داستان گرانی چادر مشکی و عدم تخصیص ارز دولتی؛ آیا چادر کالای فرهنگی نیست؟
در این روزها هیچ کالایی در کشور از افزایش بی‌حساب‌وکتاب قیمت‌ها در امان نمانده و نه‌تنها دیگر مردم از شنیدن و دیدن سیر صعودی و عجیب نرخ‌ها متعجب نمی‌شوند بلکه انگار با عادت کردن گوش و چشم آنها به این گرانی‌ها فقط در سکوت؛ سفره‌ها و سبد خرید خود را کوچکتر کرده‌اند.
افزایش قیمت‌ها در هر کالایی اثرات نامطلوبی در جامعه به‌دنبال خواهد داشت، اما رشد 5 تا 7 برابری قیمت چادر در بازار از آنجا که مستقیم با پوشش برتر اکثریت بانوان جامعه در ارتباط است و یکی از محصولات حجاب و عفاف تلقی می‌شود؛ تبعات نامناسب گسترده‌تری را در پی دارد.
این روزها قیمت چادر مشکی همانند سال‌های گذشته به‌دلیل تخصیص نیافتن ارز دولتی بسیار افزایش یافته و خرید چادر برای بسیاری از خانواده‌هایی که دغدغه استفاده از آن را دارند به معضل اقتصادی تبدیل شده است؛ به طوری که خانم‌های چادری اصفهان برای خرید یک قواره چادر معمولی که در سال‌های 94 تا 97 بین 100 تا 300 هزار تومان هزینه می‌کردند، طی سال 98 با افزایش ناگهانی و غیرقابل باور و 5 برابری قیمت‌ها از 500 تا یک‌میلیون و 300 هزار تومان روبرو شده‌اند.
داستان گرانی چادر مشکی و عدم تخصیص ارز دولتی فقط به سال گذشته ختم نشده بلکه این روزها طی سال جهش تولید در مغازه‌های فروش چادر و فروشگاه‌های حجاب با قیمت نجومی این کالا مواجه می‌شویم به طور که یک قواره چادر مشکی بدون نظارت حتی به قیمت 2 میلیون تومان هم به فروش می‌رسد.
ایران به‌عنوان یکی از بزرگترین مصرف کنندگان چادر مشکی هنوز در تولید این پارچه ناموفق است و به‌نوعی حجم زیادی از نیاز بازار خود را از محل واردات تأمین می‌کند و این حجم از واردات بی‌رویه در کنار عواملی همچون نبود دانش فنی و ماشین‌آلات مورد نیاز توان رقابت را از تولیدکنندگان داخلی گرفته است.
وابستگی کشور به واردات چادر مشکی در حالی هر روز افزایش پیدا می‌کند که چندین دهه از عمر فعالیت صنعت نساجی در کشور می‌گذرد و تولیدکنندگان این حوزه هم مدعی هستند، "توانایی تولید داریم اما امکانات در اختیار ما نیست".
تا پیش از سال 91، دو کارخانه "ایران مرینوس"، "کرپ ناز کرمانشاه" و "نای زرین اصفهان" نیز با اختصاص بخشی از خط تولید خود به تولید پارچه چادر مشکی، بخش قابل توجهی از نیاز مصرفی کشور را تأمین می‌کردند، اما با توجه به شواهد موجود تولید این کارخانه‌ها متوقف شده است. در حال حاضر کارخانه "حجاب شهرکرد" و "یزد بافت" کشور در بخش تولید پارچه چادر مشکی فعالیت می‌کنند.
در سال‌های نه‌چندان دور کشورهایی نظیر سوئیس، ژاپن و کره که به جرأت می‌توان ادعا کرد که به هیچ‌وجه مصرف‌کننده این محصول نیستند عمده تأمین‌کنندگان بازار داخلی کشورمان بودند، اما اکنون تولیدات سایر کشورها نظیر تایلند، اندونزی و ویتنام نیز اضافه و بعضاً جایگزین شده‌اند و ما همچنان اندر خم نحوه تولید، چگونگی سرمایه‌گذاری، تهیه لایحه، طرح، بررسی مکان و محل احداث کارخانه تولید چادر مشکی هستیم و بسیاری از زنان و دختران ایرانی باید به انتظار پهلوگیری کشتی‌های کره‌ای و ژاپنی باشند تا این کشورها پارچه چادر آنها را به کشور وارد کنند.
