برند یک شهر

امیرحسین روان

ممکن است تعجب کنید وقتی از برندسازی شهری سخن به میان می‌آید؛ زیرا ایده اصلی برای برند‌سازی یک شهر، در عناصر موجود در شهر و طراحی آن نهفته است. در‌واقع، شهر چیزی است که خود را به بازدیدکنندگان، ساکنان و میهمانانش نشان می‌دهد. اغلب این‌طور برمی‌آید که تصویر یک شهر از عناصر فرهنگی، اقتصادی و سایر عناصری که ارائه می‌دهد نشئت می‌گیرد. جالب است بدانید‌ مفهوم برندسازی شهری برای ارتباطات شهری فرایندی سودمند و مفید خواهد بود تا بر همین اساس، محبوبیت برندسازی مکان، به‌خصوص برندسازی شهری، به‌عنوان یک استراتژی برای افزایش رقابت شهرها در راستای بهبود کیفیت زندگی ساکنان و به نوبه خود برای برنامه‌ریزان و طراحان‌ ایجاد انگیزه کند.

به همین دلیل، برنامه‌ریزان و طراحان باید درک کنند ‌چگونه برندسازی شهر خود را در محیط‌های مختلف شهری و اجتماعی نشان دهند. بهتر است‌ بدانیم برای بهسازی و ایجاد فرایند برندسازی‌ چگونه می‌توانیم توسعه شهری را به بهترین نحو هدایت کنیم تا به شیوه‌ای پایدار تبدیل شود و بنابراین یک برند شهری پایدار ایجاد کنیم؟ چگونه می‌توانیم در شهر، بین تصاویر ارائه‌شده و واقعیت، به «تناسب» برسیم؟ سؤالاتی از این دست نیاز است تا به درک نقش فعلی برندسازی شهری برسیم‌. ارتباط برنامه‌ریزی و طراحی شهری در ایجاد تصویر پیش‌بینی‌شده از یک شهر چیست؟ پاسخ به این پرسش به درک پارامترهایی می‌رسد که یک برند خوب شهری را تعریف می‌کند که در همان ساختار و الگوی کیفیت زندگی در آن مکان و آن شهر نهفته است. دیدگاه‌های مربوط به نقش و تأثیر بر طراحی، تصویر و هویت شهر و مطالعات مربوط به برندسازی شهری به پیشینه تاریخی و معماری و زیبایی و چشم‌اندازهای شهر مربوط است و به بیان ساده‌تر، عناصر برندسازی شهری به شرح زیر است:

1. تاریخچه: شهرهایی که از دیرباز وجود داشته‌اند و هم‌اکنون نیز در میان شهرها قد علم کرده‌اند، تاریخ و فرهنگی غنی دارند. این شهرها محل رویدادهای بسیاری در طول تاریخ بوده‌اند که اهمیت زیادی دارند و حقیقت شهر از تاریخچه‌‌ آن و اتفاقاتی که در طول سال‌ها بر آن گذشته است، مبرا نیست.

2. فرهنگ: فرهنگ یک شهر عامل دیگری است که هویت آن را می‌سازد. مردم، عادات و غذاهایی که می‌خورند، نشان‌دهنده فرهنگ شهر است. چیزی که در نهایت این عناصر شهر را تعیین می‌کند، آن است که چگونه به پارامترهای گوناگونش اجازه می‌دهد تا خود را با هم وفق دهند و شهر را شکل دهند. یک شهر به‌عنوان یک طرح به خودی خود وجود ندارد؛ این کاربران و تجربه‌ای که در آن شهر کسب می‌کنند است که به آن هویت می‌بخشد. از این‌رو محور تصویر برند مبتنی بر فرهنگ شهر در این عوامل نهفته است.

3. معماری: ساختمان‌ها و سازه‌های شهر نشان‌دهنده معماری آن مکان و محدوده است. معماری شهر شامل طرح‌های ساختمان‌ها نیز می‌شود. در معنای لغوی آن، معماری «تصویر بصری» شهر را می‌سازد. بنابراین محیط ساخته‌شده، طرحی است از آنچه شهر می‌خواهد مردمش در زندگی روزمره خود تجربه کنند و این زیبایی‌شناسی شهری در هر شهر متفاوت جلوه می‌کند.

4. آب‌و‌هوا: آب‌و‌هوای یک شهر بر نحوه زندگی مردمان ساکن آن شهر تأثیر می‌گذارد. برای مثال، آب‌و‌‌هوای استوایی در برخی از نقاط جهان بر سبک زندگی مردمی که در آنجا زندگی می‌کنند، تأثیر می‌گذارد. این اغلب درباره دادن یک برند گردشگری به شهر بسیار مهم است. شما افرادی از کشورهای سردسیر دارید که به دنبال فرار از سرما هستند و برعکس. تطبیق این عنصر در فرایند برندسازی می‌تواند یک سرمایه‌گذاری هدفمند باشد.

5. اقتصاد: منبع درآمد در یک شهر بر سبک زندگی افراد ساکن در آن شهر تأثیر می‌گذارد. برای مثال، کشاورزی اولین فعالیت اقتصادی در برخی از نقاط جهان است‌ یا از بعضی از شهرها با عنوان صنعتی یاد می‌شود.

پس از فهرست‌کردن عناصر برندسازی شهری، درک چگونگی استفاده از آنها برای ایجاد تصویر یک برند هدفمند برای مجموعه شهری مذکور بسیار مهم است. برندسازی شهری نتیجه فرایند ایجاد حس تعلق ساکنانی خواهد بود که جای پای برنامه‌ریزان شهری را در گوشه‌گوشه شهر حس می‌کنند و می‌کوشند تا برند شهرشان را نامدار کنند. شهرهای معروف دائما در تلاش هستند تا خود را به‌عنوان یک ایده جدید معرفی ‌و جایگاه خود را در اذهان عمومی تثبیت کنند و اولین قدم، درک نیازهای ساکنان و بازدیدکنندگان آن شهر خواهد بود. این به توسعه شهر به‌گونه‌ای کمک می‌کند که نیازهای هر دو گروه از مردم را برطرف کند. همچنین توسعه چشم‌انداز بلندمدت برای شهر می‌تواند کمک زیادی به تقویت برند مناسب برای شهر کند. این چشم‌انداز بلند‌مدت را می‌توان با استفاده از نقاط قوت شهر و نیازهای ساکنان و بازدیدکنندگان توسعه داد.