عمیقا ایرانی

«من خیلی تعجب می‌کنم از این لحن مسخره‌آمیز. شما غنی‌ترین فرهنگ شاعرانه و عرفانی دنیا را دارید [...] موضوع این است که مولانا پرفروش‌ترین شاعر در ٢۵ سال اخیر آمریکاست، چون مولانا مولاناست و حکمتی دارد که شاعران دیگر ندارند...»؛ این بخشی از سخنان یک ایران‌شناس و ایران‌دوست است در پاسخ روشنفکری وطنی که اشعار مولانا جلال‌الدین را به قرص والیوم ربط داده بود! این شخصیت ایران‌دوست اهل کشوری است که از لحاظ سیاسی دوست ایرانیان به شمار نمی‌رود اما گاه شهروندی چون او از آن برخاسته که مسائل سیاسی را به نفع فرهنگ کنار زده است. لئونارد لویزونِ آمریکایی، برنده پانزدهمین دوره جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، ایران‌شناس و اسلام‌شناس و پژوهشگر ادبیات فارسی بود. پژوهش‌های این محقق برجسته درباره مولانا جلال‌الدین شاعر برجسته و تصوف و عرفان اسلامی به نوعی او را با خراسان ما نیز پیوند می‌دهد. او سال ۱۹۵۳ در آمریکا زاده شد و در نخستین سال‌های جوانی در هیئت مدرس زبان انگلیسی راهی ایران شد. دلبستگی‌اش به ادبیات و فرهنگ ایرانی‌اسلامی او را به تحصیل در دانشگاه شیراز برانگیخت تا زبان و ادبیات فارسی و تاریخ اسلام و جامعه‌شناسی فرا گیرد. البته در رشته روابط بین‌الملل کارشناسی‌اش را گرفت اما بعد به انگلستان رفت و ادبیات فارسی خواند که دکتری‌اش را در این رشته دریافت کرد. او مدرک دکتری‌اش را با تصحیح انتقادی دیوان «شمس‌الدین محمد تبریزی» از «مدرسه مطالعات شرقی و آفریقایی» دانشگاه لندن گرفت. دیوان یادشده را دانشگاه تهران و مؤسسه مطالعات اسلامی دانشگاه مک‌گیل کانادا در سال ۱۹۹۳ منتشر کردند. در کارنامه این متخصص ادبیات صوفیه و زبان فارسی همچنین ویراستاری کتاب سه‌جلدی Hertiage of Sufism دیده می‌شود که برآیند مجموعه مقاله‌های چند همایش جهانی درباره عرفان و تصوف است. کتاب مدنظر به نام «میراث تصوف» در دو جلد به قلم مجدالدین کیوانی به فارسی برگردانده شده است. نشر مرکز در سال ۱۳۷۹ خورشیدی «میراث تصوف» را چاپخش کرده است.
لویزون کتاب دیگری به نام «عطار و سنت (آداب) تصوف ایرانی» دارد که برای آن برنده پانزدهمین دوره جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در بخش مطالعات ایرانی شده است.
عضویت در بنیاد میراث ایران در بخش زبان فارسی و ادبیات صوفیه در مرکز مطالعات اسلامی دانشگاه اکستر انگلستان و سردبیری مجله مولانا ریویو گوشه‌ای دیگر از فعالیت‌های او در حوزه فرهنگ ایرانی‌اسلامی است. دکتر لویزون دوشنبه هفته گذشته، ششم آگست ۲۰۱۸، در حالی که قرار بود در کنگره بزرگ ایران‌شناسی دانشگاه کالیفرنیا سخنرانی کند، جان به جان‌آفرین سپرد. او در هنگام مرگ ۶۵ سال داشت.