نقد سریال ازازیل : شیاطین در میان ما!

ژانر وحشت و معمایی در لیست ژانرهایی قرار دارد که در ایران کمتر کارگردانی  به آن پرداخته‌است. این ژانر در سراسر دنیا طرفداران خاص خود را دارد. وحشت، معما و قرار گرفتن در فضایی پر تنش جزء سرگرمی‌های انسان امروزی است و ایجاد همچین فضایی برای دست اندرکاران فیلم و سریال دارای چالش‌های مخصوص به خود است.

ساخت فیلم‌ها و سریال‌های ژانر وحشت و معماگونه نیاز به تبحر خاصی دارد. چون اینگونه ژانرها ممکن است با کمی بی دقتی به ورطه‌ی  فیلم‌ها و سریال‌های سطحی و آبکی سقوط کنند. حسن فتحی تا پیش از سریال «ازازیل» در کارساخت ملودرام‌های تاریخی بوده و از این بابت کارنامه‌ی  فوق‌العاده‌ای برای خود تهیه کرده‌است. اما این کارگردان کاربلد و معروف این بار ژانری را برای خود  انتخاب کرده که  بسیار پر ریسک و چالش‌ برانگیز است.   

داستان سریال ازازیل

بازیگرانی خوش سابقه همچون بابک حمیدیان، پریناز ایزد یار و پیمان معادی در سریال «ازازیل» بازی کرده‌اند. پریناز ایزدیار بازیگر حرفه‌ای است که سابقه‌ی درخشانی از بازیگری خود در سریال شهرزاد از خود به یادگار نهاده‌است. ایزدیار نشان داده که  از عهده‌ی بازی‌های سخت و چالش برانگیر بر می‌آید.  اما بازی این بازیگر مستعد در سریال «ازازیل» علاوه براین که بازی خوبی است اما گاهاً به ورطه‌ی تکرار و کلیشه می‌افتد. او هر از گاهی درمیان بازی خوبش ناگهان در پوست نقش‌های سابقش فرو می‌رود.

بابک حمیدیان و پیمان معادی نیز به نوبه‌ی خود بازی خوب و قابل قبولی از خودارائه داده‌اند اما با خلاقیت و دقت می توانستند بازی بسیار متفاوتتری  از خود را به نمایش بگذارند.  مشکل بازی بازیگران سریال «ازازیل» این است که یک بازی خوب اما ساده و بدون نوآوری و خلاقیت از خود ارائه داده‌اند. سازندگان و بازیگردان این سریال نتوانسته‌اند بازیگران را به یک بازی درخور این ژانر وادار نمایند و روح نقش‌ها و شخصیت‌های فیلم را از عمق بازی‌ها بیرون بکشند. قسمتی از این مشکل بر می‌گردد به شخصیت پردازی ضعیفی که گریبانگیر سریال را گرفته است.

و اما گریم و طراحی لباس نیز  در این سریال که در  ژانر وحشت و معمایی ساخته شده‌است، نیز چنگی به دل نمی‌زند. سازندگان این سریال سعی کرده‌اند که با اغراق در گریم و طراحی لباس‌های خاص حس وحشت و وهم آلودی  را به مخاطب القا کنند که موفق نشده‌اند. گریم و لباس در انتقال حس وحشت و وهم به مخاطب نقش مهمی را در این گونه سریال‌ها بازی می‌کند. نوع گریم و طراحی لباس در سریال «ازازیل» از نبود خلاقیت و منطق رنج می‌برد.

از دیگر معضلات فیلم استفاده‌ی بیش از حد از جلوه‌های صوتی است که باعث شده به جای ایجاد تعلیق و تنش به دامان سطحی نگری سقوط کند. گرچه استفاده از جلوه‌های صوتی یکی از راه‌های تأثیر گذار برای انتقال حس ترس به مخاطب است اما اگر بی دلیل موجه و یا در زمان نامناسب تکرار شود حس تازگی و وهم آور خود را از دست می‌دهد. در سریال «ازازیل» این اتفاق افتاده است.  و اما داستان سریال. از همان قسمت اول آشفتگی و شلختگی در متن کاملا محسوس است. نویسنده‌ی  فیلمنامه سعی کرده چند داستان را موازی با یکدیگر پیش ببرد اما نتوانسته بین داستان‌ها اولویت بندی و هماهنگی ایجاد کند و در مورد چگونگی پیش برد داستان اصلی وداستان‌های فرعی مدیریت را از دست داده است. و این باعث می‌شود تا مخاطب سردرگم شود و نتواند آنطور که باید با داستان اصلی ارتباط برقرار کند زیرا تمرکزش مدام به هم می‌ریزد.

فضا سازی خاص

سریال «ازازیل»  برخلاف سریال‌های ایرانی دیگر دارای فضا سازی خاص خودش است. سازندگان این سریال سعی کرده‌اند تا با ایجاد فضایی متفاوت استرس و دلهره را به مخاطب القا کنند و تنش فیلم را بالا ببرند.

از نکات مثبت این سریال تلاش سازندگان سریال در استفاده  از المان‌های فرهنگی بومی است.  استفاده از نام‌های بومی برای شخصیت‌ها و خود سریال قابل توجه است. ترس و معما دو فاکتوری هستند که در صورتی که نویسندگان و سازندگان فیلم بتوانند  هوشمندانه این دو فاکتور را در هم تنیده و هماهنگ با هم پیش ببرند می‎توانند داستان و سریالی هیجان‌انگیز، سرگرم کننده و پر کشمکش خلق کنند. 

سریال «ازازیل» در ژانر وحشت و معمایی است. این سریال سعی دارد تا مخاطب را به دنیایی پر از وحشت و معما ببرد و علاوه بر سرگرمی، برایش فضایی هیجان‌آور، استرس زا  ایجاد کند. این سریال از بازیگران حرفه‌ای استفاده کرده است. سریال «ازازیل» سعی دارد ژانر وحشت و معما را همزمان با هم پیش ببرد. 

نقاط قوت

استفاده از المان‌های بومی
• ایده گرفتن از داستان‌های فولکلور 

نقاط ضعف

طراحی لباس و گریم ضعف
• صداگذاری اغراق‌آمیز
• عدم انسجام در روایت
• بازی‌های معمولی

منبع: مایکت