درخت 40 هزارساله‌ای که «تغییر میدان مغناطیسی» زمین را نشان می‌دهد

فرادید| فسیل یک درخت باستانی که به‌طور کامل حفظ شده به دانشمندان نمایی بی‌سابقه از یک تغییر بزرگ در میدان مغناطیسی زمین ارائه داده است. این تغییر که حدود ۴۲.۰۰۰ سال پیش رخ داده، «گذر لاشامپ» نامیده می‌شود.

به گزارش فرادید، پژوهش درباره فسیل این درخت باستانی که سال ۲۰۲۱ منتشر شد، جزئیات تأثیرات محیطی این رویداد را بررسی کرده و نشان داده که این تغییر ممکن است بر نقاشی‌های دیواری غارها و انقراض نئاندرتال‌ها اثر گذاشته باشد. 

«میدان مغناطیسی» زمین نقش حیاتی در حفاظت از سیاره ما دارد. این میدان نه تنها برای مسیریابی با قطب‌نما ضروریست، بلکه از جوّ زمین در برابر بادهای خورشیدی مضر محافظت می‌کند و موجب حفظ لایه‌های جوّی می‌شود. اگر این میدان مغناطیسی وجود نداشت، زندگی در زمین با چالش‌های زیادی روبه‌رو می‌شد. 

اما این میدان «ثابت» نیست و در طول زمان تغییرات بزرگی را تجربه می‌کند. هر چندصد هزار سال یک‌بار، میدان مغناطیسی به‌طور کامل وارونه می‌شود، طوری که قطب مغناطیسی شمال و جنوب جایشان را با هم عوض می‌کنند. آخرین وارونگی بزرگ ۷۸۰.۰۰۰ سال پیش رخ داد. افزون بر این، در فاصله بین این وارونگی‌ها، اختلالات کوتاه‌مدتی به نام «گذرهای ژئومغناطیسی» رخ می‌دهد که تأثیرات محیطی قابل‌توجهی دارند.

اثر دست‌های پوشیده با رنگ قرمز اکسید آهن که ممکن است به‌عنوان یک نوع ضدآفتاب باستانی استفاده شده باشد، یک الگوی رایج در غارنگاره‌ها هستند.

ارتباط با تکامل حیات و تهدیدات امروز

در این پژوهش نتیجه گرفته شده که اختلالات در میدان مغناطیسی زمین می‌تواند بر تکامل حیات و نحوه تعامل انسان‌ها با محیط‌زیست اثرگذار باشد. دانشمندان معتقدند افزایش تابش فرابنفش دلیل این بوده که انسان‌ها به غارها پناه ببرند و استفاده از مواد طبیعی مانند اکسید آهن برای محافظت از پوست در برابر آفتاب رواج یابد. استفاده از این مواد طبیعی ممکن است با ایجاد نقاشی‌های دیواری در غارها مرتبط باشد.

محققان معتقدند تغییرات مشابه در میدان مغناطیسی زمین در عصر حاضر، می‌تواند اثرات بسیار شدیدی بر فناوری‌های معاصر داشته باشد. حرکت سریع قطب مغناطیسی شمال در حال حاضر و ضعیف شدن میدان مغناطیسی زمین در ۱۷۰ سال گذشته، ممکن است نشانه‌ای از وارونگی قریب‌الوقوع باشد. اگر چنین رویدادی امروز رخ دهد، پیامدهای آن می‌تواند بر شبکه‌های برق و ماهواره‌ها اثرات مخربی داشته باشد. 

در مجموع، پژوهش‌های اخیر نشان داده که گذرهای ژئومغناطیسی، به‌ویژه گذر لاشامپ، نقش مهمی در شکل‌گیری شرایط محیطی و تغییرات زیستی داشته‌اند. این تحقیق هشدار می‌دهد که ممکن است در آینده‌ای نزدیک، تغییرات مشابهی رخ دهد که می‌تواند تهدیدی برای فناوری‌های مدرن و زندگی روزمره بشر باشد.

مترجم: زهرا ذوالقدر