بر این اساس رضا رحمانی وزیر وقت صنعت، معدن و تجارت مهر سال گذشته با بیان اینکه مدت‌ها قبل باید در حوزه چادر مشکی به خودکفایی می‌رسیدیم، گفت: افزایش تولید چادر مشکی به صورت ریشه‌ای دنبال می‌شود. با برنامه‌ریزی انجام شده در آینده نزدیک به خودکفایی در تولید پارچه چادری خواهیم رسید که 30 درصد از نیاز کشور توسط واحدهای نساجی قزوین تامین خواهد شد.
بنابراین در این شرایط که در حوزه چادر مشکی بالای 94 درصد نیاز کشور از خارج تامین می‌شود در سال جهش تولید با رونمایی از گرید چادر مشکی در پتروشیمی شهید تندگویان، طلسم چهل ساله خودکفایی در تولید چادر مشکی شکسته شده است و برای نخستین بار در کشور، 28 تا 30 هزار تن نیاز سالانه کشور به این گرید تأمین و کشور از واردات این محصول کاملاً بی‌نیاز خواهد شد.
اما در این میان نقش و تأثیر مافیای واردات بر ورشکستگی و عدم موفقیت کارخانجات تولیدکننده پارچه چادر مشکی در ایران محسوس و قابل لمس است. افرادی که از واردات و قاچاق کالا در کشور نفع می‌برند، نه تنها از تولید داخلی حمایت نمی‌کنند بلکه جلوی پای کارخانجات داخلی سنگ‌اندازی کرده و خط‌های تولید را به ورطه تعطیلی کشانده و کارگران آنها را بیکار می‌کنند. حال سئوال اینجاست چرا مسئولان برای ارزان کردن و دردسترس قرار دادن این حجاب برتر برای تمام اقشار جامعه تلاش نمی‌کنند؟
در همین راستا محمدجعفر شهلایی نژاد رئیس انجمن صنایع نساجی ایران گفت: هم اکنون واردات چادر مشکی کاری انحصاری است و به نوعی قاچاق انجام می‌شود. مصرف کل کشور 60 میلیون متر است که تنها 10 میلیون آن در کشور تولید می‌شود. توانایی تولید پارچه چادری در کشور به خوبی وجود دارد اما تولیدکننده‌ها این ریسک را نمی‌پذیرند که در تولید این کالا سرمایه‌گذاری کنند.
شهلایی‌نژاد با اشاره به گرانی قیمت چادر، افزود: متاسفانه کنترلی در بازار چادر مشکی نیست و نظارتی صورت نمی‌گیرد. تولید این کالا کاری خاص و تک محصولی است. تولید کننده علاقه به تولید این کالا دارد، اما به دلیل اینکه هر لحظه ممکن است تولید این کالا به دست ارگان خاصی بیفتد تولید کننده ریسک نمی‌کند در تولید این کالا سرمایه گذاری کند چرا که نیاز به سرمایه‌گذاری زیاد است.
براساس این گزارش محمدحسین نورائی آشتیانی رئیس اتحادیه پارچه فروشان با اشاره به علت گرانی چادر مشکی، بیان کرد: برند چادر باعث گرانی آن می‌شود، نوع و اینکه ساخت چه کشوری باشد به قیمت چادر بر می‌گردد و از این رو شاهد گرانی این کالا هستیم و نظارت چندانی در قیمت چادر وجود ندارد.
امروز گرانی و عدم نظارت بر قیمت چادر یکی از مهم‌ترین معضلات بانوان ایرانی است که شاید بتوان گفت این گرانی در شرایط بد اقتصادی امروز مانعی در برابر حجاب شده است و همین مسئله باعث شده که بانوان ایرانی که تمایل به داشتن حجاب دارند به سمت مانتوهای بلند سوق پیدا کنند که در این خصوص اسدالله سلیمانی، تولیدکننده و مدیرعامل انجمن تولیدکنندگان محصولات حجاب و عفاف گفت: متأسفانه هر چند چادر نماد و هویت یک بانوی ایرانی است، اما کالای فرهنگی به حساب نیامده و به‌همین دلیل از حمایت کالاهای فرهنگی نیز برخوردار نیست، به همین دلیل در سال 97 علی‌رغم وارد کردن کالاهای فراوان، این کالای کاملا فرهنگی در سبد اجناس وارداتی قرار نگرفت.
