( تصاویر) وقتی پارچه‌ها دنیای معماری را متحول کردند

در طول تاریخ بشر، منسوجات حتی پیش از استفاده از مصالح سنتی همچون سنگ، نقش اساسی در تأمین سرپناه و معماری داشته‌اند. رابطه میان منسوجات و مسکن، کل تاریخچه معماری را از آشیان‌های پیش از تاریخ تا برج‌های مدرن شکل می‌دهد.

سفر از پناهگاه‌های عصر یخبندان تا معماری نساجی مدرن، چرخه‌ای از نوآوری را نشان می‌دهد که با وجود تکامل چشمگیر مواد و فناوری‌ها، اصول اساسی همچون استفاده از مواد انعطاف‌پذیر و سازگار برای ایجاد فضاهای راحت و محافظت‌شده، ثابت مانده‌اند.

معماری نساجی، منظر معماری را با راهکارهای ترکیبی دگرگون می‌کند و کارکرد، زیبایی شناسی و پایداری را با هم ترکیب می‌کنند. در حالی که ممکن است معماری نساجی در مقایسه با ساختمان‌های مدرن فولادی و بتنی ابتدایی به نظر برسد، اما اصول اصلی آن شامل سازگاری، کارایی و طراحی انسان‌محور، می‌تواند الگویی برای مقابله با چالش‌های معاصر همچون تغییرات آب‌وهوا، شهرنشینی سریع و نیاز به فضاهای انعطاف‌پذیر باشد.

ساختمان‌های مدرن قرن بیست‌ویکم از پارچه‌های هوشمندی استفاده می‌کنند که به شرایط محیطی پاسخ می‌دهند، نور و دما را کنترل می‌کنند و فضاهای انعطاف‌پذیری را در ساختارها ایجاد می‌کنند. راه‌حل‌های مبتنی بر نساجی در محیط‌های اداری، برای رسیدگی به چالش‌های معاصر همچون نیاز به حفظ حریم خصوصی در فضاهای باز و تقاضا برای آکوستیک بهتر استفاده می‌شود.

آسمان‌خراش‌های شیشه‌ای در حالی که از نظر زیبایی چشمگیر هستند، اغلب چالش‌های بزرگی را در بهره‌وری انرژی ایجاد می‌کنند که راه‌حل‌های نساجی‌محور به شیوه‌ای منحصربه‌فرد و مؤثر برای رفع آن مناسب هستند. سیستم‌های پرده ابتکاری به مدیریت بهره‌وری انرژی کمک می‌کنند و در عین حال جذابیت و جلوه زیبایی را حفظ می‌کنند تا نشان دهند که چگونه اصول قدیمی معماری نساجی را می‌توان برای چالش‌های محیطی مدرن به کار برد.

مردم بادیه‌نشین شمال آفریقا نیز راه‌حل‌های قابل‌توجهی را با «چادرهای سیاه» خود توسعه داده‌اند. این ساختارها که از موی بز سیاه ساخته شده‌اند، درک پیچیده قبایل آفریقایی را از خواص مواد نشان می‌دهند؛ موی بز هنگام بارش باران به‌طور طبیعی ضد آب می‌شود، در حالی که الگوی بافت خاص آن چادرها اجازه گردش هوای کافی را در فضای داخلی فراهم می‌کند.

در آسیای مرکزی، یورت رویکرد دیگری به معماری نساجی را به نمایش گذاشت. این سازه‌ها که برای قرن‌ها بدون تغییر باقی مانده‌اند، از پوشش‌های نمدی استفاده می‌کنند که در هشت لایه روی هم قرار گرفته‌اند. این لایه‌ها به جای اینکه به هم دوخته شوند، به‌طور هماهنگ برای ایجاد مقاومت در برابر آب کار می‌کنند، در حالی که اجازه می‌دهند بخش‌های جداگانه باز یا بسته شوند تا به شرایط آب‌وهوایی در حال تغییر پاسخ دهند.

پیشرفت‌های معماری نساجی

معماری نساجی یک رشته مبتنی بر نوآوری است که از منسوجات و مصالح نساجی پیشرفته برای ایجاد سازه‌های چشمگیر استفاده می‌کند. این سازه‌ها با بهره‌گیری خلاقانه از منسوجات در ترکیب با فناوری‌های پیشرفته، کارکرد، زیبایی شناسی و پایداری را تضمین می‌کنند.

