در روزهای آلودگی هوا چه خوراکی‌هایی مصرف کنیم؟

دکتر بهاره فاضلی درخصوص راهکارهای افزایش ایمنی بدن در برابر آلودگی هوا که در بیشتر کلانشهرها از جمله کلانشهر مشهد، با آن روبرو هستیم، عنوان کرد: اگر هوا آلوده باشد، عملکرد میتوکندری‌ها که مسئول سوخت و ساز بدن هستند، تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

فاضلی افزود: این تاثیر به دلیل وجود ترکیباتی مانند گوگرد، سرب و ارسنیک در هوا است. زمانی که این مواد وارد بدن می‌شوند، می‌تواند عملکرد میتوکندری را تغییر داده و در نتیجه سوخت و ساز سلول‌ها را مختل کند. این اختلال باعث تولید رادیکال‌های آزاد اکسیژن می‌شود که با اکسید کردن ترکیبات مختلف، به سلول‌ها آسیب می‌زند.

این دکتری تخصصی ایمنی‌شناسی ادامه داد: بدن برای مقابله با این رادیکال‌های آزاد، از سیستم آنتی‌اکسیدانی استفاده می‌کند. این سیستم با خنثی کردن رادیکال‌های آزاد، از آسیب بیشتر به سلول‌ها جلوگیری می‌کند، اما وقتی آلودگی هوا زیاد باشد، این سیستم ممکن است نتواند با رادیکال‌های آزاد مقابله کند و باعث می‌شود که سلول‌ها به مشکل برخورد کنند.

اختلال در عملکرد میتوکندی منجر به ایجاد بیماری‌های مختلف می‌شود 

وی ادامه داد: این اختلال در عملکرد میتوکندری، باعث ایجاد بیماری‌های مختلفی مانند دیابت (درست کار نکردن سلول‌های تولید کننده انسولین)، فشارخون و آلزایمر (عدم کارکرد صحیح سلول‌های پشتیبان) و حتی سرطان (عدم کارکرد صحیح سلول‌های ایمنی) خواهد شد، بنابراین، آلودگی هوا به تمام سیستم بدن آسیب می‌رساند و عملکرد سلول‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

فاضلی با بیان راهکارهای ایمنی بدن در برابر آلودگی هوا، تصریح کرد: افراد باید سعی کنند از قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا جلوگیری کنند و زنان باردار اهمیت محافظت از جنین را در برابر آلودگی هوا درک کنند. در کل، حفظ سلامت عمومی و تنفس هوای پاک، بسیار مهم است. 

این متخصص ایمنی‌شناسی، اظهار کرد: مشکلات شدید عملکرد میتوکندری، می‌تواند فرد را در معرض انواع بیماری‌ها در آینده قرار دهد. در صورت آلودگی هوا، به ویژه در دوران بارداری، مهم است که مادر در خانه بماند و از ماسک با فیلترهای خوب استفاده کند.

 وی خاطرنشان کرد: برای حمایت از میتوکندری‌ها، می‌توان از مکمل‌های غذایی استفاده کرد. میتوکندری‌ها از چربی ساخته شده‌اند و آلودگی هوا می‌تواند ساختار آن‌ها را تغییر دهد؛ امگا ۳ و روغن ماهی می‌تواند به حفظ ساختار میتوکندری کمک کند، همچنین، آنتی‌اکسیدان‌هایی همچون ویتامین C، ویتامین E و ویتامین A نیز در حفظ عملکرد میتوکندری مفید هستند.

افراد لاغرتر در برابر آلودگی هوا آسیب کمتری می‌بینند

فاضلی مطرح کرد: افراد لاغرتر، معمولا در برابر آلودگی هوا آسیب کمتری می‌بینند، در حالی که افراد چاق‌تر آسیب‌پذیرتر هستند که این به دلیل عوامل مختلفی از جمله انسولین و استرس است. کاهش وزن و افزایش مصرف آنتی‌اکسیدان‌ها (از طریق میوه و سبزیجات) می‌تواند به جبران آسیب به میتوکندری کمک کند، همچنین، مصرف کپسول امگا ۳ توصیه می‌شود. بهتر است افراد مصرف میوه و سبزیجات را افزایش دهند.

این متخصص ایمنی‌شناسی به اهمیت مصرف روزانه‌ یک وعده سالاد، به‌ویژه در روزهای آلودگی هوا، اشاره و خاطرنشان کرد: سالاد حاوی سبزیجات متنوع مانند هویج (منبع ویتامین‌ها) و گوجه فرنگی و همچنین لیموترش یا آب‌میوه‌های طبیعی و منبع ویتامین C می‌تواند به جبران کمبود ویتامین‌ها کمک کند. حتی سالاد ساده با خیار و هویج هم مفید است. همچنین، سیر هم می‌تواند مفید باشد؛ در مجموع، این روش کم‌هزینه و مؤثری برای مقابله با اثرات آلودگی هوا به شمار می‌رود. البته، ممکن است میوه‌ها کمی گران‌تر باشند، اما سالاد به طور کلی قابل دسترس و مقرون به صرفه‌تر است.

فعالیت بدنی در مکان‌های دور از آلودگی هوا

 وی با اشاره به تاثیر فعالیت بدنی توضیح داد: فعالیت بدنی در هوای آلوده می‌تواند مضر باشد، زیرا نفس عمیق‌تر باعث می‌شود ذرات معلق بیشتری وارد ریه‌ها شوند. بهتر است ورزش در محیط‌های بسته مانند خانه یا باشگاه، یا در پارک‌های دور از مراکز شلوغ و آلوده انجام شود. حرکات کششی بهتر از ورزش‌های سنگین با انقباضات شدید عضلانی هستند، زیرا ورزش‌های سنگین باعث تجمع اسید لاکتیک و تأثیر منفی بر سیستم ایمنی می‌شوند.

 وی تاکید کرد: افراد در معرض خطر از جمله خانم‌های باردار، بیماران قلبی، سالمندان و  کودکان باید از قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا اجتناب کنند؛ استفاده از ماسک و حمل‌ونقل با وسیله نقلیه شخصی در صورت لزوم برای این افراد توصیه می‌شود.