قیمت نجومی نرخ چادر مشکی در بازار با عدم واردات و کمبود
رئیس اتحادیه پارچه فروشان اصفهان گفت: سالانه نزدیک به 100 میلیون متر چادر مشکی در کشور مصرف می‌شود و تنها یک کارخانه تولید این پارچه در کشور وجود دارد که ظرفیت تولید آن پاسخگوی تمام نیاز جامعه نیست.
احمد تقی‌زاده با بیان اینکه چادرهای ساده تولیدی در تنها کارخانه شهرکرد به‌دلیل تولید یک نوع جنس از کیفیت تقریبا مطلوبی برخوردارند، اظهار داشت: چادرهای طرح‌دار این کارخانه به علت وزن سنگین، مصرف‌کننده خیلی کمتر از آنها استقبال می‌کند و نتوانسته‌ایم مطلوبیت مورد نیاز و در ذهن مشتری را ایجاد کنیم.
وی پیرامون اینکه واردات تولیدات خارجی به داخل کشورمان توقع مصرف‌کننده را بالا برده و چنین مسئله‌ای فعالیت ما را سخت‌تر کرده است، افزود: تنوع تولید چادر مشکی در کشورمان بسیار اندک است و فقط یکی دو نوع آن با کیفیت متوسط در داخل تولید می‌شود، البته ما قدردان زحمات و همت تنها تولیدکننده چادر مشکی در شهرکرد با وجود شرایط اقتصادی هستیم.
رئیس اتحادیه پارچه فروشان اصفهان با تاکید بر اینکه در حال حاضر واردات چادر مشکی به داخل کشورمان نزدیک به صفر است، بیان کرد: امسال عدم واردات سبب کمبود و گرانی چادر مشکی در بازار شده و افزایش قیمت‌ها به واسطه سیر صعودی دلار بوده زیرا آخرین محموله‌های چادر با دلارهای بالاتر وارد گردیده است.
وی در پاسخ به اینکه آیا فروش چادر مشکی یک قواره با نرخ 2 میلیون تومان برای مصرف کننده در بازار صحت دارد، گفت: به دلیل عدم واردات چادر مشکی فقط چادر مشکی ژاپنی که از 900 تا یک میلیون و 300 تومان بوده در حال حاضر با افزایش نرخ ارز تا 2 میلیون تومان هم رسیده است.
تقی‌زاده با بیان اینکه با عدم واردات چادر مشکی در حال حاضر نمی‌توانیم پاسخگوی نیاز جامعه باشیم، اظهار داشت: باید سطح کیفی و کمی را از نظر تولید بالا ببریم و آنچه نیاز جامعه است را بتوانیم تولید و خواسته مصرف‌کننده را تامین کنیم.
وی با بیان اینکه اصفهان قطب صنعت کشور بوده و در صنعت نساجی هم از دیرباز حرفی برای گفتن داشته است، افزود: ما با تمام مسائل و مشکلات برای پیروزی در این جنگ اقتصادی مبارزه کرده و توانستیم در تولید انواع پارچه پیشرفت چشم‌گیری داشته و در پارچه‌های پنبه خور 80 تا 90 درصد نیاز کشور را تأمین کنیم.
رئیس اتحادیه پارچه فروشان اصفهان درباره راهکاری برای افزایش تولید چادر مشکی در کشور، گفت: به روزرسانی تکنولوژی، دستگاه‌ها و خط تولید، شناسایی و رفع موانع تولید برای راحت‌تر شدن و ارتقا تولید در کارخانه‌ها، نیاز سنجی و استفاده از فرصت‌ها موجب افزایش تولید داخلی می‌شود.
وی با اشاره به چگونگی استفاده از فرصت‌ها توسط تولیدکنندگان، اظهار داشت: الان که کشورها بازارها و مرزهای اقتصادی خود را از مرزهای جغرافیایی ما فراتر آوردند و به داخل شهرهای ما نفوذ کردند، فرصت خوبی است تا بازارهایمان را باز پس بگیریم و تولیدکنندگان با استفاده از فرصت‌هایی که کالاهای خارجی از ما گرفتند موفق عمل کرده و سطح تولیدات خود را بالا ببرند.
رئیس اتحادیه پارچه فروشان اصفهان با اشاره به علل تعطیل شدن واحدهای تجاری و تولیدی در اصفهان، بیان کرد: متأسفانه واحدهای صنفی زیادی حتی با سابقه فعالیت بالا به دلیل بحران‌ها و نوسانات با مشکل روبرو شده و تعطیل شده‌اند و این در همه صنف‌ها هم اتفاق افتاده است.
