یادداشت/
بهبود کیفیت زندگی در شیراز؛ از ادعا تا واقعیت
طی دو سال اخیر، شهرداری شیراز با سکانداری محمدحسن اسدی که دارای پیشینه‌ای موفق در حوزه مالی و اقتصادی مدیریت شهری بوده و پیش از این میان اهالی رسانه به عنوان مدیری پاسخگو شناخته می‌شده، با توجه به شرایط دشوار حاکم بر اقتصاد جامعه، در اجرای پروژه‌های متعدد عمرانی بخش‌های مختلف عملکردی قابل قبول داشته، اما در کنار آن حل مصائبی نیز به درازا کشیده شده است.
برخی صاحب‌نظران اعتقاد دارند که یکی از عوامل مهم در پُررنگ شدن اقدامات عمرانی این دوره شهرداری شیراز، همسو کردن رسانه‌های یکدست شده در دوران فعالیت دولت سیزدهم بوده که به واسطه تقبل هزینه‌های سنگین از سوی مدیریت شهری، محقق شده است.
در این مبحث، فعالان قدیمی رسانه تاکید دارند که چنین شرایطی را در دوران مدیریت علی‌رضا پاک‌فطرت بر شهرداری شیراز که مقارن با معاونت شهردار کنونی این کلانشهر در حوزه مالی و اقتصادی بود، تجربه کرده‌اند. اگرچه آن زمان، در کنار رسانه‌هایی که صرفا مدیحه سرای مدیریت شهری بودند، رسانه‌های منتقد هم فعال بودند. رسانه‌هایی که اکنون تنها نامی از آنها مانده و در عمل به روابط عمومی شهرداری و اکثر دستگاه‌های اجرایی بدل شده‌اند.
با وجود آنکه نمی‌توان عملکرد خوب عمرانی در اجرای پروژه‌های زیرساختی به ویژه در زمینه تکمیل رینگ پیرامونی، تلاش برای ایجاد بسترهای سرمایه‌گذاری، توسعه فیزیکی خطوط قطار شهری و کسب رضایت علاقه‌مندان به کشاندن پای مترو به بافت تاریخی و در جوار حرمین شریف شاهچراغ(ع) و سید علاء الدین حسین(ع) و .... را نادیده گرفت اما مدیریت شهری شیراز در حوزه‌های انسانی، موفقیت کمتری را تجربه کرده است.
رشد ساخت و ساز در باغ‌های پیرامونی این کلانشهر و کاهش قابل توجه وسعت باغ‌های باقیمانده در محدوده قصردشت؛ که البته همه مشکل به این دوره باز نمی‌گردد و ریشه در سنوات گذشته دارد؛ عطف توجه به توسعه معابر ویژه سواره و بی‌رنگ شدن اهمیت مردم محوری، موفق نبودن در ایجاد بازارچه‌های عرضه مستقیم کالا، کمرنگ شدن اقدامات موثر در حفظ محدوده بافت تاریخی فرهنگی و جلب و جذب گردشگران و نفوذ تونل‌های قطارشهری تا لایه‌های زیرین این بافت و مراکز مهم گردشگری نظیر حافظیه، رشد روزافزون ترافیک اتومبیل و تلاش برای توسعه معابر سواره، فرسودگی ناوگان حمل و نقل عمومی در بخش اتوبوسرانی، توسعه نیافتن خدمات قطار شهری علیرغم افتتاح فاز یک خط دوم مترو، تمرکز نقطه‌ای بر برخی مناطق و فاصله گرفتن از توسعه متوازن شهری، تلاش برای اجرای پروژه سد تنگ سرخ با وجود نظرات علمی مخالف نسبت به این پروژه و البته نبود زمینه برای طرح پرسش‌ها و دریافت پاسخ‌های شفاف در حوزه مدیریت شهری و ایجاد استثمار رسانه‌ای برای پررنگ کردن اقدامات اجرایی شده..... بخشی از مباحث قابل نقد در حوزه مدیریت شهری است.
