درخت انجیر شگفت‌انگیزی که «سایه‌دارترین» گیاه جهان است

فرادید| این درخت که نامش تیماما ماریمنو است و سال ۱۹۸۹ به‌عنوان بزرگ‌ترین سایبان درختی جهان در کتاب رکوردهای گینس ثبت شد، نمادی از نیروی حیات شگفت‌انگیز درختان انجیر است که قادرند با روش‌های منحصربه‌فرد رشد خود، پهنه‌های وسیعی از زمین را پوشش دهند. 

به گزارش فرادید، برای درک بزرگی واقعی تیماما ماریمنو، تصور کنید زیر سایبان گسترده آن قدم می‌زنید: سایبانی نزدیک به ۲۴.۲۰۰ مترمربع؛ چیزی معادل ۴ زمین فوتبال!

تصویری از ژنرال شرمن که از لحاظ ارتفاع، بزرگ‌ترین درخت تک‌تنه‌ای جهان است

تیماما ماریمنو فقط یک تنه‌ی واحد ندارد. این درخت عظیم با شبکه‌ای از ریشه‌های هوایی درهم‌تنیده که از شاخه‌ها آویزان می‌شوند و در زمین ریشه می‌گیرند تا شاخه‌های جدید شکل دهند، گسترش می‌یابد و همه این‌ها بخشی از یک موجود زنده هستند. 

این ریشه‌های هوایی مانند داربست عمل می‌کنند و به درخت اجازه می‌دهند به شکل افقی گسترش یابد، بدون اینکه ثباتش را از دست بدهد. 

گستردگی شگفت‌انگیز این درخت آن را به نمادی از تاب‌آوری و پیوستگی در فرهنگ هندی تبدیل کرده، اما این درخت جنبه‌ی اسرارآمیزی هم دارد که با افسانه‌ها و تابوها آمیخته است. 

درخت انجیر هندی در اسطوره‌شناسی و بوم‌شناسی

نام تیماما ماریمنو از تیماما گرفته شده، زنی محلی که به دلیل فداکاری‌های خیرخواهانه‌اش محترم شمرده می‌شد. به نقل از افسانه‌ها، او در قرن پانزدهم میلادی با انجام مراسم ساتی (خودسوزی زنی که شوهرش را از دست داده) به زندگی خود پایان داد و این درخت از یکی از پایه‌هایی رویید که پشتیبان توده هیزم آن آتش بود. 

این ارتباط تاریخی و فرهنگی هر سال هزاران بازدیدکننده را به این مکان جذب می‌کند و آن را به مکانی با اهمیت معنوی و زیست‌محیطی تبدیل کرده است. مردم باور دارند این درخت زوج‌های بی‌فرزند را صاحب فرزند می‌کند و هر کس برگ‌های آن را جدا کند، نفرین خواهد شد. 

از دید زیست‌محیطی، درختان انجیر هندی گونه‌ای مهم در اکوسیستم‌های خود هستند. آن‌ها زیستگاه و غذای حیوانات بسیاری از جمله خفاش‌ها، پرندگان و حشرات را فراهم می‌کنند. سیستم گسترده‌ی ریشه‌ای که دارند از فرسایش خاک جلوگیری می‌کند و برای پایداری اکوسیستم‌ها ضروری است. 

با این حال، باوجود مزایای زیست‌محیطی که دارند، پتانسیل تهاجمی آن‌ها نیز مورد توجه قرار گرفته، زیرا ریشه‌های آن‌ها می‌توانند به ساختارهای نزدیک خود حمله کرده و به آن‌ها آسیب برسانند. 

تیماما ماریمنو صرفاً یک درخت نیست؛ بلکه نمادی از مقاومت، سازگاری و میراث فرهنگی است. این درخت بیش از ۵۵۰ سال قدمت دارد و پس از آسیب‌دیدگی ناشی از چندین طوفان شدید همچنان به رشد و حیات خود ادامه داده است. 

این درخت که در فضایی باز بین دو کوه قرار گرفته، به نقطه‌ای از رشد رسیده که حالا شبیه جنگل به نظر می‌رسد. توانایی آن برای زنده ماندن در طول نسل‌ها، همراه با نقش منحصربه‌فردش در تاریخ انسانی و اکولوژی، آن را به یک شگفتی تبدیل کرده که سزاوار مطالعه و تحسین است.

مترجم: زهرا ذوالقدر