ابهام در ثبت حریم ژئو سایت نمکدان توسط منطقه آزاد قشم!
اظهارنظرهای متفاوت در خصوص واگذاری مزارع پرورش میگو در جزیره قشم، موضوع داغ بسیاری از پایگاه‌های خبری کشوری و استانی بوده، به‌گونه‌ای که موضع‌گیری‌های متفاوتی را از سوی برخی مدیران شاهد بوده‌ایم که این به‌نوبه خود سردرگمی افکار عمومی را به دنبال داشته است.
از یک‌سو مدیران استانی معتقدند که واگذاری مزارع پرورش میگو بر اساس قوانین و مقررات موجود صورت پذیرفته و از سویی دیگر مدیران سازمان منطقه آزاد قشم مدعی هستند که این واگذاری‌ها غیرقانونی است.
در این راستا و به‌منظور روشن شدن زوایای پنهان این واگذاری‌ها مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان هرمزگان در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه حفظ و حراست از میراث طبیعی و فرهنگی نیازمند اقدامات و الزامات قانونی است، با اشاره به روند رخدادهای مربوط به واگذاری زمینه‌ای پرورش میگو در قشم، اظهار کرد: از زمانی که موضوع واگذاری اراضی پرورش میگو در جزیره قشم توسط فعالان زیست‌محیطی مطرح شد بنده با بررسی اتفاقات و رخدادها و حضور میدانی و برگزاری جلسات متعدد با کارشناسان مختلف و در نهایت حضور کارشناسان وزارت میراث فرهنگی در جریان کم و کیف این موضوع قرار گرفتم.
رضا برومند اضافه کرد: همان‌گونه که اطلاع دارید اراضی پرورش میگو در محدوده ژئو سایت نمکدان قشم توسط استان و با استعلام از دستگاه‌های اجرایی مرتبط توسط جهاد کشاورزی و شیلات استان به بهره‌بردار واگذار شده و بهره‌برداران کار خود را شروع کرده‌اند.
وی با اشاره به این مطلب که حساسیت‌های مربوط به واگذاری، پس از گذشت بیش از چهار ماه از شروع فعالیت مزارع پرورش میگو شروع شد و مسئولان سازمان منطقه آزاد قشم نیز نسبت به موضوع واکنش نشان دادند، افزود: مشکلی که در این میان وجود دارد و موجب سردرگمی شده بحث ثبت حریم و ضوابط مربوط به حریم ژئو سایت نمکدان قشم است.
مدیرکل میراث فرهنگی استان اظهار کرد: بر اساس آخرین ارزیابی‌های انجام‌شده، واگذاری مزارع پرورش میگو در جزیره قشم تا دهانه غار نمکی بین ۵تا ۷ کیلومتر فاصله دارد و سازمان منطقه آزاد قشم به‌عنوان اقدام کننده برای ثبت ژئو سایت نمکدان قشم علاوه بر ثبت آن موظف به ثبت حریم و ضوابط حریم آن بوده است.
وی ادامه داد: پس از کش‌وقوس‌های فراوان نهایتاً در اواخر بهمن‌ماه سال ۹۸، نشستی در دفتر معاونت میراث فرهنگی کشور با حضور مدیران منطقه آزاد ، جهاد کشاورزی، میراث فرهنگی استان و مدیر امور اراضی کشور برگزار و مقرر شد عملیات ایجاد مزارع پرورش میگو به مدت یک ماه متوقف شود تا سازمان منطقه آزاد نسبت به ارائه مدارک و مستندات به دادستانی قشم برای تعیین تکلیف اقدام کند.
برومند تصریح کرد: دادستان قشم نیز طی چندین مرحله از اداره کل میراث فرهنگی خواسته که به‌عنوان کارشناسی وضعیت قرار گرفتن مزارع را در حریم غار نمکی اعلام نظر کند تا بتواند بر اساس اعلام نظر این اداره کل، راجع به ادامه یا توقف فعالیت مزارع تصمیم بگیرد.
