دندان روستاييان «ريشه» مي زند!
فروردین امسال دبیر شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی وزارت بهداشت در اجلاس روسای دانشکده‌های سراسر کشور درباره سیاست های کشور و نیازی که برای تربیت نیروهای حد واسط دندانپزشکی بهداشتی وجود دارد، گفته بود: «ساماندهی و استفاده از نیروهای حد واسط بهداشتی و پیشگیری در عرصه سلامت دهان، یکی از وظایفی است که بنده در دوره مدیریت خود به جد پیگیر آن هستم؛ چرا که اعتقادم بر این است اگر ما این نیروها را به خوبی مدیریت و برای آن‌ها برنامه‌ریزی و شرح وظایف آن‌ها را تعریف کنیم و نیروهای بهداشت و پیشگیری در جای خود به کار گرفته شوند، کار اصلی را انجام داده‌ایم» اما گویا این صحبت رزمی، از سوی بعضی نادرست برداشت شد و در فضای مجازی به او تاختند.
یکی از کاربران فضای مجازی درباره این موضوع نوشته بود: « تو زمانی که خانواده‌ها برای کنکور بچه هاشون از نون شب میزنن، 28 مرداد قراره قانونی تصویب بشه که کسانی که بهداشت‌کار دهان و دندان و آموزششون در حد دادن وسیله به دست دندان‌پزشک است، رو به عنوان دندان‌پزشک بپذیرن. مبارکمون باشه خیانت های جدید! لطفا اطلاع رسانی کنید».
این در حالی بود که هیچ خبر رسمی‌اي درباره ادعای این کاربری که حتی اسم مشخصی نیز نداشت پیدا نکردیم. دکتر ایرج فاضل، ريیس نظام پزشکی کشور نیز از وجود چنین طرحی و اجرای آن اظهار بی اطلاعی کرد و گفت: من در این مورد هیچ خبری نشنیده ام. همچنین محمد جهانگیری، معاون فنی و نظارت نظام پزشکی نیز درباره آن اظهار بی اطلاعی کرد. همچنین اکبر ترکی و مرتضی خاتمی ،دو نماینده کمیسیون بهداشت مجلس نیز از وجود چنین طرحی اظهار بی اطلاعی کردند اما به نظر می رسد مطرح شدن چنین بحثی آن هم به این شکل مربوط به به‌کارگیری بهداشتکاران دهان و دندان در روستاها و مناطق دورافتاده کشور باشد؛ آن هم به این دلیل که به دلیل نبود امکانات و تسهیلات هیچ پزشکی متخصص دندانپزشکی حاضر نیست به این مناطق برود و به آن‌ها خدمات دهی کند. موضوعی که دکتر در فروردین امسال از سوی حسن رزمی، دبیر شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی در اجلاس روسای دانشکده‌های سراسر کشور مطرح شد. او در این نشست از پیگیری برای اصلاح قانون بهداشت‌کار دهان و دندان با هماهنگی معاونت‌های حقوقی و امور مجلس وزارت بهداشت خبر داده بود و گفته بود:« می‌خواهیم این قانون به‌گونه‌ای اصلاح شود که بهداشتکاران پس از انجام تعهدات قانونی خود چنانچه تمایل به ادامه تحصیل داشته باشند، برای ورود به دوره دکتري با تمهیدات و حد نصاب نمره داوطلبان بومی از طریق کنکور ادامه تحصیل آن‌ها تا دکتری دندانپزشکی میسر شود». رزمی همچنین درباره اینکه استفاده از نیروهای فارغ‌التحصیل دوره کاردانی برای کار درمانی در مناطق محروم در شرایطی که حجم زیادی از دندان‌پزشکان تازه فارغ‌التحصیل در کشور داریم، بی‌عدالتی به شمار نمی‌رود، گفت:« این موضوع از نظر اخلاقی و با توجه به بحث عدالت در سلامت صحیح است و اگر بتوانیم با در نظر گرفتن تسهیلات و تمهیداتی، نیاز مناطق محروم به دندان‌پزشک را از طریق دندان‌پزشکان بومی تامین کنیم، بسیار مطلوب است». او علت این موضوع را این طور بیان کرد:«واقعیت این است که همکاران ما در بازدیدهای میدانی از نزدیک مناطقی را دیده‌اند که درواقع امکان ماندگاری دندان‌پزشک، نه از نظر اسکان و نه از نظر تامین منابع مالی پایدار به مدت طولانی در آنجا وجود ندارد و حتی جمعیت برخی مناطق محروم آن‌قدر زیاد نیست که یک دندان‌پزشک بتواند در آنجا بماند و کار کند، اما به هرحال امکان ماندگاری شخص بومی به دلیل وابستگی‌هایی که دارد، در این مناطق بیشتر است.تمام تلاش ما استفاده از دندان‌پزشکان بومی در مناطق محروم است، اما اگر بر اساس نیازسنجی‌ها، نتیجه بگیریم حضور دندان‌پزشک در برخی از مناطق اقتصادی نیست و نتوانیم آن‌طور که باید و شاید از حضور آنان بهره‌مند شویم، باید از بهداشتکاران به عنوان امکان دوم استفاده کنیم؛ چرا که نمی‌توانیم نیاز درمانی مردم را نادیده بگیریم».
