هیچ کس پاسخگو نیست/ مشکل حدود ۶۰ تا ۷۰ استاد دانشگاه همچنان پابرجاست/ وزارت علوم به درخواست ما برای برگزاری جلسه هیچ پاسخی نداد/ دولت روشنگری کند که چرا اکثر اساتید همچنان امکان بازگشت به دانشگاه را ندارند

مرجان زهرانی| علی‌رغم تلاش برای بازگشت دانشجویان و اساتید اخراجی و تعلیق شده به دانشگاه که نقطه روشن روزهای آغازین دولت چهاردهم است، به نظر می‌رسد همچنان این فرآیند آنطور که وعده داده شد، انجام نشده است. برخی اساتید با وجود ثبت شکایت هنوز نمی‌دانند که امکان بازگشت به دانشگاه برایشان فراهم است یا نه. همچنین برخی حکم تعلیق یا اخراجشان قطعی شده همانطور که آذین موحد، استاد دانشکده هنرهای زیبا چندی پیش از قطعی شدن حکم انفصال از خدمتش خبر داد.

عزیز شفیعی زرقانی، استاد اخراجی دانشگاه شیراز هم از جمله  اساتیدی است که در بلاتکلیفی به سر می‌برد. او می‌گوید حدود ۶۰ تا ۷۰ استاد در سراسر کشور هم وضعیت مشابه او را دارند و نامه و شکایت آنها به وزارت علوم تا این لحظه بی‌پاسخ بوده‌است. شفیعی زرقانی به «شبکه شرق» گفته دولت اگر نمی‌تواند این اساتید را به دانشگاه بازگرداند باید روشنگری کند که چه عواملی یا نهادهای غیرعلمی و دانشگاهی سد راه بازگشت اساتید هستند.

بعد از اعلام دستور رییس‌جمهوری به وزارت علوم شما برای بازگشت به دانشگاه اقدامی انجام دادید؟

بعد از این که رییس‌جمهور برای حل مشکلات اساتید اخراج یا تعلیق شده دستور دادند، شکایتم را از طریق دفتر بازرسی وزارت علوم ثبت کردم. بسیاری دیگر از همکاران هم همین کار را انجام دادند.

به شکایت‌تان رسیدگی شد؟ توانستید روند طی شده شکایت را پیگیری کنید؟

تا این لحظه هیچ بازخوردی نگرفته‌ایم. و مشخص نیست که چه سازوکاری برای بازگشت اساتید در نظر گرفته شده است. فقط همان طور که در رسانه‌ها اطلاع‌رسانی شد، کارگروهی تشکیل شده و مشغول بررسی هستند، اما همچنان خبری از بازگشت اساتید به دانشگاه نیست. این وضعیت در مورد بسیاری از همکاران صادق بوده و اکثریت بلاتکلیف هستیم.

شما چه زمانی شکایت را ثبت کرده‌اید؟

اواخر شهریور شکایت را ثبت کردم. در وبسایت وزارت علوم سامانه ای مربوط به دفتر بازرسی جهت ثبت شکایات وجود دارد. سامانه‌ای که نسبتا ناکارآمد است و قابلیت پیگیری شکایت در آن وجود ندارد، کسی هم پاسخگوی تلفن های دفتر بازرسی و پاسخگویی به شکایات نیست.

و کسی هم با شما تماس یا ارتباطی برقرار نکرده که نشان دهنده بررسی شکایت باشد؟

خیر

از دانشگاه هم پیگیری کردید؟

همان زمان که اخراج شدم یا به قول خودشان حکم قطع همکاری من صادر شد، پیگیر شدم. مکاتبات لازم را انجام دادم اما پاسخ رسمی دریافت نکردم. از آنجا که تغییراتی هم در هیات رییسه اتفاق نیفتاده، در این دوره از دانشگاه پیگیری نکردم.

