بیشترین اثر تغییر اقلیم بر امنیت غذایی

ایرنا: محمد‌حسین عمادی، نماینده دائم و سفیر سابق ایران در فائو، درباره تأثیر اقلیم بر امنیت غذایی گفت: بر‌اساس تعریف فائو، امنیت غذایی یعنی شرایطی که در آن دسترسی آحاد جامعه به غذای کافی، سالم و بهداشتی به صورت پایدار تأمین و فراهم باشد، در‌واقع منظور از این تعریف این است که تمام جامعه به غذای کافی، مغذی، سالم و بهداشتی به صورت پایدار دسترسی داشته باشند، هم اینکه سیستم غذا نباید از محیط زیست، آب و منابع خاک به نحوی استفاده کند که فقط یک نسل بتوانند از آن بهره ببرند.

او اظهار کرد: در این تعریف چند اصل وجود دارد: یکی دسترسی آحاد جامعه به غذای سالم است، البته منظور دو نوع دسترسی است؛ یکی دسترسی فیزیکی یعنی غذایی که از طریق بخش کشاورزی تولید شده، کافی باشد. دوم اینکه فرد به آن غذا دسترسی فیزیکی داشته باشد و مهم‌تر از آنها اینکه افراد جامعه دسترسی اقتصادی و مالی داشته باشند، یعنی فرد توان خرید غذا را داشته باشد. درواقع در بسیاری از موارد در دنیا مشکل فراهم‌کردن غذا نیست، یعنی غذایی که اکنون در دنیا موجود است، برای جمعیت فعلی جهان هم از نظر کمّی و هم کیفی کافی است، اما مسئله‌ای که مشکل ایجاد می‌کند، دسترسی به غذاست.

او ادامه داد: مسئله مورد توجه در زمینه دسترسی به غذا، دورافتادگی و نبود قدرت خرید است. در دنیایی که کشاورزی از حالت معیشتی به بازاری جهانی تبدیل شده، قدرت اقتصادی خریدار و اینکه فرد توان خرید غذا را داشته باشد، از همه مؤلفه‌ها مهم‌تر است. الان بسیاری از مسائلی که درباره گرسنگی و ناامنی غذایی در دنیا مطرح است، به بحران‌های مالی، اقتصادی و ضعف قدرت خرید افراد برمی‌گردد.

نماینده دائم و سفیر سابق ایران در فائو اظهار کرد: اکنون و در شرایط موجود نزدیک به ۶۰۰ میلیون نفر از جمعیت جهان گرسنه‌اند و از آن مهم‌تر دومیلیاردو ۵۶۰ میلیون نفر از جمعیت جهان با سوءتغذیه، از چاقی مفرط گرفته تا انواع بیماری‌های دیگر که ناشی از کمبود انواع ویتامین‌ها و پروتئین‌هاست، روبه‌رو هستند. این نشان می‌دهد که مشکل ناامنی غذایی در سطح جهانی جدی است و کشورهای مختلف هم به انواع مختلف و متفاوتی با آن روبه‌رو هستند. کشورهای فقیر طبیعتا گرسنگی بیشتری دارند و کشورهای ثروتمندی که الگوی غذایی درستی ندارند و تغییر معیشت داده‌اند، نیز دچار سوءتغذیه هستند. براساس‌این کشورهایی مانند آمریکا و برخی کشورهای ثروتمند خلیج فارس بیشتر با سوءتغذیه مواجه‌اند، البته در امنیت غذایی هر دو مسئله رفع گرسنگی و هم رفع سوء‌تغذیه را در نظر می‌گیریم که باید برای آنها راه‌حلی پیدا کرد.

او در پاسخ به اینکه تغییرات اقلیمی چه تأثیری بر امنیت غذایی دارد، گفت: اولین تأثیر در زمینه فراهم‌کردن و تولید غذاست که اثر زیادی بر بخش کشاورزی می‌گذارد. اصلی‌ترین نشانه تغییر اقلیم، بالارفتن دماست که مشکلات زیادی را برای کشورهای مختلف به وجود می‌آورد. مطالعات نشان داده که به‌ ازای یک درجه افزایش دما در کره زمین، حدود ۲۳ درصد تبخیر بیشتر رخ می‌دهد؛ یعنی هم‌زمان با تغییرات دما نه‌تنها گرمای بیشتری ایجاد می‌شود، بلکه ۲۳ درصد دسترسی گیاه به آب هم کمتر می‌شود، در این شرایط گیاه (کشاورزی و باغبانی) و جاندار (دامپروری و شیلات) به صورت جدی تحت تأثیر قرار می‌گیرد، به طوری که پتانسیل تولید در تمام این بخش‌ها به‌شدت کاهش می‌یابد.