دوقلوزایی رایج در اجداد نخستی‌سان ما؛ پس چرا ما فقط یک فرزند به دنیا می‌آوریم؟

دوقلوها در طول تاریخ همواره پدیده‌ای کمیاب بوده‌اند و همین ویژگی، باعث شده است که خاص به نظر برسند. در فرهنگ‌های مختلف، دوقلوها گاهی به‌عنوان نماد سلامتی و شادابی شناخته می‌شوند و گاهی یادآور دوگانگی‌های فلسفی مانند زندگی و مرگ یا خیر و شر هستند. در اسطوره‌ها و داستان‌ها، برخی دوقلوها به‌عنوان بنیان‌گذاران ملت‌ها معرفی شده‌اند و برخی دیگر حتی به مقام ایزدی دست یافته‌اند.

پژوهشی جدید نشان می‌دهد که داشتن دوقلو در زمان‌های بسیار دور در تاریخ تکامل نخستی‌سانان، اتفاقی رایج بوده است، نه نادر و شایسته‌ی توجه. هرچند امروزه تقریباً بیشتر نخستی‌سانان، از جمله انسان‌ها، در هر زایمان معمولاً فقط یک نوزاد به دنیا می‌آورند، ظاهراً آخرین جد مشترک ما که درحدود ۶۰ میلیون سال پیش در آمریکای شمالی زندگی می‌کرد، به‌طور معمول دوقلو به دنیا می‌آورده است.

پژوهشگران چندین سال است که در زمینه‌ی تکامل تعداد فرزندان نخستی‌سانان در هر بارداری مطالعه می‌کنند. اکنون در مطالعه‌ای جدید، تسلا منسون، استادیار انسان‌شناسی در دانشگاه واشنگتن غربی و جک مک‌براید، دانشجوی دکتری انسان‌شناسی در دانشگاه ییل برای پژوهش در زمینه‌ی تاریخچه‌ی باروری و تعداد فرزندان در هر زایمان، از مجموعه‌های اسکلتی شامل فسیل‌ها و نمونه‌های زنده استفاده کرده‌اند.

تسلا، یکی از دو پژوهشگر، علاوه‌بر اینکه انسان‌شناس است، مادر دو دختر دوقلو نیز است. بنابراین، تجربه‌ی شخصی او را به سمت این پرسش سوق داده: چه زمانی دوقلوزایی به پدیده‌ای غیرمعمول تبدیل شد؟

پژوهشگران با استفاده از منابع عمومی مانند پایگاه داده ان‌ایج، اطلاعاتی درباره‌ی تعداد معمول فرزندان هر گونه پستاندار گردآوری کردند. همچنین، اندازه‌ی بدن گونه‌ها در زمان تولد و بزرگسالی و مدت زمان بارداری آن‌ها را نیز بررسی کردند. آن‌ها پس از جمع‌آوری داده‌های نزدیک به هزار گونه پستاندار، مجموعه‌ای از آزمایش‌های آماری را برای تعیین کمیت روابط میان صفات مختلف انجام دادند. هدف گروه این بود که دریابند در هر دوره‌ی تاریخی، احتمال داشتن یک نوزاد در اجداد پستانداران چقدر بوده است.

البته، یافته‌ها بدین معنا نیست که داشتن دوقلو در دنیای امروزی عجیب و خارق‌العاده است؛ هرچند تسلا به‌عنوان مادری که تجربه‌ی فرزندان دوقلو را دارد، می‌گوید این کار اصلاً آسان نیست. اما امروزه داشتن فرزندان دوقلو با شرایط اجداد نخستی‌سانان که ۶۰ میلیون سال پیش در میان درختان زایمان می‌کردند، بسیار متفاوت است.

در حال حاضر، نرخ دوقلوزایی در ایالات متحده در طی ۵۰ سال گذشته تقریباً دو برابر شده است. این افزایش به دلیل پیشرفت در فناوری‌های کمک‌باروری است. امروزه، حدود سه درصد از فرزندان متولدشده دوقلو هستند، هرچند این روند اخیراً کمی کاهش یافته است. همچنین، زنان امروزی در سنین بالاتری بچه‌دار می‌شوند؛ به‌ویژه بالای ۳۵ سال که احتمال دوقلوزایی را افزایش می‌دهد.

بااین‌حال، دوقلوزایی خطراتی نیز دارد. بیش از نیمی از دوقلوها معمولاً زودرس به دنیا می‌آیند و بسیاری از آن‌ها به مراقبت‌های ویژه نیاز دارند. با وجود خطرات، مطالعه نشان می‌دهد که دوقلوها بخش مهمی از تاریخ ژنتیکی ما بوده‌اند.