(تصاویر) شهر مرموزی که ساکنانش نمی‌دانستند کارشان چیست

فرادید| سال ۱۹۴۵، ساکنان اوک ریج در ایالت تنسی آمریکا، از فهمیدن هدف واقعی کارشان شگفت‌زده شدند. بیشتر ۷۵۰۰۰ نفری که در این «شهر مخفی» به شدت تحت کنترل زندگی می‌کردند، تا زمانی که خبر حمله ویرانگر به هیروشیما منتشر شد، نمی‌دانستند که به پردازش اورانیوم برای ساخت بمب اتمی کمک می‌کرده‌اند. 

به گزارش فرادید، آن‌ها تنها با وعده‌های مبهم مبنی بر اینکه تلاش‌هایشان به پایان جنگ کمک می‌کند به این شهر منزوی آمدند و هرگز نفهمیدند بخشی از یکی از مهم‌ترین پروژه‌های نظامی تاریخ هستند. این هدف روز ۶ آگوست ۱۹۴۵ برملا شد، وقتی بمب ویران‌کننده‌ی هیروشیما با سوخت اورانیومِ اوک ریج، به جنگ جهانی دوم پایان داد. 

سال ۱۹۴۲، دولت فدرال ایالات متحده، اوک ریج تنسی را یک مکان کلیدی برای پروژه «منهتن» (اقدام فوق‌سری برای توسعه سلاح‌های هسته‌ای) انتخاب کرد. این تصمیم توسط سرلشکر لِزلی گرووز، رئیس نظامی پروژه انجام شد که آنجا را برای مزایای استراتژیکی که داشت، ایده‌آل می‌دانست. تراکم کم‌جمعیت منطقه، تملک زمین را نسبتاً ارزان کرد، در حالی که دسترسی به آن از راه بزرگراه و راه‌آهن، حمل و نقل کارآمد را تضمین می‌کرد. 

تعدادی از کارکنان مراکز نظامی اوک ریج در حال بازگشت از سر کار به خانه

همچنین حذف تعداد نسبتاً معدودی از خانواده‌های ساکن در زمین‌های کشاورزی حاشیه‌ای و آماده‌سازی گسترده‌ی محوطه برای تأمین نیازهای حمل و نقل، ارتباطات و آب و برق شهر و کارخانه‌های تولیدی که قرار بود منطقه‌ی توسعه‌نیافته‌ی قبلی را اشغال کنند، تصویب شد. 

هدف برنامه‌های اولیه برای رزرو نظامی اوک ریج، اسکان حدود ۱۳۰۰۰ نفر در خانه‌های پیش‌ساخته، تریلرها و خوابگاه‌های چوبی بود. با این حال، با گسترش پروژه منهتن، برآوردها برای جمعیت شهر به ۴۵۰۰۰ نفر افزایش یافت و با پایان جنگ، اوک ریج با ۷۵۰۰۰ نفر جمعیت، به پنجمین شهر بزرگ تنسی تبدیل شد. 

تابلویی در اوک ریج که از ساکنان می‌خواست تا مراقب اطلاعاتی که از طریق تلفن به افراد بیرون از شهر می‌دهند باشند

برای رفع کمبود مسکن، مصالح در مدت زمان کم تولید می‌شدند و نخستین خانه‌ها باسیمان پیش‌ساخته و پانل‌های آزبست معروف به تخته سمستو ساخته شدند. به این خانه‌ها لقب «خانه‌های الفبا» داده شد، زیرا به طرح‌های آن‌ها حروف اختصاص داده شده بود. خانه‌های کوچک دوخوابه‌ی «A»، خانه‌های «C» بزرگ‌تر با اتاق‌خواب‌های اضافه و خانه‌های «D» با اتاق‌های غذاخوری از معدود چیدمان‌های استانداردشده بودند که در مجموع حدود ۳۰۰۰ خانه را شامل می‌شدند. 

حتی یک ضرب‌المثل رایج بر فرهنگ پنهان‌کاری تأکید می‌کرد: «اگر کسی بپرسد: «آنجا در اوک ریج چه می‌سازید؟» بگویید: «۷۹ سنت در ساعت». اقدامات امنیتی شدید بود و نواحی شهر، چه نظامی چه غیرنظامی، حصارکشی‌شده و محافظت‌شده بود. 

عدم‌شفافیت در مورد ماهیت کار بر روحیه آن‌ها اثر گذاشت. کارگران می‌دانستند مشارکت‌هایشان مهم تلقی می‌شود، اما از نتایج تلاش‌هایشان بی‌خبر بودند. 

دو سال پس از پایان جنگ جهانی دوم، کنترل اوک ریج به نظارت غیرنظامی تحت کمیسیون انرژی اتمی ایالات متحده منتقل شد. عملیات اجتماعی، از جمله ترتیبات مسکن و حمل و نقل عمومی، توسط شرکت روآن اندروسون از طریق یک قرارداد دولتی مدیریت شد و سال ۱۹۵۹ این شهر به ثبت رسید. 

تاسیسات K-25 که به دلیل استفاده پیشگامانه‌اش از انتشار گاز برای غنی‌سازی اورانیوم شناخته می‌شود، تا سال ۱۹۸۵ به فعالیت خود ادامه داد و سپس بین سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۵ تخریب شد. 

از چهار محوطه اصلی تولید در زمان جنگ، دو محوطه هنوز فعال هستند. تاسیسات Y-12 که ابتدا برای جداسازی اورانیوم الکترومغناطیسی ساخته شد، اکنون به عنوان مرکز پردازش سلاح‌های هسته‌ای و ذخیره مواد عمل می‌کند. 

پس از جنگ، یکی از کارگران اوک ریج به نام مری آن بافارد در یک برنامه رادیویی در مورد وظایف مرموز و عجیب خود چنین گفت: 

«اصلاً منطقی نبود. من در خشک‌شویی شرکت شیمیایی مونسانتو کار می‌کردم و لباس‌های فرم را می‌شمردم. دقیقا به شما می‌گویم چکار می‌کردم. لباس‌ها اول شسته می‌شدند، بعد اتو می‌کشیدند، تمام دکمه‌های نو را می‌دوختند و به من تحویل می‌دادند. من یونیفرم را بالای یک دستگاه خاص نگه می‌داشتم و اگر صدای تق می‌شنیدم، آن را پس می‌فرستادم تا تمام آن مراحل دوباره انجام شود. این تمام کاری بود که من انجام می‌دادم، در تمام طول روز.»

مترجم: زهرا ذوالقدر