جایگاه تورم ایران در دنیا/ مسیر تورم در هر دولت

ثبات عملکرد دولت اصلاحات در کنترل تورم و آغاز سیاست‌های نئولیبرالی در دنیا

دولت‌های هفتم و هشتم با وجود رقم زدن میانگین تورم‌های 17.42 و 14.19 درصدی اما همچنان در بین 20 درصد کشورها با تورم بالا قرار داشت. برخی اقتصاددانان اعتقاد دارند در اواخر دهه نود میلادی دولت‌های جهانی با پیاده کردن سیاست‌های نئولیبرالی، موفق به کنترل تورم و تک رقمی کردن آن شده بودند. این سیاست‌ها با تاخیر در ایران در حال اجرا بود. با انتخاب محمود احمدی‌نژاد به عنوان رئیس دولت و آغاز به کار دولت نهم این روند ادامه داشت.

فراز و فرودهای دهه نود هم راستا با تحریم‌ها

با آغاز تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل در سال 2012، شاهد جهش تورم در ایران بودیم. در سال 2013 تورم ایران پس از ونزوئلا بالاترین نرخ تورم را داشت. به عقیده برخی کارشناسان با آغاز مذاکرات در دولت یازدهم و امضای توافق برجام در سال 2015، با کاهش انتظارات تورمی و زیاد شدن درآمد نفتی رتبه جهانی ایران بهبود پیدا کرد، اما با خروج آمریکا از برجام در سال 2017 ایران دوباره به جمع 10 کشور پر تورم بازگشته و در یک روند ثابتی ادامه می‌دهد.

کارنامه کدام دولت موفق‌تر بود؟

طبق داده‌های مرکز آمار، کارنامه عملکرد دولت اصلاحات در کنترل تورم نسبت به سایر دولت‌ها بهتر بود. اما دولت سیزدهم با میانگین 43.4 درصدی بالاترین مقدار را در میان دولت‌های پس از انقلاب دارد.

 از طرفی در طول زمان 40 ساله مورد بررسی در این گزارش، روند کلی جایگاه تورم ایران در دنیا نزولی بوده و در 10 سال اخیر معمولا بین 10 کشور اول قرار داشته است. دولت‌ سوم و چهارم علی‌رغم جنگ، موفق به رقم زدن بهترین جایگاه ایران در 40 سال اخیر شده است. همچنین دولت هاشمی رفسنجانی با شعار سازندگی و شکل دادن چشم‌انداز توسعه، موفق به کنترل انتظارات تورمی شده و دومین رتبه را از نظر کم تورم بودن کسب می‌کند. 

 آن طور که تحلیلگران اقتصادی بیان می‌کنند، با اینکه نرخ تورم در دولت‌های هفتم تا نهم، بین 10 و 20 درصد در نوسان بود، اما از آنجایی که در این دوران بسیاری از کشورها به تبعیت از آمریکا و انگلیس در حال پیاده‌سازی سیاست‌های نئولیبرالی بودند، موفق به کاهش چشمگیر نرخ تورم کشورهایشان شده بودند. به همین دلیل جایگاه ایران در این دولت‌ها تغییر چندانی نمی‌کند. 

در آغاز دهه 90 شمسی و وضع تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل، ایران بدترین جایگاه تاریخش را تجربه می‌کند. به عقیده کارشناسان، با عقد برجام در دولت یازدهم جایگاه ایران بهبود می‌یابد، اما با خروج آمریکا از آن به جمع 10 کشور با بیشترین میزان تورم باز می‌گردد.