که اعلام شده  اختلال بوجود آمده در برخی استان‌ها در زمینه برقراری خدمات بیمه سلامت پایه از ناحیه سازمان بیمه سلامت مشکل وجود داشت که در روز‌های اخیر در جلسه‌ای که با مدیران مربوطه داشتیم، قرار شد تا در اسرع وقت در این هفته مشکل این اختلال حل شده و خدمات در داروخانه‌های طرف قرارداد و مراکز درمانی ارائه شود.

راهکارهای پیشنهادی 

در چنین شرایطی گزینه‌‌هایی که در میان مدیران و کارشناسان حوزه رفاه و تأمین اجتماعی به‌عنوان راهکار برای خروج از وضعیت موجود مطرح می‌شود، اصلاحات فرایندی و عملیاتی که شامل برخی اصلاحات شفاف‌سازی، پاسخگویی بیشتر و به یک معنا استقرار حکمرانی خوب در صندوق خواهد بود؛اصلاحات اساسی در ساختار اداری صندوق (راهکار اساسی) که خود شامل دو نوع اصلاحات می‌شود: اصلاحات فراسازمانی شامل  طراحی و استقرار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی؛ اصلاحات سازمانی شامل بستن صندوق و بازگشت به اداره بازنشستگی اصلاحات پارامتریک می باشد . لازمه برون‌رفت از وضعیت کنونی صندوق، تأکید بر انجام هر سه سطح اصلاحات مورد اشاره (با نسبت‌های متفاوت) خواهد بود. اما بیان این نکته ضروری است صرف اصلاحات پارامتریک نظیر افزایش سن و سابقه بازنشستگی، تغییر فرمول محاسبه حقوق بازنشستگی، افزایش نرخ بیمه‌پردازی و …، پایداری صندوق را برای مدت کوتاهی تأمین خواهد کرد و در واقع به‌عنوان مسکن عمل می‌کند؛ بنابراین توصیه می‌شود گزینه‌های اصلاحی‌ای انتخاب شود که از بیشترین اثرگذاری بر بهبود وضعیت صندوق و کمترین سطح فراگیری بیمه‌شدگان و بازنشستگان برخوردار باشد؛ ضمن اینکه بازه زمانی انجام اصلاحات نیز باید همواره مدنظر قرار گرفته و از شیوه‌های شوک درمانی، اکیداً خودداری شود.