نماینده مجلس: FATF باید خارج از فضای سیاسی و احساسی بررسی شود

حل مشکل FATF در کشور از وعده‌های انتخاباتی مسعود پزشکیان بود. او در نخستین نشست خبری خود با خبرنگاران و رسانه‌ها رسماً اعلام کرد در حال نامه‌نگاری با مجمع تشخیص مصلحت نظام است تا موضوع FATF را حل کند. پزشکیان دراین‌باره گفت: «باید مسائل خود را با دنیا از جمله در زمینه FATF و برجام حل کنیم تا کشور را به آن چشم‌اندازی که رهبری معظم انقلاب بیان کردند برسانیم. ما در این زمینه باید به یک نگاه مشترک، داشتن یک برنامه که همان سیاست‌های کلی است و عملیاتی کردن آن برنامه توجه کنیم که این برنامه عملیاتی هم در هر وزارتخانه‌ای بر اساس وظایفش در حال تدوین است.»

به گزارش تجارت نیوز، اوج ماجرای FATF و تلاش برای تصویب دو لایحه CFT و پالرمو در مجلس دهم و دولت حسن روحانی رقم خورد. آن زمان علی‌طیب‌نیا وزیر اقتصاد بود و دولت در سایه تصویب برجام در تلاش بود تکلیف پیوستن به گروه ویژه اقدام مالی موسوم به FATF را هم روشن کند. اتفاقی که البته در سایه مخالفت‌های گسترده بخش تندرو در مجلس هیچ‌گاه محقق نشد و کار به بررسی در مجمع تشخیص مصلحت نظام کشیده شد. بررسی این لوایح آنجا هم با اقبال روبه‌رو نبود و پس از کشمکش‌های فراوان نهایتاً بررسی آنها در مجمع تشخیص مسکوت ماند.

با اینکه دولت روحانی توانسته بود در یک برهه زمانی ایران را در گروه ویژه اقدام مالی «FATF» به لیست خاکستری وارد کند، بعد از این ماجرا‌ها کشور بار دیگر وارد لیست سیاه این سازمان شد.

دلیل اهمیت حضور در FATF و اصرار موافقان در ایران برای تصویب لوایح ذکرشده این است که بر اساس مفاد و قوانین ذیل این سازمان اگر کشوری در لیست خاکستری و سیاه FATF قرار بگیرد، شانس ادغام در نظام بانکی جهانی را از دست خواهد داد. کاهش مبادلات تجاری بین‌المللی، تحریم‌های اقتصادی از سوی صندوق بین‌المللی پول، بانک جهانی، ADB و البته سایر کشور‌ها از دیگر پیامد‌های قرار گرفتن در لیست سیاه و خاکستری است.

حالا با حضور مسعود پزشکیان در مسند ریاست‌جمهوری بار دیگر راهکار‌ها برای عضویت ایران در FATF مطرح می‌شود و موافقان و مخالفان به اظهارنظر می‌پردازند. گفتنی است موافقان پیوستن به این سازمان و حل مشکل برجام را راه‌حل مشکلات اقتصادی ایران می‌دانند. از طرفی تاکید می‌کنند که با وجود حق تحفظ در جریان پذیرش معاهدات این سازمان، می‌توان مواردی را که با شرع و قوانین ایران مغایرت دارد نپذیرفت.

گروه‌هایی که مخالفان پیوستن به FATF نگران‌شان هستند، خود عضو گروه اقدام مالی هستند

اما مخالفان تاکید دارند در صورت عضویت ایران راه‌های دور زدن تحریم‌ها که در این سال‌ها باز شده، بار دیگر بسته می‌شود و ایران همین میزان مبادلات تجاری خود را هم از دست خواهد داد. برخی نیز در لفافه معتقدند در این صورت ایران توانایی حمایت از گروه‌های مقاومت را از دست خواهد داد. چنان‌که یک منبع آگاه دراین‌باره به تجارت‌نیوز گفت: «برخی از گروه‌های مقاومتی که از آنها در نهان یاد می‌شود خودشان عضو FATF هستند و این بهانه خوبی برای مخالفان ایرانی نیست.»

