اما ببینیم داستان برند تویوتا چه بود؟

سال ۱۸۹۴ میلادی معادل با ۱۲۷۳ شمسی زمانی که در ایران  محمدعلی شاه قاجار  حکومت می‌کرد شخصی با نام  ساکیشی تویودا  یک ماشین بافندگی و نیمه صنعتی اولیه و ساده اختراع کرد. او به شغل خانوادگی فرش‌فروشی اشتغال داشت.

حدود سی سال بعد ساکیشی موفق شد همان دستگاه بافندگی  را به  یک مدل تمام خودکار ارتقاء داده و بر اساس همین اختراع، دوسال بعد معادل با ۱۳۰۵ شمسی کارخانه ریسندگی تویودا راه‌اندازی شد.

پس از بازگشت از آمریکا با اصرار فراوان او، بخشی از کارخانه چرخ خیاطی را برای تولید خودرو در اختیارش گذاشتند.

یازده سال بعد، کارخانه اتومبیل‌سازی   تویوتا موتورز  راه‌اندازی شد، درست متوجه شدید تا پیش از آن نام شرکت تویودا بود و این واژه در ژاپنی به معنی شالیزارهای حاصلخیز برنج بود که اصلا تناسبی با تولیدات این برند نداشت!

مثل این که نام فامیلی شما مسچی باشد و شما به شغل طلافروشی مشغول باشید.

پس مدیران شرکت به درستی متوجه این عدم تناسب شده و تنها با کمی تغییر، نام متناسب‌تر تویوتا را برای خود انتخاب کردند

TOYOTA

نامی که هم تجانس آوایی داشت و هم برای جهانی‌شدن بسیار مناسب بود.

خلاصه این که اولین ماشین تولیدی این شرکت یک وانت ۱.۵ تن بود و جی‌1 نام گرفت.

دوسال بعد تویوتا ماشین‌های سواری مدل A2 را تولید کرد. هم وانت و هم اتومبیل سواری تویوتا برگرفته از  طراحی خودروهای آمریکایی فورد و مدل‌های مشابه بودند که با قیمتی ارزانتر ارائه می‌شدند.

درست در همین زمان و بعد از جدی‌شدن تولیدات تویوتا و سفارش حدود ۴۰۰ کامیونت برای دولت ژاپن، امپراطور وقت، جهت تقویت آن‌ها اجازه  واردات خودرو‌های آمریکایی به کشور را لغو کرد.

اما تنها چندسال بعد، تویوتا از تحریم خارج شد و اجازه تولیدات خودروهای سواری را نیز مجددا به دست آورد. کمی بعد جنگ کره شروع شد و چون آمریکایی‌ها به یک پایگاه در نزدیکی میدان جنگ نیاز داشتند تویوتا به دلیل موقعیت استراتژیکی که داشت سفارش ۱۰۰۰ کامیونت نظامی را از ارتش آمریکا گرفت.

این موضوع باعث شد شرکت که به دلیل پرداخت نکردن اقساط ماشین‌ها توسط راننده‌های ژاپنی دچار مشکل شده بود دوباره جان بگیرد! به عبارتی جنگ کره برای هر کسی اگر بد بود برای تویوتا به منزله یک تخته پرش بود.

دقت کنید که تا این‌سالها یعنی حدود ۱۳۳۰ شمسی؛ ژاپن هنوز به عنوان یک کشور بنجل‌فروش در عرصه صنعت شناخته می‌شد و تویوتا هم از این قاعده مستثنی نبود.

اما مالکان این کارخانه خصوصی ماشین، یادگیرنده بودند و در همین اوضاع احوال پسر عموی خانواده، ایجی تویودا را برای آموزش به کارخانه فورد فرستادند.

