این اندام‌های بدن شما دوباره رشد می‌کنند!

ترکیب سلول‌های بنیادی با فناوری مهندسی بافت که به‌تازگی در مرکز پزشکی مؤسسه سلامت آمریکا مورد آزمایش قرار گرفته است، زندگی را به بسیاری از افراد باز می‌گرداند. مهندسی بازسازی اندام‌ها یا بافت‌ها حوزه‌ای در حال گسترش است که هدف آن ایجاد جایگزین‌های بیولوژیکی برای اندام‌های ناکارآمد یا بافت‌های آسیب‌دیده است.

این تکنیک در حال حاضر در مرحله تحقیقات و آزمایش‌های بالینی قرار دارد، اما پیشرفت‌های اخیر نشان می‌دهد که در آینده نزدیک نیاز به پیوند عضو را کاهش داده و راه‌حل‌های جدیدی برای درمان بیماری‌های مختلف ارائه می‌دهد.

سلول‌های ترمیم شونده

سلول‌های بنیادی به‌دلیل پرتوانی، تمایز و خاصیت خودبازسازی، برای درمان طیف گسترده‌ای از بیماری‌های مهم استفاده می‌شوند که شامل آسیب مغزی، سکته مغزی، آلزایمر، پارکینسون، آسیب نخاعی، ناشنوایی، طاسی، نابینایی، بهبود زخم، سکته قلبی، آرتریت روماتوئید، آرتروز استخوانی، دیستروفی عضلانی و دیابت است.

فناوری سلول‌های بنیادی پرتوان که اخیراً معرفی شده است، یک پیشرفت به‌حساب می‌آید چون امکان تولید سلول‌های بنیادی پرتوان را در بیماران از سلول‌های خونی یا سلول‌های پوستی خود فراهم می‌کند. سلول‌های بنیادی پرتوان القایی می‌توانند پس از آن تحت برنامه‌ریزی مجدد قرار گیرند تا تکثیر شوند و سلول‌های بالغ با کیفیت بالا برای درمان سلولی تولید کنند.

مهندسی بافت

تکنیک ترکیبی از سلول‌های بنیادی و مهندسی بافت یکی از پیشرفته‌ترین و امیدوارکننده‌ترین روش‌های علم پزشکی مدرن است که هدف آن بازسازی یا جایگزینی اعضای از دست‌رفته یا آسیب‌دیده بدن است. مهندسی بافت شامل استفاده از مواد زیستی، داربست‌های سه‌بعدی (scaffolds)و محیط‌های کنترل‌ شده برای پرورش و رشد سلول‌ها در قالب‌های مورد نیاز برای ساخت عضو جدید است. این تکنیک شامل مراحل زیر است:

ساخت داربست زیستی: داربست‌ها معمولاً از مواد زیست‌سازگار ساخته می‌شوند و ساختار سه‌بعدی عضو موردنظر را فراهم می‌کنند.

کشت سلول‌های بنیادی روی داربست: سلول‌های بنیادی روی این داربست‌ها کشت داده شده و در شرایطی کنترل ‌شده (مثل انکوباتورها) قرار می‌گیرند.

توسعه و تکامل: سلول‌ها با رشد و تقسیم، بافت مورد نظر را تشکیل می‌دهند.

چه اندام‌هایی ساخته می‌شود؟

با ترکیب ۲ فناوری نوآورانه مهندسی بافت و سلول‌های بنیادی، اندام‌هایی برای ترمیم برخی از اعضا استفاده می‌شود. این اندام‌ها شامل این موارد است:

ریه: تحقیقات برای ساخت ریه مصنوعی از طریق کشت سلول‌های بنیادی در داربست‌های زیستی در حال پیشرفت است

قلب: ایجاد بافت‌های قلبی برای بیماران با نارسایی قلبی

کبد و روده: تلاش برای بازسازی بافت‌های گوارشی از دست‌رفته

چشم: برای درمان نابینایی و بیماری‌های شبکیه

غضروف و استخوان: برای بیماران مبتلا به آرتروز یا صدمات اسکلتی

پوست: تولید پوست مصنوعی برای درمان زخم‌های سوختگی

چالش‌ها

این روش نوین مثل همه روش‌هایی نوآورانه دیگر در ابتدای کار با مشکلات و چالش‌هایی همراه است. یکی از مهم‌ترین چالش‌ها پس زدن بافت از سوی سیستم ایمنی است. رد ایمنی یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی است که با رد شدن سلول‌ها یا بافت پیوندی توسط سیستم ایمنی بدن بیمار رخ می‌دهد. ]

همچنین زمان‌بر بودن پرورش اندام‌ها که در فرآیندی پیچیده در آزمایشگاه رشد می‌کنند می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. از سوی دیگر هنوز این تکنیک برای استفاده عمومی بهینه‌سازی نشده و هزینه‌های آن بسیار بالاست. همچنین برخی اندام‌ها مثل ریه یا مغز به‌دلیل پیچیدگی زیاد ساختار، هنوز به‌طور کامل بازسازی‌پذیر نیستند.

منبع: همشهری