گرانی پیاز از شایعه تا واقعیت؛ کرونا با قیمت پیاز چه کرد؟

پس از شیوع ویروس کرونا در کشور، قیمت بسیاری از صیفی‌جات با توصیه برخی پزشکان و متخصصان حوزه سلامت به شهروندان برای افزایش ایمنی و مقاومت بدنشان در برابر این ویروس با افزایش و گرانی‌های سرسام‌آوری روبه‌رو شد به نحوی که نرخ پیاز با سیرصعودی 30 تا 40 درصدی در میدان مرکزی میوه و تره بار به کیلویی 10 تا 11 هزار تومان رسید و در مغازه‌های شهر کیلویی 11 تا 12 هزار تومان عرضه می‌شد.

قصه پیاز قصه‌ای قدیمی است که شاید کمتر کسی از این افزایش قیمت بی‌رحمانه گلایه‌مند نباشد. از روزهای پایانی سال 1387 حدود 12 سال پیش به ناگاه قیمت پیاز افزایش سرسام‌آوری یافت و از هر کیلو 300 تا 400 تومان آغاز و به حدود یک هزار و 800 تا 2 هزار تومان رسید و حتی در بازارها از نظر غیب شد که به گفته برخی فعالان بازار، قاچاق پیاز به کشورهای همسایه جنوبی علت کمبود آن در بازار داخلی بوده است.

به هر حال قصه ارزانی و گرانی محصولات کشاورزی ظاهراً گریبان پیاز را رها نمی‌کند، در سال‌های 93 تا 95 آنقدر پیاز روی دست کشاورزان ماند و خریداری نداشت که دولت برای جبران ضرر و زیان کشاورزان اقدام به خرید تضمینی محصول کرد و تولیدات کاهش یافت.

ادامه روند سریال پایان نیافتنی نوسانات قیمت پیاز به آن سال‌ها ختم نشد و در تیر سال 96 نرخ پیاز 3 برابر قیمت واقعی خود در بازار معامله شد و قیمت آن از کیلویی 2 هزار و 500  تومان در میادین میوه و تره‌بار تا حدود کیلویی 4 هزار تومان در بازار خرده‌فروشی افزایش یافت که البته به گفته مسئولان وزارت جهاد کشاورزی و فعالان بازار میوه و تره‌بار علت این گرانی کاهش تولید مقطعی پیاز به دلیل بازار نامناسب و برخی شرایط اقلیمی عنوان شد.

در همین راستا ناصر اطرج رئیس اتحادیه میادین میوه و تره بار اصفهان افزایش تقاضا، کاهش عرضه و صادرات را مهمترین عوامل افزایش 60 درصدی نرخ پیاز در تیر سال 96 اعلام کرد و با ابراز تاسف گفت: میزان تولید پیاز در کشور تا حدودی کاهش یافته و با وجود افزایش تقاضا این محصول در بازار، بخشی از تولیدات آن به کشورهای قطر، عراق و غیره صادر می‌شود.

بنابر این روایات مربوط به گرانی و نوسان نرخ پیاز به نحوی ادامه یافت که در آخرین روزهای سال 1397 قیمت پیاز از کیلویی 3000 تا 4000 تومان در جهش ناگهانی به بیش از 6 هزار تومان رسید که با افزایش ساعتی در هفته‌های نخست سال 98 سبب شد بهای این محصول با رکوردی بی‌سابقه 15 تا 16 هزار تومان در صدر خبرها و توجهات محافل عمومی قرار بگیرد.

در این میان برخی گرانی پیاز را تقصیر تعطیلی میادین در ایام نوروز 98 و عده‌ای گرانی را دلیل سیلاب‌ها، بارندگی، صادرات، احتکار، کاهش عرضه و سودجویی دلالان بیان کردند اما معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری تهران در اظهاراتی متفاوت علت اصلی گرانی این محصول را صادرات غیرقانونی اعلام و ابراز امیدواری کرد که به‌زودی شاهد کاهش قیمت پیاز خواهیم بود.

بر این اساس محمد امامی‌امین ارسال نامه‌ ممنوعیت صادرات غیرقانونی این محصول به وزارت‌خانه‌های مرتبط را گامی در راستای کنترل قاچاق معرفی کرد اما این اظهارات واکنش رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز را برانگیخت و علی مویدی بیان کرد: ادعاهای عجیب و غریبی مثل اینکه قاچاق پیاز عامل گرانی آن شده است صحت ندارد چرا که وقتی محصولی به صورت رسمی صادر می‌شود، دیگر دلیلی برای قاچاق آن وجود ندارد.

