سرنوشت کردهای سوریه چه می‌شود؟

به گزارش شبکه شرق، پس از بیش از یک دهه جنگ داخلی  وحشیانه، در نهایت شبه‌نظامیان به رهبری «هیات تحریرالشام» موفق شدند که در کمتر از دو هفته حکومت بشار اسد را سرنگون کنند. این تهاجم که توسط ارتش ملی سوریه (SNA) و حیات تحریر الشام (HTS) مورد حمایت ترکیه هدایت شد، بسیاری از ساکنان غرب سوریه را مجبور به ترک خانه و شهر خود در جستجوی امنیت کرده است. در حالی که مردم سوریه پایان حکومت پنج دهه ای خانواده اسد را جشن می گیرند، نگرانی‌هایی نسبت به آینده خود دارند.

درشرق و شمال شرق سوریه وضعیت تا حدی پیچیده‌تر است. وضعیت در یک منطقه خودگردان بالفعل در شمال شرق کشور به نام اداره خودمختار شمال و شرق سوریه (که به عنوان روژاوا هم شناخته می شود) در رسانه های بین المللی مورد توجه قرار گرفته است. ارتش ملی سوریه که مورد حمایت ترکیه قرار دارد و در پی حمله موفق شورشیان و فروپاشی حکومت اسد جسارت یافته است، می‌خواهد با استفاده از شرایط موجود موقعیت بهتری در منطقه بدست آورد. در آن سو هم گروه‌های مسلح روژاوا، یگان‌های مدافع خلق (YPG) و نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد) یا (SDF) مورد حمایت آمریکا،  هر دو نسبت به سقوط حکومت اسد ابراز خوش‌بینی کرده‌اند. اما در روزهای اخیر حملات شورشیان شمال سوریه و ارتش ملی سوریه که از حمایت آنکارا برخوردار هستند به مناطق متشنج تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه ( که مخفف نام آن در زبان عربی، قسد خوانده می‌شود) از جمله منبج و تل‌رفعت نگرانی‌ها را نسبت به وقوع درگیری خونین در این مناطق و قدرت گرفتن مجدد داعش افزایش داده است.

با اینکه آتش‌بس اخیر که با فشار ایالات متحده در منبج میان دو طرف برقرار شده است، امیدهایی را برای طراحی یک فرایند انتقال فراگیر قدرت برای سوریه‌ای جدید ایجاد کرده است اما در صورت تغییر موقعیت امریکا و ترکیه در منطقه وضعیت می‌تواند کاملا تغییر کند. از طرف دیگرگروههای شورشی در سوریه بسیار پراکنده هستند و ما هنوز نمی‌دانیم که جنگ قدرت در میان آنها چگونه پیش خواهد رفت. اما واقعیتی که می دانیم این است که «هیات تحریرالشام» و رهبر آن ابومحمد الجولانی پیوندهای تاریخی با القاعده و داعش دارند. این گروه اکنون چهره‌ای متعدل‌تر از خود نشان می ‌دهد اما بسیاری از عدم قطعیت‌ها همچنان باقی است.

از سوی دیگر کردهای سوریه به شدت علیه داعش جنگیده‌اند و با وجود «اعتماد» ظاهری به جولانی – شخصیتی که زمانی یکی از تروریست‌های تحت تعقیب بود – به عنوان یک رهبر انقلابی میانه رو، عجیب نیست که هیچ اعتمادی میان دو طرف شکل نگیرد.

«موتلو چیویروغلو» تحلیلگر و کارشناس منطقه درباره سرنوشت کردها از جمله «قسد» به خبرگزاری فرانسه می‌گوید:« با توجه به سرعت تحولات در سوریه،  سرنوشت کردها و قسد هنوز به طور دقیق مشخص نیست. کردهای سوریه با فشار فزاینده دولت ترکیه و گروههای نظامی تحت کنترلش روبرو هستند و اخیرا جنگجویان تحت حمایت آنکارا دو منطقه تحت کنترل کردها و قسد را در شمال سوریه تصرف کردند.»

هفته گذشته، «مظلوم عبدی» که رهبری نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد) که تحت حمایت آمریکا هستند را بر عهده دارد، از "فرصتی برای ساخت سوریه جدید مبتنی بر دموکراسی و عدالت که حقوق همه مردم سوریه را تضمین می کند" استقبال کرد. اما بسیاری در شمال شرق نگران آینده منطقه خودمختار خود هستند.

علی درویش، یکی از ساکنان کرد ساکن شهر قامشلی در شمال شرقی سوریه به خبرگزاری فرانسه گفت: «جناح‌های حاکم بر دمشق... کردها را به رسمیت نمی‌شناسند و اکنون می‌خواهند چهره خود را در مقابل جامعه بین‌المللی سفید کنند. اما ما امیدواریم که ما به عنوان کرد بتوانیم مناطق خود را حفظ کنیم و وضعیت اقتصادی را بهبود بخشیم."

گروه هیات تحریرالشام که سرنگونی اسد را رهبری کرد، ریشه در شاخه القاعده سوریه دارد و از سوی بسیاری از دولت‌های غربی به عنوان یک سازمان تروریستی شناخته شده است، اگرچه تلاش کرده است با لفاظی، چهره‌ای تعدیل شده از خود به نمایش بگذارد.

از سوی دیگر، نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد) در سال۲۰۱۹ و با حمایت امریکا نبردی را رهبری کردند که در نهایت داعش را در سوریه شکست دادند و واشنگتن را با آنکارا، متحد ناتو که علیه کردها عملیات نظامی انجام می‌دهد در تقابل قرار داد.

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده  گفته است که حمایت از نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد) برای جلوگیری از ظهور مجدد داعش در سوریه پس از سرنگونی اسد، امری «بسیار حیاتی» است.

چیویروغلو می‌گوید:« کردهای سوریه با چندین چالش مهم روبرو هستند که مهم ترین آنها خصومت مداوم ترکیه با آنهاست. همه حملات و تهدیدهای ترکیه علیه کردها به طور مستقیم یا غیرمستقیم با هدف تضعیف خودمختاری کردها و گسترش کنترل ترکیه در شمال سوریه تلقی می‌شود.جریانی که توانسته حکومت اسد را سرنگون کند هم تحت حمایت ترکیه قرار دارد. همین باعث می‌شود که آینده قسد نگران‌کننده‌تر باشد.»