به غیر از زمین در کدام سیاره آب وجود دارد؟
در این مقاله به بررسی سیارات و قمرهایی می‌پردازیم که شواهدی از وجود آب در آن‌ها پیدا شده است.
مریخ (Mars)
مریخ بهعنوان نزدیک‌ترین سیاره به زمین که شرایط مشابهی دارد، همواره مورد توجه دانشمندان بوده است. شواهد بسیاری نشان می‌دهد که در گذشته مریخ دارای رودخانه ها، دریاچه‌ها و شاید حتی اقیانوس‌هایی از آب مایع بوده است. تصاویر گرفته شده توسط کاوشگرهای مختلف مانند "کوریوسیتی" و "پرسورنس" نشان میدهند که بسترهای خشک رودخانه‌ها و دریاچه‌های قدیمی بر روی سطح مریخ وجود دارد.
علاوه بر این، مریخ دارای قطب‌های یخی است که شامل یخ آب و یخ خشک (دی‌اکسید کربن) هستند. در برخی مناطق مریخ، حتی شواهدی از آب نمکی به صورت جویبارهای فصلی مشاهده شده است. این شواهد نشان میدهند که در حال حاضر نیز ممکن است آب به صورت مایع در برخی نقاط مریخ وجود داشته باشد، هرچند که این آب به احتمال زیاد بسیار شور است.
اروپا (Europa)
اروپا، یکی از قمرهای مشتری، یکی از جالب‌ترین مکان‌ها برای جستجوی آب در منظومه شمسی است. این قمر دارای یک پوسته یخی ضخیم است که احتمالاً یک اقیانوس زیرسطحی عظیم در زیر آن وجود دارد. مشاهدات انجام‌شده توسط کاوشگر "گالیله" نشان داده است که سطح اروپا پوشیده از ترک‌ها و شکاف‌هایی است که می‌تواند ناشی از حرکت آب زیرسطحی باشد.
برخی از تئوری‌ها مطرح می‌کنند که این اقیانوس زیرسطحی می‌تواند شرایط مناسبی برای وجود حیات میکروبی فراهم کند. ناسا قصد دارد در آینده مأموریتی به نام "اروپا کلیپر" را به این قمر ارسال کند تا بررسی‌های دقیق‌تری انجام دهد و به دنبال شواهد بیشتری از وجود آب و احتمال حیات بگردد.
انسلادوس (Enceladus)
انسلادوس، یکی از قمرهای زحل، نیز دارای شواهدی از وجود آب مایع در زیر سطح یخی خود است. کاوشگر کاسینی که به مدار زحل ارسال شد، فواره‌های آبی که از سطح این قمر فوران می‌کردند را مشاهده کرد. این فواره‌ها حاوی ذرات آب، یخ و مواد آلی هستند.
وجود این فواره‌ها نشان می‌دهد که در زیر سطح یخی انسلادوس یک منبع آب مایع وجود دارد که احتمالاً به دلیل گرمای داخلی این قمر به حالت مایع باقی مانده است. تحقیقات بیشتر در این زمینه می‌تواند به درک بهتر از شرایط داخلی انسلادوس و احتمال وجود حیات در آن کمک کند.
گانیمد (Ganymede)
گانیمد، بزرگ‌ترین قمر مشتری، نیز دارای شواهدی از وجود آب مایع در زیر پوسته یخی خود است. این قمر دارای میدان مغناطیسی خود است که احتمالاً به دلیل حرکت یک اقیانوس نمکی زیرسطحی به وجود آمده است. تحقیقات انجام‌شده با استفاده از تلسکوپ هابل نشان داده است که احتمالاً یک اقیانوس عظیم در زیر سطح یخی گانیمد وجود دارد.
این اقیانوس زیرسطحی ممکن است شرایط مناسبی برای وجود حیات میکروبی فراهم کند. بررسی‌های بیشتری در آینده با استفاده از مأموریت‌های فضایی جدید می‌تواند اطلاعات بیشتری در این زمینه فراهم کند.
تیتان (Titan)
تیتان، بزرگ‌ترین قمر زحل، دارای دریاچه‌ها و دریاهایی از متان و اتان مایع بر سطح خود است. هرچند این مواد شیمیایی با آب متفاوت هستند، اما وجود یخ آب در زیر سطح تیتان نیز مطرح شده است. تیتان به دلیل ترکیبات شیمیایی متنوع و شرایط جوی منحصربه‌فرد، یکی از مکان‌های مورد توجه برای جستجوی حیات فرازمینی است.
کاوشگر هویگنس که توسط آژانس فضایی اروپا (ESA) به سطح تیتان فرستاده شد، نشان داد که این قمر دارای سطحی پیچیده با دریاچه‌ها و رودخانه‌های متان است. همچنین شواهدی از وجود یخ آب در زیر سطح این قمر به دست آمده است که نشان می‌دهد احتمالاً تیتان دارای آب مایع در زیر سطح خود باشد.
پلوتو (Pluto)
پلوتو، سیاره کوتوله‌ای در حاشیه منظومه شمسی، دارای یخ‌سازهایی بر سطح خود است. مشاهدات انجام‌شده توسط کاوشگر نیوهورایزنز نشان داده است که احتمالاً در زیر سطح پلوتو، اقیانوس‌هایی از آب مایع وجود دارد. این یافته‌ها نشان میدهند که پلوتو ممکن است دارای فعالیت‌های آبی و حتی اقیانوس‌های زیرسطحی باشد.
سرس (Ceres)
سرس، بزرگ‌ترین جرم در کمربند سیارکی بین مریخ و مشتری، دارای مقادیر زیادی آب یخ در سطح و زیر سطح خود است. مشاهدات کاوشگر داون نشان داده است که سرس ممکن است دارای فعالیت‌های آبی و حتی اقیانوس‌های زیرسطحی باشد. این یافته‌ها سرس را به یکی از مکان‌های جالب برای بررسی وجود آب در منظومه شمسی تبدیل کرده است.
نتیجه گیری
جستجوی آب در سیارات و قمرهای دیگر یکی از اهداف اصلی تحقیقات فضایی است. از مریخ تا قمرهای مشتری و زحل، شواهد بسیاری از وجود آب به صورت یخ یا حتی مایع در این اجرام فضایی پیدا شده است. این شواهد نه تنها به فهم بهتر از تاریخچه و ساختار این اجرام کمک می‌کند، بلکه احتمال وجود حیات فرازمینی را نیز مطرح می‌کند. با ادامه تحقیقات و مأموریت‌های فضایی، اطلاعات بیشتری در مورد وجود آب و شرایط حیات در فراتر از زمین به دست خواهد آمد.
وب سایت منبع: https://abin.ir/mag