نمی‌توان به مباحثی مانند FATF به صورت صفر و صدی نگاه کرد

سیدفرید موسوی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، نیز در گفتگو با تجارت‌نیوز درباره موانع پذیرفتن FATF در کشور گفت: بحث‌هایی مانند FATF مباحثی هستند که باید در سطوح کارشناسی بررسی شوند، صفر و یکی نمی‌توان به آن نگاه کرد و از فضای سیاسی و احساسی هم در جریان بررسی آن باید دور شد.

نگاه سیاسی را در بررسی موضوع FATF وسط آورده‌ایم

این نماینده مجلس با تاکید بر این موضوع که متاسفانه در بررسی FATF نگاه سیاسی را وسط آورده‌ایم گفت: به‌رغم اینکه همه الزامات FATF را در کشور انجام می‌دهیم، اما کشورمان از مواهب آن بهره‌مند نشده و این آفت همین نگاه‌های سیاسی است. FATF نه صفر ماست نه صد ما، باید ببینیم که کجا به نفع ماست و بر اساس آن عمل کنیم.

در این چند سال که FATF چالش‌برانگیز شده تجارت و اقتصاد ضرر دیده است/ بانک‌های ما مانند یک دکان کنار خیابانی فعالیت می‌کنند
موسوی تاکید کرد: در این چندساله که مساله FATF مطرح و چالش‌برانگیز شده کشور، تجارت و اقتصاد ما ضرر دیده است. بانک‌های ما با چالش روبه‌رو شده‌اند. بانک‌های ما مانند یک دکان کنار خیابانی فعالیت می‌کنند، جزیره‌ای برای خودمان درست کرده‌ایم و کار‌ها هم به‌سختی پیش می‌رود.

چرا امروز عزادار عزیزان‌مان در طبس هستیم؟ چون با سیاست‌هایی سرمایه‌گذاری را محدود و بی‌معنی کرده‌ایم

عضو کمیسیون اقتصادی ادامه داد: وقتی مراوات بانکی و تجاری وجود نداشته باشد تاجر ما با مشکل مواجه می‌شود. امروز ما عزادار عزیزان‌مان در طبس هستیم. این افراد چرا در این شرایط کار می‌کردند؟ همه می‌گویند مجبورند. چرا مجبور هستند؟ چون گزینه دیگری برای کار نداشتند، چرا گزینه دیگری برای کار نداشتند؟ چون ما با سیاست‌هایی سرمایه‌گذاری را محدود و بی‌معنی کرده‌ایم.

کسی از بخش خصوصی تمایلی به سرمایه‌گذاری ندارد / وقتی بانک در کنار سرمایه‌گذار نباشد، سرمایه‌گذاری نمی‌تواند درست انجام شود

کسی از بخش خصوصی تمایلی به سرمایه‌گذاری ندارد، چون وقتی بانک در کنار سرمایه‌گذار ما نباشد این سرمایه‌گذاری نمی‌تواند درست انجام شود. همه اینها در کنار هم معنا پیدا می‌کند. چرا بانک نمی‌تواند درست در کنار سرمایه‌گذار باشد؟ به هر حال مراودات و هزینه سرمایه‌گذاری بالاتر می‌رود، اینها به هم وابسته هستند. امروز در دنیایی زندگی می‌کنیم که سیاست‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی در هم تنیده هستند. نمی‌توانیم بگوییم ما در اقتصاد مسیر A را می‌رویم، در سیاست داخلی مسیر B را می‌رویم، در سیاست خارجی مسیر C را می‌رویم و در فرهنگ مسیر D را می‌رویم؛ اینها همه در کنار هم معنا پیدا می‌کنند.

اجازه دهیم FATF در یک فضای کارشناسی و تخصصی بررسی شود و آنچه برای کشور مفید است رقم بخورد

موسوی تاکید کرد: بر همین اساس فکر می‌کنم در این شرایط که دولت این بررسی را انجام داده و تصمیم گرفته است، اجازه دهیم در یک فضای کارشناسی و تخصصی ابعاد این موضوع بررسی شود و آنچه برای کشور مفید است همان رقم بخورد.