250 تا 300 جای خالی برای خدمات دهی به‌محرومان
گویا قرار است عده ای بهداشت‌کار در مناطق محروم به کار گرفته شوند و به مردم خدمات رسانی کنند و این کار خوبی است.
در همین رابطه حسن رزمی درباره ایجاد چنین مباحثی در فضای مجازی در گفت و گو با «قانون» درباره اینکه از قول او نقل کرده بودند که وزارت بهداشت قرار است نیروهای دندان‌پزشکان را برای استخدام در نظر بگیرد و 28مرداد قرار است این موضوع تصویب شود، گفت:«متاسفانه عده ای در تلاش هستند تا اخبار را به گونه دیگری به گوش مردم برسانند و این اخبار بی اساس را در شبکه ای اجتماعی هم پخش کنند. من تا جایی که بتوانم ابهامات را برطرف می کنم و به سوالات پاسخ می دهم ؛در حالی که این اخلاق چندان در مدیران مرسوم نیست و شاید بنده هم بعد از مدتی خسته بشوم، اما تا جایی که توان داشته باشم این ابهامات را مرتفع می‌کنم». او در ادامه به مصاحبه قبلی خود که در فروردین انجام داده بود، اشاره کرد و گفت:«گروهی که برای ارزیابی از سوی وزارت بهداشت اعزام شده بودند، به مناطق مختلف رفته‌اند و براساس نیازسنجی آن‌ها، اگر نیروهای بومی ما سر جای خود به کار گرفته شوند، حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰نفر ظرفیت خالی برای به کار گرفتن نیروهای درمانگر وجود دارد، اما شاهد هستیم در فضای مجازی مطرح شده است که همین فردا قرار است بحث آموزش چهار هزار تکنسین بهداشت‌کار دهان و دندان در شورای گسترش مصوب شود. این دیگر گمانه زنی است که فضا را بسیار مخدوش می‌کند. بنده نمی دانم آن کدام شخص است که دستور جلسه شورای گسترش را در فضای مجازی مطرح می‌کند؟»
دبیر شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی وزارت بهداشت در ادامه صحبت هایش درباره اینکه آیا درواقع هیچ دندانپزشکی حاضر نیست تا ظرفیت 250 تا 500 نفر ظرفیت خالی برای رفتن به مناطق محروم را پر کند نیز گفت: « در این زمینه نیازسنجی شده است و شکی نیست که در کشور ۲۵۰ تا ۳۰۰ نفر ظرفیت خالی موجود است که براي مدتي طولانی از دندان‌پزشک بی‌بهره مانده است. حال باید در این زمینه آسیب شناسی شود که چرا دندان‌پزشکان به این مناطق نرفته‌اند. شاید به آن‌ها حق‌الزحمه کمی پرداخت شده یا مدیریت ضعیفی داشته یا منطقه صعب‌العبور است‌و...».
رزمی درباره چاره این مشکل که چرا پزشکان به مناطق محروم نمی روند نیز گفت:«تنها راهی که به ذهن ما می‌رسد این است که افرادی را از دل روستاها بیرون بیاوریم و آموزش بدهیم و دوباره برای خدمت به همان منطقه برگردانیم. البته گفتن راهکارها به این منزله نیست که ما حتما می خواهیم آن‌ها را به کار بگیریم. به هر حال یک مدیریت صحیح ،یعنی اینکه گزینه های مختلف را روی میز بگذاریم و عوارض، عواقب و مزایای هر یک را مورد بحث قرار دهيم و اگر هر یک عملی نبودند به بحث درباره بعدی بپردازیم. از طرف دیگر اگر ما نتوانیم راهکارهای دیگر را به کار گیریم باید بگویم مجبور هستیم این راهکار را عملی کنیم».