مدیرکل میراث فرهنگی استان با اعلام اینکه متناسب با درخواست دادستان قشم، ما نیز طی سه مرحله، از سازمان منطقه آزاد قشم درخواست ارائه مستندات مربوط به ثبت حریم و ضوابط حریم ژئو سایت نمکدان قشم داشتیم، بیان کرد: در هر سه مورد سازمان منطقه آزاد هیچ پاسخی به ما ارائه نداد و در نهایت اعلام کرد که مستندات لازم به دادستانی قشم ارسال‌شده است.
وی افزود: با توجه به اینکه دستگاه‌های اجرایی استان بر اساس قوانین و مقررات، پاسخ استعلام‌ها را به جهاد کشاورزی استان داده بودند، نهایتاً هرگونه قضاوت و کارشناسی در خصوص اینکه آیا مزارع پرورش میگو در حریم ژئو سایت نمکدان قشم نمکی وجود دارند یا خیر، مستلزم مستنداتی است که در اختیار سازمان منطقه آزاد قشم قرار دارد ، اما ازآنجایی‌که این سازمان از ارائه مستندات خودداری نموده امکان هرگونه قضاوت و کارشناسی برای این اداره کل منتفی است.
برومند با بیان اینکه عدم ارائه مستندات مربوط به ثبت حریم و ضوابط آن از دو حالت خارج نیست، خاطرنشان کرد: یا اینکه حریم ژئو سایت نمکدان قشم ثبت‌شده است و ازاین‌جهت که ممکن است خود سازمان منطقه آزاد قشم در این حریم برخلاف ضوابط تعیین‌شده واگذاری انجام داده است و از ارائه آن به اداره کل میراث فرهنگی استان خودداری می‌کند، یا اینکه واقعاً حریم و ضوابط حریم به ثبت نرسیده است،
وی ادامه داد: هرچند برای ما عدم ثبت حریم و ضوابط حریم توسط منطقه آزاد قشم بیشتر به‌یقین نزدیک‌تر است، از سوی دیگر عدم ثبت حریم و ضوابط حریم عملاً دست سازمان منطقه آزاد را برای توقف مزارع پرورش میگو بسته است.
برومند اضافه کرد: ما اعتقاد داریم زمانی که یک اثر تاریخی ثبت می‌شود باید حریم و ضوابط آن نیز ثبت‌شده تا از هرگونه تعرض و ایجاد ساخت‌وساز در آن جلوگیری شود.
وی یادآور شد: زمانی که یک اثر تاریخی یا طبیعی ثبت می‌شود ما حریم درجه‌یک و درجه ۲ و درجه ۳ داریم و هرگونه فعالیت متناسب با ضوابطی است که در هنگام ثبت برای حریم درجه‌یک ، ۲ و درجه ۳ پیش‌بینی‌شده است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان هرمزگان گفت: طی سالیان اخیر در ثبت آثار تاریخی و طبیعی نقاط مختلف استان (به‌جز محدوده منطقه آزاد قشم) نسبت به ثبت حریم و ضوابط حریم آثار تاریخی و طبیعی اقدام کرده‌ایم و از این طریق تمام راه‌های قانونی را برای حفظ و صیانت از میراث فرهنگی پیموده‌ایم.
برومند در پایان اظهار کرد: چنانچه سازمان منطقه آزاد قشم حریم و ضوابط حریم ثبت‌شده ژئو سایت نمکدان قشم را در اختیار این اداره کل قرار دهد قطعاً این اداره کل نسبت به اعلام نظرات کارشناسی خود اقدام خواهد کرد.
در این راستا و به‌منظور روشن شدن زوایای پنهان این واگذاری‌ها مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان هرمزگان در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه حفظ و حراست از میراث طبیعی و فرهنگی نیازمند اقدامات و الزامات قانونی است، با اشاره به روند رخدادهای مربوط به واگذاری زمینه‌ای پرورش میگو در قشم، اظهار کرد: از زمانی که موضوع واگذاری اراضی پرورش میگو در جزیره قشم توسط فعالان زیست‌محیطی مطرح شد بنده با بررسی اتفاقات و رخدادها و حضور میدانی و برگزاری جلسات متعدد با کارشناسان مختلف و در نهایت حضور کارشناسان وزارت میراث فرهنگی در جریان کم و کیف این موضوع قرار گرفتم.
