VAR ایرانی در جهان یگانه است

رویداد ایران-امیرحسین احتشامی: این که برای هر صحنه نه چندان جدی تقاضای بازبینی مطرح می شود و داوران مدت زمان طولانی مشغول صحبت با اتاق وی ای آر می شوند تنها در فوتبال ایران رواج پیداکرده است. این تازه بخشی از ماجرا بوده و بخش خنده دار ماجرا به حضور داور بازی تراکتور با نساجی در کنار زمین و تماشای صفحه آبی مونیتور دیگر از آن عجایب هفتگانه فوتبال کشورمان به شمار می رود. این که داور بازی چه چیزی را مورد بررسی قرار می دهد و بعد گل میزبان را مردود اعلام می کند تنها خودش می داند و خودش. پس از اتفاقات هفته پایانی لیگ بیست‌وسوم با قول مسئولان فدراسیون قرار بود از ابتدای فصل جاری در تمام مسابقات لیگ برتر از سیستم VAR استفاده شود اما حالا که 10 هفته به پایان مسابقات باقی‌مانده، مشکلات زیادی در مسابقاتی که با این فناوری برگزارشده، ایجاد شده است. هواداران فوتبال در جریان بازی نساجی و خیبر هم با اتفاقات مشابهی مواجه شدند که فریاد انتقادهای را به آسمان برد. همچنین قطعی VAR در جریان دیدار پرسپولیس و چادرملو هم دیده شد و اگر به صورت دقیق‌تر مسابقات 20 هفته‌ اخیر بررسی شود، موارد مشابه دیگری یافت خواهد شد. در این شرایط مسئولان فدراسیون فوتبال که تاکنون به زور و زحمت پنج دستگاه VAR تهیه کرده‌اند و آن‌‎ها از این شهر به آن شهر می‌برند تا حداکثر در هر هفته 6 مسابقه را با این فناوری برگزار کنند، در این روزها که بار دیگر انتقادات از سیستم کمک‌داور ویدئویی و نحوه پیاده‌سازی آن بالا گرفته، بار دیگر سکوت کرده‌اند. از سوی دیگر استفاده از دوربین‌های پخش تلویزیونی باعث شده تا این موضوع موردانتقاد قرار بگیرد که دوربین‌های مستقر پخش زنده در صورت عدم شکار یک صحنه مشکوک نمی‌توانند به اتاق VAR تصویری را برسانند و همچنان ابهام در تصمیمات داوری وجود دارد. همچنین عدم پخش صحنه‌های مربوط به VAR نیز بر این ابهامات افزود تا در اتفاقی عجیب در کارشناسی‌های تلویزیونی نیز نسبت به آن موضع گیری شود. طبق دستورالعمل فیفا درباره استفاده از VAR هر مسابقه‌ای که حداقل با ۴ دوربین مطابق با زوایای اعلام شده و مورد تایید ناظر مسابقه و داوران، پوشش تصویری داده شود، می‌تواند با مجوز و تایید فیفا از داور ویدئویی استفاده کرد. مجوزی که فیفا به طور رسمی به فدراسیون فوتبال ایران اعلام کرد تاییدیه‌های لازم را طبق نظر کارشناسان بخش تکنولوژی دریافت کرده و می‌تواند با حفظ حداقل استاندارد‌ها از این فناوری استفاده کند. در حقیقت موضوع بحث به دلایل استفاده از دوربین‌های تلویزیونی بازمی‌گردد. اتفاقی که در تمام رخداد‌های مربوط به جام جهانی ۲۰۲۲ قطر و حتی رقابت‌های فوتبال المپیک ۲۰۲۴ پاریس نیز از همین شیوه برای VAR استفاده شده است. تصاویر دوربین‌های تلویزیونی به اتاق VAR داده شده و آنجا مورداستفاده داور مسابقه قرار می‌گیرد. نکته مهم در میزان دوربین‌های پخش زنده تلویزیونی است. قطر با ۶۴ دوربین بازی‌ها را پخش می‌کرد اما اکثر بازی‌های فعلی لیگ برتر فوتبال ایران در خوشبینانه‌ترین حالت با هشت تصویر پوشش داده می‌شود که تصاویر محدودی برای اتاق VAR محسوب می شود. با این همه مشکلات پیش آمده مشخص نیست سرنوشت تکنولوژی کمک داور ویدئوئی به کجا خواهد کشید و چه مسیری پیش روی این یگانه ایرانی است.