خودسانسوری در جامعه دندانپزشکی کشور
حسن رزمی در ادامه صحبت هایش از رسانه ها انتقاد کرد و گفت:« هیچ یک از رسانه ها به این موضوع نپرداخته که در 10 سال گذشته چه اقداماتی در عرصه بهداشت و پیشگیری در حوزه بهداشت دهان و دندان افتاده است؟ جذب و توزیع دندان‌پزشکان فارغ التحصیل ما، چه بومی و چه غیر بومی، به عهده معاونت بهداشتی است و در این موضوع چالش‌های جدی وجود دارد. باید از مدیران دانشگاه‌های مناطق محروم پرسیده شود چرا به دندان‌پزشکان بومی عدم نیاز می‌دهند».
رزمی همچنین از صاحب نظران حوزه دندانپزشکی نیز انتقاد کرد و گفت: بنده تا امروز یک مقاله صریح و روشن و بدون خودسانسوری از صاحب‌نظران دندانپزشکی اجتماعی که رسالت اصلی آن‌ها رصد کردن شاخص های بهداشتی جامعه است، ندیده‌ام و نمی‌دانم ریشه این نگرانی کجاست؟ و چرا با صراحت عملکرد ما را تجزیه و تحلیل نمی‌کنند؟» دبیر شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی وزارت بهداشت در ادامه صحبت‌هایش درباره به کارگیری نیروهای حدواسط بهداشتی گفت:« در این خصوص چون ماهیت کاری نیروهای حد واسط فقط بهداشتی و درمانی است، مدیریت این عزیزان به عهده اداره سلامت دهان و دندان است. از طرفی به‌کارگیری نیروهای حد واسط درمانی در شبکه در شرح وظایف حوزه بهداشتی است».
رزمی درباره تربیت و به کارگیری بهداشتکاران در کشور گفت:«موضوع تربیت بهداشتکاران بنا نیست در شورای گسترش مطرح شود، اما باز هم تاکید می‌کنم ما اگر بتوانیم با استفاده از راهکارهای مختلف نیروهای متعهد بومی را به کار بگیریم، حتی ظرفیت آموزش دندان‌پزشکان را هم باید کم کنیم. این موضوع روی کاغذ صدق می‌کند، اما به رغم داشتن نیروی مورد نیاز، توزیع نیرو مناسب نیست. اگر توزیع خوب مدیریت شود، بنده مانند همیشه نه تنها موافق تربیت بهداشت‌کار نیستم بلکه موافق کاهش پذیرش دندان‌پزشک هم هستم، اما این اتفاق نیفتاده است؛ چرا که ما نمی‌توانیم روی مصوبه مجلس که اصرار بر حفظ ظرفیت‌ها را دارد حرفی بزنیم و اگر این سوء مدیریت در توزیع باقی بماند، مشکل خدمات در مناطق محروم همچنان باقی می‌ماند».
این در حالی بود که هیچ خبر رسمی‌اي درباره ادعای این کاربری که حتی اسم مشخصی نیز نداشت پیدا نکردیم. دکتر ایرج فاضل، ريیس نظام پزشکی کشور نیز از وجود چنین طرحی و اجرای آن اظهار بی اطلاعی کرد و گفت: من در این مورد هیچ خبری نشنیده ام. همچنین محمد جهانگیری، معاون فنی و نظارت نظام پزشکی نیز درباره آن اظهار بی اطلاعی کرد. همچنین اکبر ترکی و مرتضی خاتمی ،دو نماینده کمیسیون بهداشت مجلس نیز از وجود چنین طرحی اظهار بی اطلاعی کردند اما به نظر می رسد مطرح شدن چنین بحثی آن هم به این شکل مربوط به به‌کارگیری بهداشتکاران دهان و دندان در روستاها و مناطق دورافتاده کشور باشد؛ آن هم به این دلیل که به دلیل نبود امکانات و تسهیلات هیچ پزشکی متخصص دندانپزشکی حاضر نیست به این مناطق برود و به آن‌ها خدمات دهی کند. موضوعی که دکتر در فروردین امسال از سوی حسن رزمی، دبیر شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی در اجلاس روسای دانشکده‌های سراسر کشور مطرح شد. او در این نشست از پیگیری برای اصلاح قانون بهداشت‌کار دهان و دندان با هماهنگی معاونت‌های حقوقی و امور مجلس وزارت بهداشت خبر داده بود و گفته بود:« می‌خواهیم این قانون به‌گونه‌ای اصلاح شود که بهداشتکاران پس از انجام تعهدات قانونی خود چنانچه تمایل به ادامه تحصیل داشته باشند، برای ورود به دوره دکتري با تمهیدات و حد نصاب نمره داوطلبان بومی از طریق کنکور ادامه تحصیل آن‌ها تا دکتری دندانپزشکی میسر شود». رزمی همچنین درباره