وی افزود: گاهی قوانین و مقررات و گاهی هم نبود صرفه اقتصادی دستگیر مردم و تولیدکنندگان است و موجب تعطیل شدن واحدهای تولیدی و تجاری می‌شود.
تقی‌زاده گفت: هم اکنون صنعت پارچه از ایران از جمله اصفهان که برندی معروف در جهان بوده به دست کشور کره افتاده و معتقدیم با برداشت موانع تولید، تأمین زیرساخت‌های لازم و به روزرسانی تکنولوژی می‌توانیم با خودکفایی و اتکا به تولیدات داخلی چادر مشکی با کیفیت مورد پسند بانوی ایرانی را تولید کنیم و دیگر به خرید چادرهای کره‌ای نخواهیم رفت.
وی اظهار داشت: در حال حاضر بهترین تولیدکنندگان پارچه در کشور کره، چین، اندونزی، هند و در برخی مسائل هم تایلند و ژاپن است و 90 درصد پارچه و چادر مشکی ما با کیفیت بالا و تنوع بسیار از کره وارد می‌شود.
رئیس اتحادیه پارچه فروشان اصفهان درباره رونمایی از گرید چادر مشکی در پتروشیمی شهید تندگویان که آیا می‌توانیم در تولید چادر مشکی خودکفایی داشته باشیم، افزود: این کارخانه با مطلوبیت بالا مواداولیه و متریال اولیه مورد نیاز تولیدی نخ چادر مشکی داخلی را تامین می‌کند و همانند کارخانه پلی‌اکریل است، اما باید از نظر تکنولوژی آنقدر بالا و پیشرفته باشیم که با نیروهای متخصص داخل بتوانیم همان تنوع و کیفیت چادرمشکی کره و اندونزی را تولید کرده و نه تنها مصرف داخل را تامین کنیم بلکه به کشورهای حاشیه خلیج فارس و عراق صادرات داشته باشیم.
وی بیان کرد: در این مسیر ناهموار اقتصادی تک تک افراد جامعه چه مصرف‌کننده و چه فروشنده، تولیدکننده و هر فردی با هر موقعیتی هست می‌تواند با عمل به شعار مقام معظم رهبری برای ایران خدمت‌رسانی کند.
تقی‌زاده افزود: هنگامی شعار امسال تحقق می‌یابد که موانع تولید واحدهای صنعتی و تولیدی کشور برداشته شود و با تأمین زیرساخت‌های لازم و حمایت از تولیدات داخل و تولیدکنندگان بتوانیم فقط مصرف‌کننده کالاهای داخلی باشیم.
افزایش 5 تا 7 برابری قیمت چادر مشکی در بازار
یکی از فروشندگان چادر مشکی در بازار اصفهان پیرامون گرانی 5 تا 7 برابری قیمت چادر مشکی، گفت: گرانی قیمت چادر مشکی در بازار به دلیل عدم تخصیص ارز دولتی برای واردات آن به کشور است فرقی نمی‌کند ارز دولتی به واردات چادر مشکی تعلق بگیرد یا نگیرد، زیرا در هر صورت چادر وارداتی را به نرخ آزاد می‌فروشند.
پارسا ستایشی درباره اینکه با وجود مصرف بسیار بالای چادر مشکی به خصوص در شهر اصفهان فقط یک کارخانه تولید چادر در ایران آن هم در شهرکرد داریم و از نظر تأمین نیاز داخلی به تولیدات کشورهای دیگر وابسته هستیم، گفت: برای ترویج فرهنگ اسلامی و حفظ حجاب برتر باید به جای تخصیص ارز دولتی به کالاهایی اعم از چوب بستنی، مربا، موز و غیره مسئولان با ارائه ارز سعی در کاهش قیمت این کالا داشتند زیرا با افزایش چندین برابری قیمت چادر مشکی دیگر بسیاری از خانواده‌های بی‌بضاعت و کم‌بضاعت توان خرید آن را ندارند.
وی با بیان اینکه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مکلف شده این محصول را به‌عنوان کالای فرهنگی بشناسد و معافیت‌های مالیاتی برای تولیداتش در نظر بگیرد، اظهار داشت: وقتی چادری که بانوان ایرانی با آن حجاب خود را رعایت می‌کنند تولید ملی باشد آن استقلال و هویت باعث افتخار است اما چادری که از دست‌آوردهای کشورهای دیگر باشد نمی‌تواند به هویت ما خدمت کند.
