(تصاویر) سفر به ایران قدیم؛ تصاویری از شکوه تاریخ و معماری در ورامین

در دورانی که ایران در چنگال مغول گرفتار شده بود و هر روز نشانی از ویرانی را بر پیشانی خود می‌دید، قریه ورامین در استان تهران به‌علت آنکه پیشه اصلی مردمانش کشاورزی بود، نه‌تنها از هجوم این قوم در امان ماند، بلکه با مهاجرت مردم از شهرها و قریه‌های اطراف به این محل و شروع روند آبادانی ورامین، این قریه به شهر تبدیل شد.

مسجد جامع ورامین - تنها نمونه کامل مساجد چهار ایوانی کشور- نیز در دوران حکومت ایلخانی وسلطان‌محمدخدابنده‌که طرفدار عمران و آبادانی بود در این شهر ساخته شد. ساخت این مسجد در دوره سلطان محمد خدابنده آغاز شد و در دوره پسرش به پایان رسید. این مسجد نه‌تنها از لحاظ ساختمان عظیم و گنبد عالی آجری دارای مقام و منزلت مهمی است، بلکه به واسطه داشتن تزیینات فراوان، کاشی‌کاری‌های معرق و گچبری‌ها و کتیبه‌های تاریخی و انواع خطوط مختلف جزو آثار مهم هنری ایران نیز به شمار می‌رود. اهمیت این مسجد تا آنجاست که در سال۱۳۱۰ که بسیاری از بناهای مهم کشور به ثبت ملی نرسیده بود، ثبت ملی شد و به‌عنوان میراثی گرانبها در تاریخ ایران برای همیشه به یادگار ماند.

مرمت چندین باره

مسجد جامع ورامین یک‌بار در سال ۸۱۵ هجری به دستور شاهرخ تیموری مرمت شد اما شدت تخریب در آن بسیار بالا بود. شدت تخریب‌ها به حدی بود که مادام ژان دیولافوا که به همراه همسرش مارسل اوگوست دیولافوا مهندس راه و ساختمان و باستان‌شناس فرانسوی در اواخر قرن ۱۹ میلادی به ایران آمده بود، در سفرنامه‌اش درباره مسجد جامع ورامین می‌نویسد: «... پس از تعارفات معموله و کمی استراحت به تماشای مسجد جامع ورامین رفتیم. این بنا در قدیم بسیار عالی و باشکوه بوده ولی اکنون ویرانه‌ای بیش نیست. مؤمنین هم از ترس فرود آمدن طاق برای عبادت به آنجا نمی‌روند و بنابراین سیاحت آن مانعی ندارد».

در دوران معاصر محمد کریم پیرنیا پدر معماری سنتی ایرانی مرمت مسجد جامع ورامین را برعهده گرفت، کسی که در نوشته‌هایش توجه به اصول معماری را حائز اهمیت می‌دانست و معتقد بود باید منطق معماری گذشته و سنتی خود را حفظ کنیم.

منبع: همشهری