۸ «فسیل» شگفت‌انگیز که در سال 2024 کشف شدند

فرادید| گاهی برای گام برداشتن در دنیای علم به قطعه نادری از گذشته نیاز داریم. مثلا فسیل‌ها را در نظر بگیرید؛ آن‌ها تنوع گیج‌کننده‌ای از یادگارهای واقعاً قدیمی هستند که به شکلی در برابر پوسیدگی و تجزیه مقاومت کرده‌اند.

به گزارش فرادید، چنین گنجینه‌هایی در سال ۲۰۲۴ دید ما از زندگی روی زمین را تغییر دادند، هم از نظر تکامل حیوانات زنده امروزی و هم از نظر سبک زندگی اسرارآمیز موجودات غول‌پیکر گذشته. در این مطلب، هشت نمونه از این کشفیات را می‌خوانید؟ 

۱. یک گیاه مرموز ۴۷ میلیون‌ساله که عجیب‌تر از تصورات ما بود

مطالعه‌ای در ماه نوامبر اعلام کرد قطعات کهربا برای نخستین بار از قطب جنوب از یک حوضه رسوبی فراساحلی کشف شدند. این قطعات باستانی رزین سخت‌شده، معروف به کهربا، در یک لایه ضخیم ۵ سانتیمتری از لیگنایت (زغال‌سنگ مرطوب) یافت شدند. بر اساس قدمت و ترکیب زغال‌سنگ، کهربا بین ۹۲ تا ۸۳ میلیون سال دارد و از جنگلی باتلاقی آمده که بیشتر از درختان مخروطی تشکیل شده بود. حالا ما می‌دانیم که در بخشی از قطب جنوب، در آن زمان بسیار دور، به جای یخ و برف جنگل‌های باتلاقی وجود داشته‌اند. 

همان‌طور که دکتر یوهان کلاگز، نویسنده این مطالعه گفته: «هدف ما اکنون این است که درباره اکوسیستم این جنگل بیشتر بدانیم. و اینکه آیا می‌توانیم آثاری از حیات را در کهربا پیدا کنیم. این کشف به ما اجازه سفر به گذشته را می‌دهد».

۳. پرندۀ دوران دایناسورها

برای نخستین بار، محققان بقایای مومیایی‌شده یک کرگدن پشمالو را کشف کردند که یک قوز پشت گردن خود داشت (بله! مومیایی‌های طبیعی هم نوعی فسیل هستند). این قوز در تمام نمونه‌های شناخته‌شده‌ی دیگر از بزرگ‌جانداران عصر یخبندان وجود نداشت و ما هنوز نمی‌دانیم آیا بعد از کودکی ناپدید شده یا خیر. 

۵. ردپاهای دایناسورها در نزدیک قطب جنوب

این فسیل‌های حفاظت‌شده‌ی عالی متعلق به Ptychodus هستند، گروهی منقرض‌شده از کوسه‌های غول‌پیکر که امسال در مکزیک کشف شدند. آن‌ها ممکن است به حل معماهای چندصدساله پیرامون این که این موجودات چه شکلی بودند، چه چیزی شکار می‌کردند و چه جایگاهی در درخت تکاملی کوسه‌ها داشتند، کمک کنند. 

این یافته‌ها شامل نمونه‌های مفصلی کامل از اوایل کرتاسه‌ی پسین می‌شوند، از جمله طرح کلی حفظ‌شده‌ی بدن که اطلاعات مهمی از سبک زندگی اسرارآمیز و اندازه عظیم تایکودوس ارائه می‌دهد. به طور کلی، محققان به این نتیجه رسیدند تایکودوس احتمالاً بزرگترین کوسه دوروفاگوسی است که تا کنون وجود داشته است. 

۷. فَک فسیل‌شدۀ یک هیولای دریایی ماقبل‌تاریخ

این شاخک به‌دام‌افتاده در کهربا، نخستین فسیل کرم نواری بود که امسال کشف شد. این فسیل «استثنایی» نشان داد انگل‌ها دست‌کم از اواسط کرتاسه، روده‌ها را دچار مشکل می‌کردند. 

بو وانگ، محقق ارشد مطالعه‌ای که این کشف را توصیف کرد، گفته: «سوابق فسیلی کرم‌های نواری به دلیل بافت نرم بدن و زیستگاه‌های درون انگلی آن‌ها بسیار ناچیز است و درک ما را از تکامل اولیه آن‌ها به شدت مختل می‌کند.» حالا که تیم او نخستین فسیل بدن یک کرم نواری را یافته‌اند، می‌توانند شروع به تلاش کنند و آن شبکه غذایی را پیدا کنند که منجر به گیر افتادن آن در رزین درخت شده است. 

از آنجا که این نمونه در محیطی نزدیک به ساحل پیدا شده، می‌توان فرض کرد داخل روده‌های یک نرم‌آبشش (زیررده‌ای از ماهیان غضروفی) کمین کرده که جزر و مد یا طوفان آن را روانه ساحل کرده بوده و یک شکارچی مستقر در خشکی (شاید یک دایناسور) به این ماهی بیچاره حمله کرده و شاخک آن را کنده و فرصتی ایجاد کرده که این عضو کنده‌شده در رزین به دام بیفتد.

مترجم: زهرا ذوالقدر