این فروشنده با تحصیلات کارشناسی ارشد در رشته صنایع افزود: بررسی‌ها نشان می‌دهد عدم تخصیص ارز برای واردات پارچه، انحصاری بودن واردات، نبود و کمبود مواد اولیه، برندسازی، تولید کارگاه‌های تولیدی با کمترین ظرفیت ممکن از دلایل اصلی افزایش قیمت چادر مشکی بوده است.
قیمت عجیب چادر مشکی با احتکار و عدم توزیع چادرهای وارداتی در بازار
وی درباره اینکه خانم‌های چادری اصفهان برای خرید یک قواره چادر معمولی که در سال‌های گذشته بین 100 تا 300 هزار تومان هزینه می‌کردند، امسال باید بسته به کیفیت و طراحی آن بین 800 تا یک‌میلیون و 900 تومان هزینه کنند، بیان کرد: شاید یکی از دلایل به هم خوردن عرضه و تقاضا، علی‌رغم واردات چادر و مواد اولیه تولید آن احتکار و عدم توزیع چادرهای وارداتی در بازار توسط واردکنندگان باشد.
ستایشی گفت: پرطرفدارترین و مرغوب‌ترین پارچه‌های بازار به برندهای کشور کره و ژاپن بر می‌گردد که حالا قیمت آن در مقایسه با سال قبل نجومی شده است و به دلیل گرانی دیگر در خیلی از مغازه‌ها، وجود ندارد و اگر هم باشد وسع خریداران به آن نخواهد رسید.
وی قیمت هر متر پارچه کریستال کره‌ای که سال قبل حدود 90 تا 100 هزار تومان بود، اکنون بالای 300 و 400 تومان رسیده و یک قواره 5 متری آن، برای مشتری حدود بیش از یک میلیون و 300 تومان تمام می‌شود، اظهار داشت: قیمت هر متر از پارچه‌های چادری ژاپنی که طی سال گذشته از 200 تا 300 هزار تومان بود، حالا اگر هم در بازار وجود داشته باشد که من ندیدم، بین حدود 400 تا 600 هزار تومان است.
افزایش 4 برابری نرخ چادرهای آماده فروش
یکی از فروشندگان چادرهای آماده در بازار اصفهان با بیان اینکه قیمت انواع مختلف چادر دوخته شده نسبت به مدت مشابه سال قبل، حداقل 4 برابر شده است، گفت: حداقل قیمت یک چادر آماده در سال گذشته 120 تا 190 هزار تومان بود، اما امسال ارزان‌ترین چادر موجود در بازار حداقل، 250 هزار تومان است.
صیادی پیرامون اینکه قیمت انواع چادرهای پرطرفدار نظیر دانشجویی، قجری، جلابیب و ملی کمتر از 300 هزار تومان نیست، اظهار داشت: با گرانی پارچه چادر مشکی و هزینه‌های دوخت در حال حاضر تهیه آن برای بسیاری از مشتریان، سخت شده است.
وی با بیان اینکه قیمت چادرهایی مثل چادرهای لبنانی و عربی به دلیل اینکه متراژ بیشتری پارچه می‌برد، از 400 هزار تومان به بالاست، افزود: اکنون قیمت چادرهای با جنس کَن کَن از 350 هزار تومان آغاز می‌شود و نرخ چادرهای سوپر کَن کَن ژاپنی هم در بازار بین 450 تا 900 هزار تومان رسیده است.
به گزارش تسنیم، این گرانی برای جامعه اسلامی ما و بسیاری از زنان محجبه که چادر مشکی را به‌عنوان حجاب برتر انتخاب کرده‌اند، مسئله‌ای بسیار تامل‌برانگیز است چرا که طی سالیان طولانی هنوز دولت‌ها در حمایت و چرخیدن چرخ کارخانه‌‌های تولید چادر مشکی و رونق تولید داخلی اقدامات اساسی را دنبال نکرده‌اند یا احتمالاً دست دلالان و مافیای قدرتمند این کالا سبب عدم تشدید اجرای قوانین گردیده، به هرحال براساس تدبیرها، شاید اختصاص ارز دولتی به چادر و نخ برای واردات مرهمی موقتی قلمداد شود اما تنها راه‌حل عمل و تکیه بر اقتصاد مقاومتی است.