اگر به FATF نپیوندیم راه‌حل چیست؟ / راه جایگزین دوستانی که می‌گویند نپیوندیم چیست؟ / در این چند سال چه کسی ضرر دیده است / هزینه‌های این نپیوستن چقدر است؟

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به حواشی تصویب لوایح پالرمو و CFT در مجلس دهم گفت: از مجلس دهم و حواشی که در آن زمان رقم خورد تجربه‌ای داشته‌ایم، الان وضعیت بانک‌ها و تجارت را دیده‌ایم. اگر به FATF نپیوندیم راه‌حل چیست؟ دوستانی که می‌گویند نپیوندیم خب سلمنا، مسیر جایگزین چیست؟ چه روش جدیدی را جای آن پیشنهاد می‌کنند؟ در این چند سال چه کسی ضرر دیده است؟ هزینه‌های این نپیوستن چقدر است؟ اینها سوال‌های کارشناسی است و کارشناسان باید درباره آن بحث کنند. در یک فضای احساسی و سیاسی نمی‌توان به این سوالات به‌درستی پاسخ داد و ابعاد موضوع را بررسی کرد.

او افزود: همه این کشور را دوست داریم، همه شهروندی از این کشور هستیم و کسی نمی‌تواند بگوید من بیشتر از تو این کشور را دوست دارم. همه ما حاضریم جان و دارایی‌مان را برای این کشور بدهیم.

انتظار است فارغ از نگاه سیاسی و در یک فضای کارشناسی موضوع FATF بررسی شود / باید مسیر چندساله‌ای که به FATF نپیوستیم بررسی شود

موسوی در ادامه با تاکید بر بررسی کارشناسی ماجرای FATF گفت: انتظار ما این است که فارغ از نگاه سیاسی و در یک فضای کارشناسی موضوع بررسی و به صحبت کارشناسان توجه شود، همچنین تجارب کشور‌های دیگر مورد بررسی قرار گیرد. این مسیر چندساله‌ای که ما به FATF نپیوستیم نیز ارزیابی شود. اقداماتی که ما بر اساس توصیه‌های همین معاهده FATF در کشور انجام می‌دهیم مورد ارزیابی قرار گیرد. پس از این یک تصمیم منطقی گرفته شود، همان‌طور که گفتم نه صفر است نه صد.

او اضافه کرد: به هر موضوعی باید در جایگاه خودش توجه کنیم و سعی نکنیم موضوعات تخصصی را در یک فضای سیاسی حل کنیم. موضوعات تخصصی فضای کارشناسی و تخصصی می‌طلبد که نفع مردم و نفع کشور قطعاً در این فضا بهتر می‌تواند تامین شود.

موضوعاتی که دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی در جلسه غیرعلنی در مجلس دهم در خصوص FATF مطرح کرد، حل‌شدنی بود

این نماینده مجلس با اشاره به حواشی عضویت ایران در FATF که در مجلس دهم رخ داد و او هم آن زمان در مجلس حضور داشت توضیح داد: در مجلس دهم موضوعات مربوط به پیوستن ایران به FATF در یک جلسه غیرعلنی بحث شد. همان‌طور که گفتم اگر این موضوعات در یک فضای تخصصی بحث شود، مباحث و ایراداتی که گرفته می‌شود رفع خواهد شد. من متخصص مسائل سیاسی نیستم، اما متخصصانی در شورای عالی امنیت ملی هستند، دیگر از دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی که مقام امنیتی بالاتر نداریم، در آن زمان آمدند و موضوعات را مطرح کردند. به همین دلیل می‌گویم در یک فضای به دور از احساسات و مباحث سیاسی حرف‌ها راحت‌تر و بهتر شنیده می‌شود.

موسوی در پایان با اشاره به اجرای برخی از مفاد موجود در FATF گفت: اگر مواردی را که در معاهدات FATF مد نظر است اجرا کرده‌ایم و در حال اجرای آن هستیم، گیر همان‌طور که گفتم فضای احساسی و سیاسی است که به‌غلط در اذهان شکل داده‌اند.