آشوب در شهر مردگان

‌نورا حسینی:‌ زندگی با مرگ آسان نیست؛ از زمانی که لباس کار بر تن می‌کنند تا زمانی که ساعت پایان کار اعلام می‌شود. ‌آخرین گزارشی که از وضعیت بهداشت روانی و رضایت‌مندی شغلی کارکنان سازمان بهشت زهرا در سال 82 منتشر شده، نشان می‌داد یک‌‌چهارم کارکنان این سازمان نیازمند دریافت خدمات روان‌پزشکی هستند. احمد مسجدجامعی زمانی که ریاست شورای شهر چهارم را بر‌عهده داشت، در یکی از تهران‌گردی‌هایش به بهشت زهرا رفت و در توصیف سختی کار تظهیرکنندگان گفت:‌ کار غسالان سخت و دشوار است و اجر معنوی فراوانی دارد. طبق گفته پرسنل این محل، در یک روز 700 انگشت بریده از بیمارستان‌ها به اینجا منتقل شده که پس از تفکیک جنسیتی، هر‌کدام از آن انگشت‌ها جداگانه غسل داده و به خاک سپرده شده است. بحث سختی کار و امنیت شغلی این افراد، دغدغه اصلی بود که قرار شد در اولویت کارها قرار داده و پیگیر آن باشیم. در این دوره از مدیریت شهری وعده‌های بسیاری به کارکنان این سازمان داده شد، اما تعداد کمی از این وعده‌ها رنگ حقیقت به خود گرفت. تا آنجا که ساعت 10:30 روز دوشنبه 19 شهریور،‌ کارکنان ناراضی و خسته از وعده‌های مدیران سازمان بهشت زهرا، از ‌جمله تطهیرکنندگان این سازمان که مسئولیت شست‌وشوی اموات را بر‌عهده دارند، در سالن عروجیان تجمع کردند.خبرگزاری تسنیم گزارش داد که در این ساعت شست‌وشوی اموات متوقف شده است. تسنیم دلیل این تجمع را عدم ارائه تسهیلات رفاهی از سوی بهشت زهرا(س) عنوان کرده است. جواد تاجیک، مدیرعامل سازمان بهشت زهرا، درباره جزئیات اعتراض‌ها به رسانه گفته است:‌ مبلغی به ‌عنوان رفاهی تابستانی باید به کارکنان بهشت زهرا پرداخت می‌شد که بدون مجوز شهرداری قانونی نبود و مجوز پرداخت را از شهرداری گرفتیم و این مبلغ به کارکنان پرداخت می‌شود. خدمات‌رسانی به مردم متوقف نشده بود، زیرا ما دو نوع کارمند در شهرداری داریم: کارکنان شرکتی و رسمی که این مبلغ به کارکنان شرکتی تعلق نمی‌گرفت و آنها مشغول خدمات‌رسانی بودند. به گفته تاجیک، به گلایه‌های کارکنان رسیدگی شد و مشکل معترضان حل شد. سایت روابط‌عمومی شهرداری تهران هم در خبری نوشته که پس از اعتراض برخی از کارکنان سازمان بهشت زهرا، معاون عروجیان این سازمان در جمع کارکنان حاضر شد. کارکنان این مجموعه پس از حضور معاون عروجیان، به بیان خواسته‌های خود پرداختند. معاون عروجیان سازمان بهشت زهرا پس از استماع خواسته‌های کارکنان این مجموعه، دستورهای لازم را برای رفع مشکلات کارکنان صادر کرد و انجام خدمات‌رسانی در مجموعه بهشت زهرا عادی است و اخبار منتشرشده در فضای مجازی تناسبی با روند خدمات‌دهی در‌حال‌حاضر در این مجموعه ندارد. این در‌حالی بود که یکی از کارکنان قدیمی بهشت زهرا گفت: سه روز بود که کارکنان قصد تجمع و اعتراض داشتند که هر بار وعده‌ای داده می‌شد، اما وعده‌ها محقق نمی‌شد. این تجمع فقط اعتراض به عدم پرداخت رفاهیت تابستانه، که مبلغ آن هم کاهش پیدا کرده بود‌، نبود، بلکه اعتراض به وعده‌های بی‌شمار مدیرعامل در مورد رفاه کارکنان این سازمان بود که هیچ‌کدام محقق نشده است. این کارمند قدیمی مدعی شد که تاجیک در مدتی که مدیریت این مجموعه را بر‌عهده گرفته، تاکنون در میان کارکنان عروجیان حاضر نشده و در این تجمع نیز نماینده خود را فرستاد. هرچند‌ در یکی از اخبار منتشر‌شده روز گذشته اعلام شد تاجیک به میان تطهیر‌کنندگان رفته و در جریان گلایه‌های آنها قرار گرفته است، اما به گفته کارکنان بهشت‌ زهرا، مدیران سابق بهشت زهرا دیدارهای مستقیم زیادی با کارکنان و تطهیرکنندگان بهشت زهرا داشتند و در این دوره برخی از رفاهیت مانند سفر به مشهد یا قشم قطع شده است. به گفته او، در این تجمع حدود 