در پی اظهارات متفاوت مسئولان و کارشناسان اقتصادی درباره گرانی نرخ پیاز و متضرر شدن مردم با نرخ‌های نجومی، جاری شدن اشک کشاورزان از بی‌انصافی خریداران که این محصول را به بهای یک‌هزار و 500 تومان از کشاورز می‌خریدند و با واسطه‌ها در سطح شهر تا هر کیلوگرم 15 هزار تومان به فروش می‌رسانند بالاخره وزارت صنعت معدن و تجارت ابلاغیه‌ای به گمرگ ارسال کرد که بر اساس آن، صادرات پیاز از 15 فروردین ماه تا اطلاع ثانونی ممنوع اعلام شد.

در همین راستا اسدالله کارگر، رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی در 10 اردیبهشت سال گذشته بیان کرد: قیمت پیاز در پی اعلام ممنوعیت صادرات آن روند کاهشی به خود گرفته و هم اکنون در بازار عمده فروشی بین کیلویی 5 هزار تا 6 هزار و 500 تومان فروخته می‌شود که میوه فروشان شهر نیز می‌توانند بر اساس این قیمت‌ها تا سقف 35 درصد سود برای خود در نظر بگیرند.

پیگیری‌ها و مشاهدات میدانی نشان داد که پس از اظهارات اسدالله کارگر قیمت پیاز در بازار اصفهان روند کاهشی به خود گرفت و تا کمتر از 7 هزار تومان هم رسید، اما پس از شیوع  ویروس کرونا در کشور از اسفند سال گذشته تا اوایل اردیبهشت امسال با توصیه برخی پزشکان و متخصصان حوزه سلامت به شهروندان برای افزایش ایمنی و مقاومت بدنشان در برابر این ویروس نرخ پیاز با سیرصعودی 30 تا 40 درصدی در میدان مرکزی میوه و تره بار به کیلویی 10 تا 11 هزار تومان رسید و در مغازه‌های شهر کیلویی 11 تا 12 هزار تومان عرضه شد.

در حالی در ماه‌های گذشته قیمت‌های عجیب و غریب از سوی برخی از عرضه‌کنندگان کالا و خدمات ارائه می‌شد که فعالان اقتصادی عنوان می‌کردند بسیاری از افزایش قیمت‌ها در بازار علت اقتصادی ندارد، بلکه عامل اصلی این گرانی‌ها ناشی از تبعات شیوع ویروس کرونا در کشور، تعطیلی موقتی خرده‌فروشی‌ها، واحدهای تولیدی و شایعات داخلی و خارجی است که به هم ریختگی روحی و ناتوانی در تحلیل مسائل، برخی را به این دیدگاه سوق داده که باید تا می‌توان کالاهای موجود را انبار کرد و هرآنچه در سطح بازار وجود دارد، خریداری کرد.

براساس این گزارش با اعلام مناطق سفید از وجود ویروس کرونا در برخی از استان‌‌ها روند کاهش صیفی‌جات هم آغاز شد به طوری که براساس داده‌های مرکز آمار، قیمت صیفی‌جات نسبت به اردیبهشت سال گذشته کاهش داشته و بهای پیاز 39.1 درصد سیر نزولی یافته است.

با گشت‌وگذاری در بازار شهر اصفهان وقتی قیمت صیفی‌جات در چند‌ ماهه اخیر را بررسی می‌کنید، متأسفانه شاهد سیر صعودی انواع آن هستید اما از اوایل اردیبهشت سال‌جاری تاکنون نرخ اکثر آنها کاهش داشته به نحوی که نرخ پیاز در خرده‌فروشی‌ها از 12 هزار تومان به 4 هزار تا 4 هزار و 500 رسیده است و متقاضیان دغدغه‌ای برای خرید آن ندارند، اما سوال این است که چرا با هر فراز و نشیبی در کشورمان باید قیمت محصولات مورد نیاز مردم دستخوش تغییر نرخ‌های غیرواقعی شود و تنشی در سبد خرید خانوارها به همراه داشته باشد.