در حالیکه از نگاه درونی، مدیریت شهری شیراز(مجموعه شورای اسلامی شهر و شهرداری)، عملکردی موفق داشته و در جلسات خبری مدیریت شده که در آنها حضور جمعیت کثیری از نمایندگان رسانه‌ها را شاهد بوده‌ایم، خروجی این اقدامات به سمع و نظر شهروندان رسیده است؛ اعضای شورا و شهردار این کلانشهر، کمتر خود را در معرض پرسش‌های معدود خبرنگاران منتقد قرار داده‌‌اند.
جلسات باصطلاح خبری برگزار شده از سوی شورا و شهرداری شیراز عمدتا به نشست‌هایی با منولوگ شهردار و رئیس و برخی اعضای شورا بدل شده که در آن اکثر نمایندگان رسانه حاضر به جای دنبال کردن دغدغه‌های شهروندان، مسیر دریافت رپرتاژ و هدیه را پی می‌گیرند.
طی سال‌های اخیر، مجموعه مدیریت شهری با توجه به شناختی که اقتصاد نا بسامان رسانه دارد داشته، برنامه‌ریزی دقیقی را برای ممانعت از احتمال طرح نقد در فضای رسانه‌ای به عملکردها داشته و با دنبال کردن برنامه تزریق قطره‌چکانی منابع مالی در قالب رپرتاژآگهی و .... به ظاهر توفیقاتی را کسب کرده است؛ اگرچه حجم مطالبات این بخش از شهرداری به حدی رسیده که بتوان رسانه را جزو پیمانکاران خُرد طلبکار به حساب آورد!!
واقعیت امروز شیراز در کنار اجرای طرح‌های متعدد عمرانی و خدمات شهری که بیشتر متمرکز در برخی مناطق شهرداری بوده و کلیت این کلانشهر را در بر نمی‌گیرد، رشد شدید ترافیک در اغلب ساعات و همه نقاط، توقف طرح‌های انسان محور نظیر پیاده‌راه، دوچرخه‌راه و ....، توسعه مراکز تجاری، رشد غافلگیرکننده تراکم ساخت و ساز به ویژه در نقاط دارای مرغوبیت، بی سامانی و نازیبایی روزافزون ورودی‌های شهر، تداوم معضلی تحت عنوان کمربندی (که در سال‌های اخیر به یک مسیر درونشهری بدل شده است)، رشد چشمگیر دستفروشی و مصائب ناشی از آن، حذف امکانات ورزشی از اغلب پارک‌ها و بوستان‌ها، نبود فضاهای مناسب بازی برای کودکان و نوجوانان، کم رونقی مراکز باصطلاح فرهنگی وابسته به شهرداری و ....
طی سه سال اخیر، شاهد گسترش دستفروشی در نقاط مختلف به ویژه مراکز تجاری و جمعیتی هستیم، موضوعی که شهرداری با طرح ایجاد بازارچه‌های هفتگی در محله‌های مختلف و تحت پوشش اینکه قصد اعمال مدیریت بر عرضه و تقاضا را دارد، هستیم.
اگرچه دستفروشی و افزایش چشمگیر بانوان دستفروش، تحت تاثیر عوامل متعدد به ویژه مباحث اجتماعی و اقتصادی و فشارهای ناشی از تداوم تورم و ناتوانی دولت در کنترل این مسائل است، اما مدیریت شهری شیراز هم نشان داد که جز توسعه سواره راه‌ها و اقدامات پروپاگاندا، نگاه جدید و رافع مشکلات به عرصه‌های اجتماعی و فرهنگی ندارد.
اگرچه یکی از فاکتورهای مهم در ارزیابی اقدامات فرهنگی اجتماعی، توان یک سیستم در ارتقاء فرهنگ در مجموعه تحت مدیریت خودش است، موضوعی که با نگاهی اجمالی به شیوه مواجهه پرسنل شهرداری در بخش‌های مختلف با شهروندان به ویژه در بخش حمل و نقل عمومی و خصوصا در اتوبوسرانی، بهتر متوجه آن خواهیم شد.
