معمای گورستان 5 هزارسالۀ «مردان» در یک غار

فرادید| دی‌ان‌ای استخراج‌شده از اسکلت‌های این گورستان ماقبل تاریخی نشان داده که بیشتر افرادی که در طول ۸۰۰ سال در این گور دسته‌جمعی در فرانسه دفن شده‌اند، متعلق به اصل و نسب مذکر یکسانی هستند. یافته‌ها بر اهمیت پدرسالاری در ساختار اجتماعی این جوامع ۵۰۰۰ ساله تأکید می‌کند. 

به گزارش فرادید، این محوطه واقع در غار آهکی آوِن دِ لا بوکل در جنوب فرانسه حاوی بقایای تقریباً ۷۵ نفر بود که بیشتر آن‌ها هنگام مرگ بزرگسال بودند. بر اساس مطالعه‌ای که روز ۲۸ آگوست در مجله «مجموعه مقالات انجمن سلطنتی بی» منتشر شد، دانشمندان ژنوم ۳۷ متوفی را تجزیه و تحلیل کردند و استخوان‌های آن‌ها را که در تمام محوطه پراکنده بود، قدمت‌گذاری کربنی کردند. 

محققان دریافتند بین سال‌های ۳۶۰۰ تا ۲۸۰۰ قبل از میلاد، افرادی به طور مکرر و پیوسته در آنجا دفن شده‌اند که ۷۶٪ آن‌ها مرد بوده‌اند. بیشتر این مردان متعلق به نسل پدری یکسان، معروف به G۲ بودند که از طریق کروموزوم Y بین مردان منتقل می‌شود. این یافته نشان می‌دهد که ممکن است موقعیت اجتماعی از طریق پدر منتقل شده باشد و احتمالاً داشتن این رابطه سبب شده مردان بیشتر از زنان در این مکان دفن شوند. 

ملانی پرووُ، از نویسندگان این مطالعه و دیرین‌شناس دانشگاه بوردو در فرانسه گفته: «با توجه به اینکه همه مردانی که روابط خویشاوندی داشتند تک‌گروه (G۲) یکسانی دارند، این به ما امکان داد تا فرضیه سیستم پدری را مطرح کنیم. به بیان دیگر، به نظر می‌رسد وابستگی به یک اصل و نسب مذکر، عامل غالب برای دسترسی به این قبر دسته‌جمعی بوده است.» 

اما این توضیح روشن نمی‌کند چرا چندین زن نیز آنجا دفن شده‌اند. پرووست چند توضیح ممکن برای این پرسش ارائه می‌کند: «شاید فقط تعداد محدودی از زنان اجازه دفن داشتند یا انتخاب کرده بودند که در مراسم دفن دسته‌جمعی شرکت کنند. احتمال دیگر این است که استخوان‌های متعلق به زن‌ها ترجیحاً پس از تجزیه شدن از حفره خارج شده و به جای دیگری منتقل میشدند.» 

«در گروه‌های ماقبل تاریخ، زنان معمولاً اجتماع اجدادی خود را ترک می‌کردند تا با شریک تولیدمثلی خود در چیزی که ما آن را سیستم اقامتگاه پدری می‌نامیم زندگی کنند. برای نمونه، می‌توانیم تصور کنیم برخی از زنان ترجیح دادند برای دفن شدن به جامعه اجدادی خود بازگردانده شوند.» 

با این حال، روشن نیست چرا این گروه نوسنگی این مکان را برای دفن مردگان خود برای مدت طولانی انتخاب کردند. این احتمال وجود دارد که این مکان برای آن‌ها معنای مهمی داشته است. 

«می‌توانیم تصور کنیم این مکان برای جامعه (یا جوامع) آن زمان از نظر مکانی، ویژگی‌های آن یا حتی افراد خاصی که آنجا دفن شده‌اند، نمایانگر چیز مهمی بوده است. ممکن است هزاران دلیل مختلف برای این انتخاب وجود داشته باشد و بعید است باستان‌شناسی بتواند این دلایل را از هم متمایز کند. 

پروووست گفت غیر از بقایای اسکلتی، محققان مصنوعات زیادی هم در این حفره یافتند، از جمله سرامیک و اقلام ساخته شده از استخوان حیوانات که احتمالاً از آن‌ها برای محکم کردن کفن‌ها یا لباس‌ها استفاده شده است.

مترجم: زهرا ذوالقدر