آیا رهبری ارکستر باعث جوان‌ماندن می‌شود؟
فرید پریش: هربرت بلومستدت ۹۷ساله برای رهبری ارکستر فیلارمونیا در لندن حضور پیدا کرد. او یکی از رهبران بزرگ موسیقی است که در سنین پیری همچنان به فعالیت هنری خود ادامه می‌دهند.
هربرت بلومستدت، رهبر ارکستر ۹۷ساله، برای رهبری ارکستر فیلارمونیا در سالن رویال فستیوال هال لندن به صحنه رفت. این خبر ممکن است برای کسانی که دوران پیری را با استراحت در خانه و تماشای برنامه‌های تلویزیونی بی‌اهمیت تصور می‌کنند، شگفت‌انگیز باشد. در ۹۷سالگی، تصور اینکه بتوان حتی یک باتون را بلند کرد، دشوار است؛ چه برسد به رهبری یکی از برجسته‌ترین ارکسترهای جهان در اجرای کنسرتو ویولن چهارم موتسارت و پس از یک وقفه کوتاه، هدایت سمفونی نهم مالر، سمفونی‌ای که اجرای آن معمولا ۹۰ دقیقه به طول می‌انجامد. حتی فکر ایستادن به مدت یک ساعت و نیم با لباس رسمی و کراوات سفید نیز برای بسیاری اضطراب‌آور است.
با‌این‌حال، رهبران ارکستر توانایی و استقامت متفاوتی دارند. در قرن گذشته، زمانی که میانگین امید به زندگی جهانی در سال ۱۹۵۰ تنها ۴۶ سال بود و تا سال ۱۹۹۹ به ۶۶ سال افزایش یافت، بسیاری از رهبران بزرگ ارکستر تا دهه ۸۰ و ۹۰ عمر خود فعال باقی ماندند. پابلو کاسالس در ۹۶سالگی، نادیا بولانژه در ۹۲سالگی و آرتورو توسکانینی در ۸۹سالگی درگذشتند. لئوپولد استوکوفسکی که به رهبری موسیقی فیلم فانتازیا اثر دیزنی معروف است، در ۹۱سالگی همچنان به اجرای عمومی می‌پرداخت، در ۹۳سالگی ضبط می‌کرد و در ۹۵سالگی از دنیا رفت.
امروزه، با توجه به آمار سازمان بهداشت جهانی که میانگین امید به زندگی جهانی را ۷۱ سال اعلام کرده است، بسیاری از رهبران ارکستر کلاسیک همچنان پس از ۷۰سالگی در مشهورترین سالن‌های کنسرت جهان فعالیت دارند. این فهرست شامل چهره‌هایی همچون کریستوف فون دونانی (۹۵ساله)، ریچارد بونینج (۹۴ساله)، راجر نورینگتون (۹۰ساله)، زوبین مهتا (۸۸ساله)، چارلز دوتوا (۸۸ساله)، نئمه یاروی (۸۷ساله)، مارک یانوفسکی (۸۵ساله)، ریکاردو موتی (۸۳ساله)، لوثار زاگروسک (۸۲ساله) و دنیل بارنبویم (۸۲ساله) می‌شود.
هرچند بارنبویم سال گذشته به دلیل وخامت وضعیت سلامت خود از سمت مدیر موسیقی عمومی اپرای ایالتی برلین کناره‌گیری کرد، اما اعلام کرد: «البته، من تا زمانی که زنده هستم، با موسیقی در ارتباط خواهم ماند و آماده رهبری خواهم بود».
تحقیقات نشان می‌دهد رهبران ارکستر طول عمر بیشتری دارند. در سال ۱۹۵۶، پژوهشگران بیمه مت‌لایف، ۴۳۷ رهبر ارکستر را شناسایی و آنها را به مدت ۲۰ سال تحت مطالعه قرار دادند. نتایج نشان داد این رهبران ۳۸ درصد بیشتر از افراد عادی عمر می‌کنند. یکی از نظریه‌ها که توسط دکتر دیل ال. اندرسون ارائه شده، این است که رهبری ارکستر نوعی ورزش قلبی‌عروقی محسوب می‌شود. اندرسون در کتاب خود با عنوان «راز سلامت و طول عمر رهبران ارکستر»، رهبری را برنامه‌ای ورزشی توصیف می‌کند که به بهبود عملکرد قلب و ریه‌ها، تقویت وضعیت بدنی، افزایش انعطاف‌پذیری و تعادل و حتی کاهش وزن کمک می‌کند.
به عقیده او، هماهنگی حرکات بازوها با موسیقی، منجر به تقویت مغز و افزایش ارتباطات عصبی می‌شود. یافته‌های اخیر نیز نشان داده‌اند که نواختن سازهای موسیقی و حتی آواز‌خواندن، به بهبود حافظه و سلامت مغز کمک می‌کند. آن کوربت، استاد پژوهش در حوزه زوال عقل، معتقد است فعالیت‌های موسیقیایی، انعطاف‌پذیری ذهنی را افزایش داده و از مغز در برابر پیری محافظت می‌کند.
برای بلومستدت، موسیقی آن‌قدر جذاب است که ترک آن را غیرممکن می‌داند. او می‌گوید: «بازنشستگی به سن بستگی ندارد، بلکه به انعطاف‌پذیری فرد مربوط است. من آن‌قدر موسیقی را دوست دارم که نمی‌توانم از آن دست بکشم. همیشه چیزهای تازه‌ای برای یادگیری وجود دارد و این امید به آینده است که مرا به ادامه راه ترغیب می‌کند».
هربرت بلومستدت در ۲۱ نوامبر در رویال فستیوال هال لندن، ارکستر فیلارمونیا را رهبری کرد.
منبع: sharghdaily-953028