چرا ظریف به داووس رفت؟

در نخستین روز حضور، ظریف با بورگه برنده، رئیس مجمع جهانی اقتصاد، دیدار کرد و درباره همکاری‌های جمهوری اسلامی ایران و این مجمع تبادل نظر نمود. همچنین، وی با اسپن بارت ایدی، وزیر امور خارجه نروژ، ملاقات کرد و از موضع نروژ در حمایت از رأی دادگاه‌های بین‌المللی علیه جنایات رژیم صهیونیستی قدردانی کرد.

حضور ظریف در داووس، به‌ویژه با توجه به آغاز به کار دولت جدید در ایالات متحده، موجب شد تا برخی رسانه‌ها و تحلیل‌گران به احتمال مذاکرات پنهانی با آمریکا اشاره کنند. با این حال، مدیرکل رسانه معاونت راهبردی رئیس‌جمهوری، این گمانه‌زنی‌ها را تکذیب کرد و هدف از سفر را شرکت در اجلاس و دیدار با مقامات بین‌المللی عنوان نمود.

نکته قابل توجه دیگر، عدم پوشش خبری مناسب این سفر توسط صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران بود که باعث تعجب و انتقاد برخی از ناظران شد.

در مجموع، حضور ظریف در داووس را می‌توان تلاشی برای تقویت دیپلماسی و ارتباطات بین‌المللی ایران دانست؛ هرچند واکنش‌ها و تحلیل‌های متفاوتی پیرامون این سفر مطرح شده است.

اکنون محمدجواد ظریف، معاون راهبردی رئیس‌جمهور، به‌رغم اینکه مسئولیت مستقیم دیپلماتیک ندارد، به‌عنوان یکی از دیپلمات‌های برجسته و شناخته‌شده در عرصه جهانی، راهی داووس شده است. نام او با برجام و توافق هسته‌ای گره خورده است و همین مسئله باعث شده تا تندروها او را هدف انتقادات خود قرار دهند. در هفته‌های اخیر، ظریف یکی از موضوعات اصلی مباحث مجلس بوده است؛ چه در دستور کار و چه در حاشیه.

یکی از موارد برجسته، واکنش شدید مهدی کوچک‌زاده، نماینده تندرو مجلس، بود که به بهانه‌ای غیرمرتبط، از ظریف انتقاد کرد. فیلم اعتراضات او در فضای مجازی به‌شدت مورد توجه قرار گرفت. مخالفان تندرو، ظریف را «مرد پشت صحنه» دولت چهاردهم می‌دانند و او را عامل انحراف دولت می‌خوانند. بااین‌حال، هیچ استدلال مستندی برای این ادعاها ارائه نکرده‌اند. تحلیلگران معتقدند که بخشی از این خشم ناشی از نقش ظریف در شکست کمپین‌های انتخاباتی تندروهاست. او در یکی از برنامه‌های تلویزیونی با توضیحات مختصر و قاطع، تبلیغات سال‌ها علیه برجام را به چالش کشید.

در کمپین انتخاباتی ریاست‌جمهوری مسعود پزشکیان، ظریف نقشی کلیدی ایفا کرد و پس از پیروزی، از سوی رئیس‌جمهور به ریاست شورای راهبری دولت چهاردهم منصوب شد. اکنون، ظریف به‌عنوان معاون راهبردی رئیس‌جمهور، از حمایت کامل رئیس‌جمهور برخوردار است.

او اخیراً در یک برنامه اینترنتی به انتقادات تندروها پاسخ داد و با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری درباره خود، گفت: «رهبری از روی لطف به من فرمودند: غیور، شجاع و امین. یکی از این دوستان که الان خیلی می‌خواهد بنده را عزل کند، گفته بود این مدح بدتر از ذم است! یعنی آقا هیچ صفت خوب دیگری در تو پیدا نکرده و گفته تو متدینی! از یک آدم روحانی ملبس به لباس اسلام خیلی بعید است که بگوید تعریف از یک نفر به‌عنوان متدین، ذم او است.»

حضور ظریف در داووس، آن هم هم‌زمان با آغاز به کار مجدد دونالد ترامپ در واشنگتن، نشان از برنامه‌ریزی دقیق ایران برای استفاده از این سکوی جهانی دارد. او به‌عنوان زبان ایران در یکی از معتبرترین مجامع جهانی حاضر شده تا مواضع و دیدگاه‌های کشور را به شکلی شفاف و قاطع به گوش جهانیان برساند.