یکی از خرده‌فروشی‌های شهر اصفهان با اشاره به اینکه در ماه‌های گذشته با شیوع کرونا بسیاری از صیفی‌جات دستخوش گرانی‌های کاذب شده بودند، گفت: هر روز و ساعت شهروندان منتظر شنیدن گرانی جنسی هستند که آیا آن را بیش از نیاز خود بخرند و یا بقای آن را به لقایش بفروشند اما در مورد گرانی پیاز وضعیت فرق می‌کند زیرا این کالا مصرف روزانه مردم است.

وی عدم نظارت بر واحدهای صنفی را علت افزایش قیمت‌ها دانست و ادامه داد: از سال‌های نه چندان دور شاهد گرانی پیاز بوده‌ام که در هر دهه مشکلاتی را برای شهروندان ایجاد کردند موضوع فقط افزایش ارز، صادرات، احتکار و وجود دلالان نیست بلکه نبود مدیریت و کنترل صحیح سبب گرانی افسارگسیخته‌ای در بازار می‌شود.

این خرده‌فروش صیفی‌جات پیرامون اینکه از زمان ممنوعیت صادرات پیاز، قیمت کاذب آن پایین آمده است، افزود: با شیوع کرونا بهای این محصول در بازار اصفهان 40 درصد افزایش داشت و هر کیلو آن 12 تا 15 هزار تومان هم فروخته شد اما در حال حاضر هرکیلوگرم پیاز در خرده‌فروشی‌ها 4500 تومان عرضه می‌شود و اینکه مجدد گران شده و حتی با بهای بالاتر از 6500 تومانی توزیع می‌شود، صحیح نیست و مردم نباید به شایعات توجه کنند.

عدم صحت گرانی پیاز در بازار اصفهان

نایب رئیس اتحادیه میادین میوه و تره‌بار اصفهان پیرامون اینکه چرا نرخ پیاز با وجود کاهش 39.1 درصدی براساس داده‌های مرکز آمار هنوز در بازار گران عرضه می‌شود، گفت: با شیوع کرونا قیمت این محصول دستخوش گرانی شد اما در حال حاضر بهای آن در میادین میوه و تربار اصفهان 800 تا 1500 تومان قیمت‌گذاری و توزیع می‌شود.

محمدصادق ریاحی گرانی قیمت پیاز در خرده‌فروشی‌های بازار اصفهان صحت ندارد، اظهار داشت: به هیچ‌وجه نرخ این محصول گران نشده است و خرده‌فروشی‌ها نرخ محصولات را با احتساب 30 درصد باید در اختیار متقاضیان بگذارند.

وی درباره اینکه هیچ‌گونه کمبودی در عرضه صیفی‌جات در بازار اصفهان نداریم اما قدرت خرید مردم بسیار کاهش یافته است، افزود: قدرت خرید مردم در مقایسه با سال گذشته بسیار پایین آمده و استقبال برای خرید در این روزها به شدت کاهش یافته است.

نایب رئیس اتحادیه میادین میوه و تره‌بار اصفهان با بیان اینکه با شیوع کرونا در کشور بسیاری از صیفی‌جات با افزایش قیمت مواجه شده بودند، گفت: در ماه‌های گذشته نرخ پیاز هم در بازار اصفهان دستخوش گرانی شد اما هم اکنون بهای آن در میادین و خرده‌فروشی‌ها مناسب است.

وی درباره اینکه طی دی ماه سال گذشته به دلیل صادرات پیاز مناطق بناب و تبریز به کشورهای هند و پاکستان نرخ این محصول گران شده بود، بیان کرد: در آن زمان افزایش قیمت پیاز در بازار به علت صادرات افزایش نرخ ارز نیز سبب رغبت به صادرات و کم شدن محصول پیاز در بازار شد.

ریاحی با اشاره به تاثیر کرونا ویروس بر بازار میوه، سبزی و صیفی‌جات، اظهار داشت: وقتی در جامعه موضوعی همه‌گیر شود، در بین مردم به صورت واقعی یا ساختگی ترس ایجاد می‌کند.

به گزارش تسنیم، آنچه از سطح بازار مشاهده می‌شود با اخباری که روی زبان مردم و در فضای مجازی جاری است متفاوت است، شاید بار دیگر جو روانی حاکم بر بازار و جامعه بخواهد سیر قیمتی برخی محصولات را به سمت افزایش حرکت دهد، موضوعی که باید مورد توجه مسئولان برای تنظیم بازار قرار گیرد.