پل واتسون؛ ۴۰ سال تلاش برای حفاظت از اقیانوس‌ها

سپهر سلیمی: پل واتسون (Paul Watson)، یکی از فعالان سرشناس و الهام‌بخش محیط‌ زیست و حقوق حیوانات در جهان است. در ماه‌های اخیر پرونده جدید کشور ژاپن علیه او یکی از خبرهای مورد توجه محیط‌زیستی‌های جهان بوده است. معرفی او که طرفداران زیادی نیز در ایران دارد، از این‌ جهت لازم است که فعالان محیط‌ زیست به اهمیت تداوم کنشگری مسئولانه و استفاده از روش‌های متنوع برای افزایش اثرگذاری آشنا شوند.

واتسون بنیان‌گذار «انجمن حفاظتی چوپان دریا» Sea Shepherd Conservation Society و «بنیاد کاپیتان پل واتسون» Captain Paul Watson Foundation است. فعالیت‌های این انجمن‌های ضد شکار بر روی کنشگری برای حفاظت از موجودات دریایی متمرکز است. او معتقد است‌ «اقیانوس‌ها ستون‌فقرات حیات روی زمین هستند» و بدون آنها زندگی روی سیاره زمین به خطر خواهد افتاد. بر همین اساس، تمرکز اصلی او روی حفاظت از حیات وحش دریایی است.

پل واتسون یکی از بنیان‌گذاران صلح سبز بود، اما در سال ۱۹۷۷ از این سازمان کناره‌گیری کرد؛ زیرا نگرش واتسون با اصولی که صلح سبز به آن معتقد است، مغایرت داشت. صلح سبز به اعتراض و اطلاع‌رسانی صرف معتقد است؛ در‌حالی‌که واتسون به یک استراتژی عمل مستقیم در برخورد با مخربان محیط زیست معتقد است. واتسون بعدها در مصاحبه‌ای علیه صلح سبز و سازمان‌های دیگر و نقش و انگیزه آنها در ایجاد کمپین‌های ضد شکار فوک‌ها صحبت کرد. او این سازمان‌ها را متهم کرد که علیه شکار فوک‌های کانادایی مبارزه می‌کنند؛ چون راهی آسان برای جمع‌آوری کمک‌های مالی است.

جلوگیری از شکار نهنگ‌ها، دلفین‌ها و دیگر گونه‌های در معرض خطر انقراض، مبارزه علیه شکار نهنگ در کشورهایی مانند ژاپن، نروژ و ایسلند، مبارزه با شکار دلفین در خلیج تایجی ژاپن با استفاده از روش‌هایی مانند برخورد مستقیم با کشتی‌های غیرقانونی، استفاده از روش‌های خلاقانه و گاهی خشونت‌آمیز مانند تخریب تورهای ماهیگیری غیرقانونی یا مسدود‌کردن حرکت کشتی‌ها، در کنار آموزش، آگاهی‌رسانی و عملیات میدانی بخشی از فعالیت‌های او برای حفاظت از محیط‌ زیست دریایی در سال‌های گذشته بوده است.

واتسون تاکنون شش کتاب با عناوین‌ «نیروی زمین: راهنمای استراتژی برای جنگجویان زمین»، «جنگ فوک‌ها: 25 سال در خط مقدم حفاظت از فوک‌های گرینلند»، «جنگجوی اقیانوس: مبارزه من برای پایان‌دادن به کشتار غیرقانونی در دریاهای آزاد»، «جنگ علیه طبیعت»، «ما اقیانوس هستیم» و «جنگجوی زمین: ماجراجویی با انجمن حفاظت دریایی چوپان دریا» منتشر کرده است.

همچنین در حداقل هفت مستند حضور داشته که معروف‌ترین آنها مستند جنگ نهنگ‌ها «Whale Wars» در مورد تلاش‌های او و گروهش بوده است. واتسون با سابقه 40 سال حفاظت از محیط‌ زیست و حیات‌ وحش، به‌شدت به رژیم کاملا گیاه‌خواری پایبند است و این مسئله را از الزامات حفاظت از محیط‌ زیست، حمایت از حقوق حیوانات و حفاظت از اقیانو‌س‌ها می‌داند. در کشتی‌های سازمان او، تمام وعده‌های غذایی وگان هستند. واتسون از سال ۱۹۸۰ تا به امروز به دلیل فعالیت‌هایش و با اتهامات مختلف، چندین بار جریمه و با حکم بازداشت روبه‌رو شده است. او بارها توسط کشورهایی مانند ژاپن، نروژ و کاستاریکا تحت پیگرد قانونی قرار گرفته است.

در آخرین مورد، جولای سال ۲۰۲۴ این فعال ۷۳‌ساله ضد شکار نهنگ به دستور دادگاهی در گرینلند بازداشت شد. بازداشت او بر اساس اخطار قرمز اینترپل در سال ۲۰۱۲ صورت گرفت. این اخطار پس از اینکه ژاپن او را متهم کرد که به یکی از کشتی‌های شکار نهنگ ژاپنی در قطب جنوب آسیب رسانده است، صادر شده بود. این دستگیری واکنش‌های متعددی را در جامعه بین‌المللی برانگیخت و در نهایت پس از آنکه وزارت دادگستری دانمارک درخواست استرداد او به ژاپن را نپذیرفت، در هفته گذشته از بازداشت در گرینلند آزاد شد و به فرانسه بازگشت. واتسون پس از بازگشت به فرانسه، اعلام کرده است‌ به مبارزه خود برای پایان‌دادن به صید نهنگ در سراسر جهان ادامه خواهد داد و هدفش متوقف‌کردن شکار نهنگ در تمامی کشورهاست.