شما با سایر اساتیدی که همچنان مشکل‌شان برطرف نشده، در ارتباط هستید؟ فکر می‌کنید حدودا چند نفر دیگر مشکلی مشابه شما داشته باشند؟

با بسیاری از اساتیدی که به هر نحو کنار گذاشته شده اند در ارتباطم، ااکثر اساتید همچنان مشکلشان پا برجاست، گر چه آمار دقیق ندارم اما فکر می‌کنم تعداد اساتیدی که هنوز مشکل‌شان پابرجاست حدود ۶۰ تا ۷۰ نفر باشد.

اخیرا دبیر کانون صنفی استادان دانشگاهی ایران خطاب به وزیر علوم نامه‌ای نوشته و درخواست کرده با اساتیدی که هنوز مشکل‌ حضورشان در دانشگاه پابرجاست، جلسه‌ای برگزار شود. آیا به این نامه و درخواست پاسخی داده شد؟

در این نامه کوتاه درخواست شده بود که وزیر علوم با اساتیدی که هنوز مشکل‌شان برطرف نشده، جلسه‌ای برگزار کند. اما این نامه نیز بازخورد و واکنشی نداشت.

شما تیر 1402 از دانشگاه شیراز اخراج شدید. دلیل قطع همکاری با شما چه بود؟

در دوران اعتراضات سال 1401، طبیعتا من به عنوان استاد و دانشجویان توقع داشتیم در فضای امن در دانشگاه حضور داشته باشیم به همین دلیل برخی کلاس‌ها برگزار نشد. آن زمان معاون آموزشی دانشگاه در آن فضا با جدیت خاصی به دنبال این بود که تمام کلاس‌ها برگزار شود و مشغول جمع‌آوری آمار کلاس‌هایی بود که برگزار نشده بود. از من بابت عدم برگزاری برخی کلاس‌ها توضیح خواست. علاوه بر آن مطالبی در شبکه‌های اجتماعی‌ام در نقد برخوردهای صورت گرفته قرار داده بودم و در دو تجمع که در دانشگاه به شکل مسالمت‌آمیز  برگزار شد حضور داشتم. در این خصوص نیز توضیح خواستند و در نهایت در تیر 1402 با وجود این که تا پایان سال قرارداد داشتم، به صورت ناگهانی و شفاهی و سپس طی حکمی از طرف هیات اجرایی جذب دانشگاه قراردادم لغو شد.

جنبه‌های مشترک در ماجرای اخراج، تعلیق، بازنشستگی زود هنگام و عدم تبدیل وضعیت اساتید نشانی آشکار از نفوذ و دخالت گروه های غیر علمی در ساختار علمی و دانشگاهی کشور دارد،. از تغییر آیین نامه ها و انتصاب افراد همراه و نزدیک به خود گرفته تا اعمال فشار بر اساتید روشنگر و مطالبه گر و تلاش برای حذف آن ها به شکل های مختلف.. تغییر در آیین نامه ها و اعمال فشار بر اعضای هیات علمی چنان پیش رفت که در سال‌های آخری که مشغول به تدریس بودم روسای دانشکده‌ها و بخش‌ها هم دیگر توسط اعضای هیات علمی انتخاب نمی‌شدند بلکه از طرف رئیس دانشگاه منتصب می‌شدند.

مطالبه شما از وزارت علوم چیست؟

من و تعدادی از همکاران در زمانی که با ما قطع همکاری شد، شکایتی به هیچ نهادی حتی وزارت علوم نبردیم، اما الان نزدیک به 40 روز است که رییس‌جمهور در این خصوص دستور صادر کرده اند، و با این وجود هنوز شاهد اقدام قابل توجه و موثری نیستیم. صرفا تعداد انگشت شماری از اساتید که در فضای مجازی شناخته شده‌اند به دانشگاه برگشته‌‌اند. به نظر می‌رسد یا اراده جدی برای بازگشت اساتید وجود ندارد و صرفا اقداماتی برای بهره‌برداری رسانه‌ای بوده و یا نهادهای غیرعلمی همچنان اعمال نفوذ و قدرت دارند و دولت را تحت فشار گذاشته‌اند. انتظار می‌رود دولت یا اقدام روشنی انجام دهد یا روشنگری کند که چرا اکثر اساتید همچنان امکان بازگشت به دانشگاه را ندارند.