(تصاویر) ۱۱ حقیقت کمتر شناخته شده درباره سامورایی‌ها که در فیلم‌ها نمی‌بینید

به لطف فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیونی، ما اغلب سامورایی‌ها را جنگجویانی شجاع می‌دانیم که به اصول اخلاقی سخت‌گیرانه‌ای پایبند بودند و حاضر بودند که جانشان را فدای ارباب خود کنند. اما این تصویر با واقعیت فاصله زیادی دارد. در ادامه بررسی می‌کنیم که سامورایی‌ها در حقیقت چگونه بوده‌اند و چه باورهایی درباره آن‌ها صحت ندارد.

معنی واقعی واژه سامورایی

در زبان ژاپنی، «سامورایی» به‌طور کلی به معنای «خدمتکار» است و لزوماً به جنگجو یا مبارز اشاره ندارد.

اوج قدرت سامورایی‌ها از اواسط قرن دوازدهم آغاز شد، زمانی که امپراتور نفوذ خود را از دست داد و خاندان‌های مختلف برای تسلط بر حکومت به رقابت پرداختند. در این دوره، مهارت‌های جنگی سامورایی‌ها نقشی کلیدی در پیروزی یک خاندان بر دیگران ایفا کرد و جایگاه آن‌ها را به سطحی ممتاز رساند.

جایگاه سامورایی‌ها قابل خرید یا کسب کردن بود

در ابتدا، سامورایی‌ها از میان اشراف انتخاب می‌شدند، اما با گذشت زمان، هر جنگجویی که در نبرد مهارت و شجاعت خود را نشان می‌داد، می‌توانست به این مقام دست یابد. در دوره‌هایی که جنگ‌های شدیدی در جریان بود، این عنوان به افراد بیشتری اعطا می‌شد. در دوره «ادو» (۱۶۰۳-۱۸۶۸)، حتی کسانی که اصالتاً سامورایی نبودند، می‌توانستند با پرداخت پول این عنوان را خریداری کنند. جالب‌تر اینکه حتی افراد خارجی هم گاهی موفق به دریافت این مقام می‌شدند.

برای مثال، «یاسوکه» که گفته می‌شود در موزامبیک به دنیا آمده بود، یکی از این افراد بود. او همراه یک مبلغ مذهبی به ژاپن آمد و به‌عنوان محافظ شخصی او خدمت می‌کرد. رنگ پوست متفاوت و قد بلند او (حدود ۱۸۰ سانتی‌متر) باعث شگفتی ژاپنی‌ها شد، چراکه افراد آفریقایی به‌ندرت در این کشور دیده می‌شدند. در یکی از شهرها، ازدحام مردم برای دیدن یاسوکه آن‌قدر زیاد بود که چند ساختمان آسیب دیدند.

جنگ‌سالار معروف، «اُدا نوبوناگا» که تحت تأثیر توانایی یاسوکه در صحبت کردن به زبان ژاپنی بود، او را به خدمت خود درآورد و حتی یک شمشیر به او هدیه داد که نشانه‌ای از جایگاه بالای او بود.

علاوه بر یاسوکه، افراد دیگری نیز از میان خارجیان به سامورایی تبدیل شدند، از جمله «ویلیام آدامز»، دریانوردی که شخصیت اصلی رمان «شوگون» بر اساس او خلق شده است.

سامورایی‌ها همیشه جنگجو نبودند

اغلب تصور می‌شود که سامورایی‌ها گروهی از مبارزان نخبه بوده‌اند، اما نقش آن‌ها در جامعه در طول تاریخ تغییر کرده است. در ابتدا، آن‌ها علاوه بر حفظ امنیت، مسئول جمع‌آوری مالیات و برقراری نظم عمومی بودند. از اواخر قرن دوازدهم، سامورایی‌ها قدرت را در مناطق مختلف به دست گرفتند و حتی با استفاده از نیروی نظامی، تلاش کردند نفوذ خود را بر امپراتور تحمیل کنند.

با آغاز قرن شانزدهم و ورود ژاپن به دوره‌ای از صلح، وظایف سامورایی‌ها تغییر کرد و آن‌ها به‌عنوان مدیران و کارمندان دولتی فعالیت خود را ادامه دادند. در این دوران، آن‌ها بیشتر در شهرهای پرجمعیت یا املاک شخصی خود زندگی می‌کردند، نه در مناطق دورافتاده و کوهستانی. به همین دلیل، تصویری که فیلم آخرین سامورایی ارائه می‌دهد، با واقعیت تاریخی فاصله زیادی دارد. هیچ سامورایی، دور از جامعه، در کوهستان ساکن نمی‌شد تا روزانه به تمرین شمشیرزنی بپردازد، زیرا این کار باعث می‌شد املاک و دارایی‌هایش از بین برود و ثروتش را از دست بدهد.

برخی از سامورایی‌ها به‌طور آگاهانه «رونین» می‌شدند

در زبان ژاپنی، رونین به فردی سرگردان گفته می‌شود که مانند قایقی بی‌هدف در امواج سرنوشت شناور است. سامورایی‌هایی که قوانین را زیر پا می‌گذاشتند یا علیه ارباب خود قیام می‌کردند، به رونین تبدیل می‌شدند. آن‌ها تمامی امتیازات خود را از دست می‌دادند، مانند کشاورزان ساده لباس می‌پوشیدند و جامعه با تحقیر به آن‌ها نگاه می‌کرد. رونین‌ها اغلب به راهزنی و دزدی دریایی روی می‌آوردند و حضورشان، تهدیدی برای نظم اجتماعی ژاپن محسوب می‌شد.

با این حال، برخی سامورایی‌ها به‌طور داوطلبانه رونین می‌شدند، زیرا معتقد بودند که بدون اربابی که مجبور به اطاعت از او باشند، می‌توانند آزادانه‌تر اصول اخلاقی خود را دنبال کنند. سامورایی‌ها اجازه نداشتند دهقانان را بدون دلیل مجازات کنند. در گذشته، قانونی وجود داشت که به سامورایی‌ها این حق را می‌داد که در صورت بی‌احترامی از سوی دهقانان یا بازرگانان، آن‌ها را مجازات کنند. اما برخلاف آنچه که در سریال شوگان نمایش داده شده، سامورایی‌ها نمی‌توانستند بدون دلیل یا صرفاً از روی میل شخصی، دهقانان را بکشند. این قانون محدودیت‌های مشخصی داشت و هرگونه درگیری حتماً مورد بررسی و قضاوت قرار می‌گرفت.

راز مدل موی «چونماگه»

در دوره ادو، سامورایی‌ها موهای جلوی سر خود را می‌تراشیدند و باقی موها را به‌صورت دم اسبی می‌بستند. این مدل مو در ابتدا به این دلیل شکل گرفت که دم اسبی باعث می‌شد کلاه‌خود بهتر روی سر بماند و بخش تراشیده‌شده کمتر عرق کند. اما بعدها، این مدل مو نشانه‌ای از جایگاه اجتماعی بالا شد. وقتی امپراتور مِیجی در سال ۱۸۷۱ تمامی امتیازات سامورایی‌ها را لغو کرد، آن‌ها را مجبور کرد که موهای خود را نیز کوتاه کنند.

منبع: روزیاتو