تبعات لاتاری خودرو

طه‌حسین  مدنی

طی روزهای اخیر ثبت‌نام خودرو یکی از پرتکرارترین کلمات جست‌وجوشده در اینترنت بوده است. کاهش عرضه خودرو توسط شرکت‌های سازنده و اختلاف بین قیمت کارخانه و بازار آزاد، باعث شده بسیاری از مردم ثبت‌نام خودرو را شانسی برای کسب سود ببینند و افراد زیادی در آن شرکت کنند.

کل تعداد خودروهایی که قرار است در این مرحله عرضه شود، 120 هزار دستگاه است و گفته می‌شود نزدیک به سه میلیون نفر در این طرح ثبت‌نام کرده‌اند. نکته قابل توجه این است که نیمی از خودروهای قابل عرضه به طرح جوانی جمعیت و مادران اختصاص دارد.

افزایش جمعیت و جوانی جامعه نیازی اساسی است اما شاید در نگاه بسیاری از مردم، تشویق به فرزندآوری با ارائه خودرو به قیمت کارخانه سیاست مؤثری نباشد؛ هرچند نهادهای متولی جوانی جمعیت مدعی هستند این مشوق در مجاب‌شدن برخی زوج‌ها به فرزندآوری موفق بوده است.

دو شرکت خودروسازی دولتی، شهریور سال گذشته اعلام کردند که تاکنون حدود 200 هزار خودرو در طرح مادران تحویل داده شده است؛ این یعنی فقط در دو سال اول اجرای قانون جوانی جمعیت، 200 هزار نوزاد صاحب خودرو شده‌اند. اما پرسش اینجاست که خودرو مهم‌تر است یا مسکن؟ آیا برای خانه‌دار‌شدن این کودکان هم فکری شده است؟

اگرچه طرح این موضوع کمی زود به نظر می‌رسد اما در واقع این پرسش‌ها پاسخ امیدوار‌کننده‌ای ندارد؛ چون طبق آخرین بررسی‌ها ما با یک عقب‌ماندگی جدی در بخش مسکن مواجهیم و فقط برای درخواست‌های انباشته‌شده کنونی هم‌وطنانی که سال‌ها پیش متولد شده‌اند، نیازمند ساخت 12 میلیون مسکن جدید تا سال 1410 هستیم. حال این تقاضای انباشته‌شده را در کنار نیاز فرزندانی که با مشوق‌های قانون جوانی جمعیت (از جمله ارائه خودرو به قیمت کارخانه) در همین دو سال متولد شده‌اند بگذارید؛ مشخص نیست دولت قرار است برای آینده آنان چه فکری کند.

با توجه به اینکه برای ایجاد برخی تغییرات در قوانین و پیش‌بینی و تخصیص منابع و نتیجتا ساخت واحد آپارتمانی تا شش سال زمان نیاز دارد، خانواده نوزادی که امروز متولد می‌شود حدودا هم‌زمان با آغاز مدرسه او به مسکن جدید هم نیاز پیدا خواهد کرد. بنابراین تشویق به فرزندآوری بدون توجه به موضوع مهم تأمین مسکن، ما را در آینده با انباشت بیشتر تقاضای خانه مواجه خواهد کرد.

جوانی جمعیت یکی از نیازهای مبرم جامعه است و اقدامات عمیق و حساب‌شده در امیدواری مردم به آینده و فرزندآوری، بسیار پسندیده و مورد تأیید است، اما طرح ارائه خودرو به مادران نشان می‌دهد متولیان اجرائی جوانی جمعیت به دنبال راحت‌ترین شیوه‌ها برای تشویق مردم به فرزندآوری هستند و با نگاه کوتاه‌مدت، به تبعات بلندمدت تصمیمات خود فکر نمی‌کنند. بنابراین دولت به‌جای مشوق‌های سریع و زودگذر بهتر است عوامل اصلی بازدارنده فرزندآوری و جوانی جمعیت مانند چالش مسکن را رفع کند؛ چون همان‌طور‌که گفته شد، عدم چاره‌اندیشی برای مسکن، اوضاع را در آینده از وضعیت کنونی نیز وخیم‌تر خواهد کرد. 

این‌گونه نیست؟