اینکه استفاده از نیروهای فارغ‌التحصیل دوره کاردانی برای کار درمانی در مناطق محروم در شرایطی که حجم زیادی از دندان‌پزشکان تازه فارغ‌التحصیل در کشور داریم، بی‌عدالتی به شمار نمی‌رود، گفت:« این موضوع از نظر اخلاقی و با توجه به بحث عدالت در سلامت صحیح است و اگر بتوانیم با در نظر گرفتن تسهیلات و تمهیداتی، نیاز مناطق محروم به دندان‌پزشک را از طریق دندان‌پزشکان بومی تامین کنیم، بسیار مطلوب است». او علت این موضوع را این طور بیان کرد:«واقعیت این است که همکاران ما در بازدیدهای میدانی از نزدیک مناطقی را دیده‌اند که درواقع امکان ماندگاری دندان‌پزشک، نه از نظر اسکان و نه از نظر تامین منابع مالی پایدار به مدت طولانی در آنجا وجود ندارد و حتی جمعیت برخی مناطق محروم آن‌قدر زیاد نیست که یک دندان‌پزشک بتواند در آنجا بماند و کار کند، اما به هرحال امکان ماندگاری شخص بومی به دلیل وابستگی‌هایی که دارد، در این مناطق بیشتر است.تمام تلاش ما استفاده از دندان‌پزشکان بومی در مناطق محروم است، اما اگر بر اساس نیازسنجی‌ها، نتیجه بگیریم حضور دندان‌پزشک در برخی از مناطق اقتصادی نیست و نتوانیم آن‌طور که باید و شاید از حضور آنان بهره‌مند شویم، باید از بهداشتکاران به عنوان امکان دوم استفاده کنیم؛ چرا که نمی‌توانیم نیاز درمانی مردم را نادیده بگیریم».
250 تا 300 جای خالی برای خدمات دهی به‌محرومان
گویا قرار است عده ای بهداشت‌کار در مناطق محروم به کار گرفته شوند و به مردم خدمات رسانی کنند و این کار خوبی است.
در همین رابطه حسن رزمی درباره ایجاد چنین مباحثی در فضای مجازی در گفت و گو با «قانون» درباره اینکه از قول او نقل کرده بودند که وزارت بهداشت قرار است نیروهای دندان‌پزشکان را برای استخدام در نظر بگیرد و 28مرداد قرار است این موضوع تصویب شود، گفت:«متاسفانه عده ای در تلاش هستند تا اخبار را به گونه دیگری به گوش مردم برسانند و این اخبار بی اساس را در شبکه ای اجتماعی هم پخش کنند. من تا جایی که بتوانم ابهامات را برطرف می کنم و به سوالات پاسخ می دهم ؛در حالی که این اخلاق چندان در مدیران مرسوم نیست و شاید بنده هم بعد از مدتی خسته بشوم، اما تا جایی که توان داشته باشم این ابهامات را مرتفع می‌کنم». او در ادامه به مصاحبه قبلی خود که در فروردین انجام داده بود، اشاره کرد و گفت:«گروهی که برای ارزیابی از سوی وزارت بهداشت اعزام شده بودند، به مناطق مختلف رفته‌اند و براساس نیازسنجی آن‌ها، اگر نیروهای بومی ما سر جای خود به کار گرفته شوند، حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰نفر ظرفیت خالی برای به کار گرفتن نیروهای درمانگر وجود دارد، اما شاهد هستیم در فضای مجازی مطرح شده است که همین فردا قرار است بحث آموزش چهار هزار تکنسین بهداشت‌کار دهان و دندان در شورای گسترش مصوب شود. این دیگر گمانه زنی است که فضا را بسیار مخدوش می‌کند. بنده نمی دانم آن کدام شخص است که دستور جلسه شورای گسترش را در فضای مجازی مطرح می‌کند؟»
دبیر شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی وزارت بهداشت در ادامه صحبت هایش درباره اینکه آیا درواقع هیچ دندانپزشکی حاضر نیست تا ظرفیت 250 تا 500 نفر ظرفیت خالی برای رفتن به مناطق محروم را پر کند نیز گفت: « در این زمینه نیازسنجی شده است و شکی نیست که در کشور ۲۵۰ تا ۳۰۰ نفر ظرفیت خالی موجود است که براي مدتي طولانی از دندان‌پزشک بی‌بهره مانده است. حال باید در این زمینه آسیب شناسی شود که چرا دندان‌پزشکان به این مناطق نرفته‌اند. شاید به آن‌ها حق‌الزحمه کمی پرداخت شده یا مدیریت ضعیفی داشته یا منطقه صعب‌العبور است‌و...».