نرم‌افزارهای طراحی فرایند طراحی در معماری نساجی را ساده‌سازی می‌کنند و امکان مدل‌سازی سه‌بعدی، ورود مصالح و مدیریت پروژه را در تمام مراحل فراهم می‌آورند. سازه‌های نساجی پویا، انعطاف‌پذیر و سازگار هستند و گزینه مناسبی برای پروژه‌های موقت و دائمی به‌شمار می‌روند.

سبکی و شفافیت منسوجات، امکان بازی با نور را در معماری فراهم می‌کند و این فرصت را به معماران می‌دهد که از یک طرف محیط‌های روشنی ایجاد کنند که نور طبیعی را به داخل منتقل می‌کنند و محیطی پر نور و جذاب را فراهم می‌آورند و از سوی دیگر پناهگاه‌های جذابی برای ایجاد سایه با استفاده از منسوجات سبک و مواد عایق نور طراحی کنند. این فضاها به رفاه و آسایش ساکنان و بازدیدکنندگان کمک می‌کنند. در ادامه چند مورد از مشهورترین سازه‌های نوآورانه نساجی در جهان معرفی می‌شود.

تکسوورزوم، رویتلینگن | آلمان

تکسوورزوم یک مرکز آموزشی در دانشگاه رویتلینگن آلمان است که نمونه برجسته‌ای از ابتکارات استفاده از مواد نساجی در معماری به‌شمار می‌رود. نمای ماژولار این ساختمان دارای عناصر مثلثی بافته‌شده از الیاف کربن و فیبر (رشته‌های) شیشه است که امکان درجات مختلف دید و روشنایی را فراهم می‌کند و به‌عنوان سایبان و حفاظ عمل می‌کند.

این ساختمان که به‌عنوان یک آزمایشگاه ترکیبی برای آینده در نظر گرفته می‌شود، می‌تواند با ادغام مواد نساجی، تحولات بیشتری را در معماری به شکلی گسترده‌تر و نوآورانه‌تر ایجاد کند. تکسوورزوم نخستین ساختمان در نوع خود با نمای کاشی‌هایی از الیاف کربن و فیبر شیشه‌ای است و نمادی از پتانسیل این مواد و تکنیک‌های نساجی مبتنی بر فیبر برای ساختمان‌های آینده به‌شمار می‌رود.

سالن موسیقی زنیت، استراسبورگ | فرانسه

سالن موسیقی زنیت در یک منطقه کاملاً بدون ساخت‌وساز بیرون از شهر استراسبورگ، بین حومه و مرکز شهر واقع شده است که برای میزبانی از ۱۰ تا ۱۲ هزار نفر مناسب است. طراحی این ساختمان بر اساس ساخت ماژولار و با استفاده متعادلی از عناصر مختلف انجام شده است تا دید خوب برای همه تماشاگران، آکوستیک بالا و مدیریت هزینه بهینه را مهیا کند.

 نمای ساختمان با پارچه نارنجی‌رنگ انعطاف‌پذیر که از الیاف شیشه با پوشش سیلیکونی در دو طرف ساخته شده است، ویژگی برجسته معماری این ساختمان است که در طول روز نارنجی و در شب‌هنگام نورانی می‌شود.

پوشش پارچه‌ای نیمه‌شفاف که سازه فلزی را می‌پوشاند، جلوه‌های نوری شگفت‌انگیزی ایجاد می‌کند وبا لایه‌بندی و چرخاندن سازه جلوه پویایی به ساختمان می‌دهد. تصاویر پروژکشن روی نمای بیرونی و ایجاد جلوه‌های نوری ویژه، نمای ساختمان را به یک بیلبورد غول‌پیکر و کل ساختمان را به یک مجسمه نوری تبدیل می‌کند.

این ساختارهای نساجی نمایش برجسته‌ای از پایداری، اقتصاد دایره‌ای و نوآوری در معماری مدرن هستند که با اشکال جسورانه و توانایی سازگاری با طیف گسترده‌ای از زمینه‌ها، پتانسیل فوق‌العاده مواد نساجی در معماری معاصر را نشان می‌دهند و می‌توانند الهام‌بخش معماران در سراسر جهان باشند.

منبع: ایمنا