با وجود آنکه نمی‌توان اقدامات مدیریت شهری در بخش عمرانی را به کل نادیده انگاشت و از کنار اثرگذاری آن عبور کرد، اما این سئوال که چرا چاره‌ای برای حل معضل ترافیک به ویژه در محدوده مرکزی شیراز که از حدود یک دهه قبل تابلوهای تعین کننده این محدوده هم نصب شده است، نمی‌شود؟
چرا مدیریت شهری به جای حل مشکل ترافیک، با صدور مجوزهای تجاری به ویژه تجاری خطی، خود به عاملی مهم در ایجاد و گسترش ترافیک بدل شده است؟
چرا در حالیکه ایجاد پارکینگ در محدوده ترافیکی کلانشهرها به عنوان عاملی مهم و موثر در ایجاد و گسترش ترافیک تلقی می‌شود، مدیریت شهری بیشترین حجم از توقفگاه‌ها را در این محدوده احداث کرده یا به سازندگان آن مجوز داده است؟
چرا مسیرهایی نظیر بلوار شهید چمران که زمانی نه چندان دور، بزرگترین و زیباترین پارک حاشیه‌ای کشور تلقی می‌شد، با صدور مجوزهای متعدد به مسیری تجاری بدل شده است؟
چرا بلوار دکتر شریعتی(معالی‌آباد) باید شاهد ترافیکی سنگین به واسطه امتناع یک مجموعه از عقب نشینی و صدور مجوزهای متعدد تجاری و بی توجهی به حق عابران پیاده و دوچرخه‌سواران باشد؟ معضلی که نشان از ناتوانی جدی مدیریت شهری از گذشته تاکنون دارد.
چرا در محدوده بلوار هفت‌تنان که مسیر اصلی عبور ترافیک درون و برونشهری محسوب می‌شود، همه منازل و واحدهای مسکونی به تجاری بدل شده است؟ حال آنکه وسعت پیاده‌راه در این مسیر در نقاطی به صفر می‌رسد و میزان ایمنی برای عبور از عرض بلوار بسیار اندک است.
قطعا اقدامات فراوانی از سوی مدیریت شهری شیراز به واسطه تجربه اقتصادی شهردار کنونی و افزایش توان مالی این مجموعه در دستور کار قرار داشته است، فعالیت‌هایی که علیرغم بزرگی به لحاظ حجم و تعداد، گاه به شکل پُر و پیمان و بعضا اغراق شده در قالب رپرتاژآگهی در فضای رسانه‌ای رسمی و شبکه‌های مختلف اجتماعی منتشر شده که نیازی به واگویی آنها در این مجال نیست.
مدیریت شهری شیراز مدعی ارتقاء کیفیت زندگی شهروندان این کلانشهر است؛ ادعایی بسیار بزرگ که قطعا در ظاهر این شهر چندان مشهود نیست؛ شهری که در سال‌های اخیر به میزان رشد شدید جمعیتی، رشد فضاهای تفریحی و سرگرمی را تجربه نکرده، هر روز بیشتر از ترافیک رنج برده و اگر همچنان هوایی سالم دارد به واسطه صنعتی نبودن است و نه اقدامات شهرداری، شهری که ساخت و ساز در آن همچنان فاقد برنامه‌ریزی دقیق بوده و هماهنگی بین دستگاهی همانند گذشته در پائین‌ترین سطح قرار دارد. شهری که مهمترین تمرکز بخشی از مدیریت شهری در آن "محرومیت زدایی" است؟!! شهری که در جلب و جذب سرمایه‌ها و سرمایه‌گذاران و اجرای پروژه‌های مشارکتی اثرگذار، توفیق چندانی نداشته و ....
به حتم، شهردار و رئیس شورای کلانشهر شیراز، با قراردادن خود در معرض پرسش‌های خبرنگاران و روزنامه‌نگاران نقاد، بی آنکه هزینه‌ای از جیب شهر و شهروندان کرده باشند، به شفاف‌سازی کمک خواهند کرد؛ شفافیتی که قطعا آیندگان در موردش قضاوتی صحیح‌تر خواهند داشت.
علی‌محمد پشوتن
انتهای پیام