رزمی درباره چاره این مشکل که چرا پزشکان به مناطق محروم نمی روند نیز گفت:«تنها راهی که به ذهن ما می‌رسد این است که افرادی را از دل روستاها بیرون بیاوریم و آموزش بدهیم و دوباره برای خدمت به همان منطقه برگردانیم. البته گفتن راهکارها به این منزله نیست که ما حتما می خواهیم آن‌ها را به کار بگیریم. به هر حال یک مدیریت صحیح ،یعنی اینکه گزینه های مختلف را روی میز بگذاریم و عوارض، عواقب و مزایای هر یک را مورد بحث قرار دهيم و اگر هر یک عملی نبودند به بحث درباره بعدی بپردازیم. از طرف دیگر اگر ما نتوانیم راهکارهای دیگر را به کار گیریم باید بگویم مجبور هستیم این راهکار را عملی کنیم».
خودسانسوری در جامعه دندانپزشکی کشور
حسن رزمی در ادامه صحبت هایش از رسانه ها انتقاد کرد و گفت:« هیچ یک از رسانه ها به این موضوع نپرداخته که در 10 سال گذشته چه اقداماتی در عرصه بهداشت و پیشگیری در حوزه بهداشت دهان و دندان افتاده است؟ جذب و توزیع دندان‌پزشکان فارغ التحصیل ما، چه بومی و چه غیر بومی، به عهده معاونت بهداشتی است و در این موضوع چالش‌های جدی وجود دارد. باید از مدیران دانشگاه‌های مناطق محروم پرسیده شود چرا به دندان‌پزشکان بومی عدم نیاز می‌دهند».
رزمی همچنین از صاحب نظران حوزه دندانپزشکی نیز انتقاد کرد و گفت: بنده تا امروز یک مقاله صریح و روشن و بدون خودسانسوری از صاحب‌نظران دندانپزشکی اجتماعی که رسالت اصلی آن‌ها رصد کردن شاخص های بهداشتی جامعه است، ندیده‌ام و نمی‌دانم ریشه این نگرانی کجاست؟ و چرا با صراحت عملکرد ما را تجزیه و تحلیل نمی‌کنند؟» دبیر شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی وزارت بهداشت در ادامه صحبت‌هایش درباره به کارگیری نیروهای حدواسط بهداشتی گفت:« در این خصوص چون ماهیت کاری نیروهای حد واسط فقط بهداشتی و درمانی است، مدیریت این عزیزان به عهده اداره سلامت دهان و دندان است. از طرفی به‌کارگیری نیروهای حد واسط درمانی در شبکه در شرح وظایف حوزه بهداشتی است».
رزمی درباره تربیت و به کارگیری بهداشتکاران در کشور گفت:«موضوع تربیت بهداشتکاران بنا نیست در شورای گسترش مطرح شود، اما باز هم تاکید می‌کنم ما اگر بتوانیم با استفاده از راهکارهای مختلف نیروهای متعهد بومی را به کار بگیریم، حتی ظرفیت آموزش دندان‌پزشکان را هم باید کم کنیم. این موضوع روی کاغذ صدق می‌کند، اما به رغم داشتن نیروی مورد نیاز، توزیع نیرو مناسب نیست. اگر توزیع خوب مدیریت شود، بنده مانند همیشه نه تنها موافق تربیت بهداشت‌کار نیستم بلکه موافق کاهش پذیرش دندان‌پزشک هم هستم، اما این اتفاق نیفتاده است؛ چرا که ما نمی‌توانیم روی مصوبه مجلس که اصرار بر حفظ ظرفیت‌ها را دارد حرفی بزنیم و اگر این سوء مدیریت در توزیع باقی بماند، مشکل خدمات در مناطق محروم همچنان باقی می‌ماند».