حال دوباره برگردیم به عقب: تویوتا در ۱۹۵۲ شروع کرد به استفاده از این آموزه‌ها در اولین ماشین سواری متفاوت خود با نام کراون، که قرار بود برای اولین بار در تاریخ آن شرکت شاسی ماشین و بدنه را خودشان طراحی کرده و بسازند. ضمنا این ماشین قرار نبود در خیابان‌های اسفالت و تر و تمیز حرکت کند بلکه باید در جاده‌های گل‌آلود و سنگلاخ ژاپن آن زمان حرکت کند!

(شاید ما این روزها با شنیدن نام ژاپن، کشوری پیشرفته و رباتیک را به ذهن ‌آوریم و اصلا تصوری از ژاپن فقیر و و ویرانه بعد از جنگ نداریم. ولی واقعا سالهای خیلی دوری نیستند زمانی که ژاپن در وضعیتی فلاکت‌بار به سر می‌برده است!)

خلاصه این‌که تویوتا توانست با تولید کراون به بازار جهانی دست یابد و صادرات را آغاز کرد. در همین زمان آن‌ها مدل‌های اولیه لندکروزر را تولید کردند. ماشینی شاسی‌بلند مخصوص سرزمین‌های ناهموار. این ماشین همزمان به صورت کیت‌های قابل مونتاژ به بسیاری از نقاط ناهموار دنیا مثل آمریکای جنوبی و استرالیا صادر شد.

اما باید بدانیم که تویوتا با این که در ابتدا جهانی نبود و در دنیای خودرو محلی از اعراب نداشت اما یک شرکت هم معمولی نبود: در آنجا روح و فلسفه‌ای متمایز جریان داشت و مدیران بزرگی طی سالهای سال آن را اداره کرده‌اند که هرکدام چیزهای ارزشمندی را نه‌تنها به تویوتا بلکه به جهان صنعت ارائه کردند از جمله سیستم مدیریتی 5 چرایی.

 سیستم پنج‌چرایی

تایچی اونو مدیر وقت تویوتا در دهه ۵۰ میلادی به تمام مدیران، کارمندان وکارگرانش گفته بود به هرمشکلی که بر می‌خورید پنج بار چرا بگویید:

به طور مثال:

چرا این خط نقاله از کار افتاد؟

زیرا به منبع برق آن زیادی فشار آمده بود.

چرا به منبع برق آن زیادی فشار آمده بود؟

زیرا کابل‌های برق ورودی آن زیادی داغ کرده بودند.

چرا کابل‌های برق ورودی زیادی داغ کرده بودند؟

چون تعداد زیادی کابل در کنار هم قرار گرفته بودند.

چرا تعداد زیادی کابل در کنار هم قرار گرفته بودند؟

چون ابزاری برای جداسازی کابل‌ها در دسترس نبوده است.

چرا ابزاری برای جداسازی کابل‌ها در دسترس نبوده است.

چون این قطعه در صنایع الکترونیک ژاپن وجود نداشته است.

راهکار نهایی:

پس ما برای خودمان آن را طراحی کرده و به یک تولیدکننده سفارش می‌دهیم تا در نهایت خط نقاله تولید ماشین‌های تویوتا از کار نیفتند و ما بتوانیمم به موقع سفارشاتمان را به مشتریان تحویل دهیم!

تویوتا اما مفهوم دیگری را نیز در دستورکار برند خود قرار داده بود و آن چیزی نبود جز جیدوکا و این یعنی:  ترکیبی از توانمندی‌های ماشین یا اتوماسیون با قدرت  و شخصی‌سازی انسان.

رهبران تویوتا معتقد بودند این دو در کنار هم لازم و ملزوم هستند و به بهبود مستمر منجر خواهند شد که البته درست هم بود، چه بسا که ماشین‌ها کامل نیستند و انسان‌ها هم توان انجام هرکاری را ندارند.

آن‌ها با فلسفه جیدوکا توانستند بهبود عظیمی در روند تولید خود  و سوددهی دائمی این برند با کیفیت به وجود آورند.

  لندکروز 2024

منبع: عصر ایران