100 کارمند از‌ جمله 50 تطهیرکننده حضور داشتند و روند خدمات‌رسانی به مردم کند شد؛‌ تا جایی که صدای اعتراض شهروندان هم بلند شد و آنها خواستار رسیدگی به مطالبات کارکنان بهشت زهرا شدند. یکی از مراجعه‌کنندگان به مجموعه عروجیان هم می‌گوید: بخش پذیرش فعالیت‌های خود را متوقف کرده بود و باعث نارضایتی مردم شده بود. ناصر امانی، رئیس کمیته منابع انسانی اسلامی شهر تهران، در واکنش به گلایه‌های کارکنان بهشت زهرا می‌گوید‌:‌ اعتراض کارکنان بهشت زهرا به اعضای شورا هم منعکس شده بود و پیام‌های زیادی از سوی کارکنان این سازمان برای ما ارسال شده است. او یادآوری می‌کند: در روزهای نخست شورای ششم، به شهرداری تأکید کردم که دو سازمان در شهرداری مأموریت‌های سخت و زیان‌آوری دارند و باید مسائل حقوقی و رفاهی آنها در اولویت قرار گیرد؛ نخست سازمان آتش‌نشانی و دوم بهشت زهرا. در این مدت سازمان بهشت زهرا موضوع مسکن یا ترمیم حقوق کارکنان را دنبال کرده است، اما رفاهیت‌ کارکنان بهشت زهرا که فعالیت سختی دارند و آسیب‌های جسمی و روانی زیادی هم دربر دارد،‌ در دستور کار قرار نگرفته بود و با وجود آنکه در روزهای پایانی تابستان هستیم، هنوز رفاهی تابستان پرداخت نشده و موضوع مسکن آنها هم رها شده است. امانی تأکید می‌کند: اگر مشکلات معیشتی و رفاهی کارکنان حل نشود، شورا ورود کرده و به شهرداری تذکر خواهد داد. امانی در سال 1401 بازدیدی از سازمان بهشت زهرا داشت. او در گزارشی که در صحن شورای شهر تهران ارائه کرد، به فشار و آسیب‌های جسمانی و روانی که به کارکنان بخش تطهیر وارد می‌شود، اشاره کرده بود. به گفته رئیس کمیته تشکیلات و منابع انسانی، در‌حال‌حاضر بیشتر کارکنان این بخش از درد مفصل در ناحیه گردن، شانه، کمر و زانو رنج می‌برند که در مورد خانم‌های با سن بالای ۵۰ سال و ۱۵ سال سابقه کار مستمر در این بخش، نمود بیشتری دارد. در این بخش، خانم بالای ۵۵ سال هم مشاهده کرده‌ایم. کارکنان این بخش نیازمند توجه ویژه‌ای هستند که افزون بر حل مسائل معیشتی و رفاهیتشان نیازمند برنامه‌های مشاوره‌ای و مددکاری اجتماعی و خانوادگی اصولی و مستمر هستند و همچنین لازم است هر چند‌وقت از محیط کاری خود فاصله بگیرند و مشاهده‌ها‌ و خاطره‌های تلخ و آزاردهنده انباشته در ذهن خود را به فراموشی بسپارند. به گفته این عضو شورای شهر تهران، یکی از درخواست‌های اصلی و عمومی کارکنان این بخش، حل مشکل مسکن آنان است که متأسفانه بیشترشان از شهرهای حومه تهران هستند و آن‌گونه که بیان می‌کردند، کارکنان مشابه آنان در شهرهای اطراف تهران مشکل مسکن‌شان به صورت رایگان توسط شهرداری حل شده، ولی این عزیزان همچنان مستأجر و خانه‌به‌دوش هستند.  اعتراض کارکنان بهشت زهرا بی‌سابقه نیست؛ اعتراض‌هایی که تاکنون رسانه‌ای نشده بودند و به دلیل اینکه تأثیری بر خدمات‌رسانی به شهروندان نداشتند، فراگیر هم نشده بودند. یکی از تطهیرکنندگان می‌گوید تاکنون پنج بار نسبت به وضعیت رفاهی اعتراض کرده‌ایم، اما هر‌بار فقط وعده به ما داده شد. اما این تنها حاشیه بهشت زهرا در این سال‌ها نیست. این سازمان در این دوره از مدیریت شهری با حاشیه‌های زیادی همراه بود؛ از برکناری ناگهانی مدیرعامل سابق بهشت زهرا در‌حالی‌که او در سفر کربلا بود، تا پیشنهاد بهشت‌زهراگردی به دانش‌آموزان. اخذ هزینه نگهداشت سالانه قبور برای هر پلاک قبر نیز یکی دیگر از حاشیه‌هایی بود که این پیشنهاد پس از رسانه‌ای‌شدن پس‌گرفته شد و شهرداری منکر این پیشنهاد شد. زاکانی در این زمینه گفته بود: مدیران بهشت زهرا به اشتباه در پیش‌نویس لوایح نوشته بودند که من هم اطلاعی نداشتم. وقتی خبر دادند، گفتم حذف کنند؛ چون خلاف قاعده و قانون است و سابقه هم نداشته است.