رضا برومند اضافه کرد: همان‌گونه که اطلاع دارید اراضی پرورش میگو در محدوده ژئو سایت نمکدان قشم توسط استان و با استعلام از دستگاه‌های اجرایی مرتبط توسط جهاد کشاورزی و شیلات استان به بهره‌بردار واگذار شده و بهره‌برداران کار خود را شروع کرده‌اند.
وی با اشاره به این مطلب که حساسیت‌های مربوط به واگذاری، پس از گذشت بیش از چهار ماه از شروع فعالیت مزارع پرورش میگو شروع شد و مسئولان سازمان منطقه آزاد قشم نیز نسبت به موضوع واکنش نشان دادند، افزود: مشکلی که در این میان وجود دارد و موجب سردرگمی شده بحث ثبت حریم و ضوابط مربوط به حریم ژئو سایت نمکدان قشم است.
مدیرکل میراث فرهنگی استان اظهار کرد: بر اساس آخرین ارزیابی‌های انجام‌شده، واگذاری مزارع پرورش میگو در جزیره قشم تا دهانه غار نمکی بین ۵تا ۷ کیلومتر فاصله دارد و سازمان منطقه آزاد قشم به‌عنوان اقدام کننده برای ثبت ژئو سایت نمکدان قشم علاوه بر ثبت آن موظف به ثبت حریم و ضوابط حریم آن بوده است.
وی ادامه داد: پس از کش‌وقوس‌های فراوان نهایتاً در اواخر بهمن‌ماه سال ۹۸، نشستی در دفتر معاونت میراث فرهنگی کشور با حضور مدیران منطقه آزاد ، جهاد کشاورزی، میراث فرهنگی استان و مدیر امور اراضی کشور برگزار و مقرر شد عملیات ایجاد مزارع پرورش میگو به مدت یک ماه متوقف شود تا سازمان منطقه آزاد نسبت به ارائه مدارک و مستندات به دادستانی قشم برای تعیین تکلیف اقدام کند.
برومند تصریح کرد: دادستان قشم نیز طی چندین مرحله از اداره کل میراث فرهنگی خواسته که به‌عنوان کارشناسی وضعیت قرار گرفتن مزارع را در حریم غار نمکی اعلام نظر کند تا بتواند بر اساس اعلام نظر این اداره کل، راجع به ادامه یا توقف فعالیت مزارع تصمیم بگیرد.
مدیرکل میراث فرهنگی استان با اعلام اینکه متناسب با درخواست دادستان قشم، ما نیز طی سه مرحله، از سازمان منطقه آزاد قشم درخواست ارائه مستندات مربوط به ثبت حریم و ضوابط حریم ژئو سایت نمکدان قشم داشتیم، بیان کرد: در هر سه مورد سازمان منطقه آزاد هیچ پاسخی به ما ارائه نداد و در نهایت اعلام کرد که مستندات لازم به دادستانی قشم ارسال‌شده است.
وی افزود: با توجه به اینکه دستگاه‌های اجرایی استان بر اساس قوانین و مقررات، پاسخ استعلام‌ها را به جهاد کشاورزی استان داده بودند، نهایتاً هرگونه قضاوت و کارشناسی در خصوص اینکه آیا مزارع پرورش میگو در حریم ژئو سایت نمکدان قشم نمکی وجود دارند یا خیر، مستلزم مستنداتی است که در اختیار سازمان منطقه آزاد قشم قرار دارد ، اما ازآنجایی‌که این سازمان از ارائه مستندات خودداری نموده امکان هرگونه قضاوت و کارشناسی برای این اداره کل منتفی است.
برومند با بیان اینکه عدم ارائه مستندات مربوط به ثبت حریم و ضوابط آن از دو حالت خارج نیست، خاطرنشان کرد: یا اینکه حریم ژئو سایت نمکدان قشم ثبت‌شده است و ازاین‌جهت که ممکن است خود سازمان منطقه آزاد قشم در این حریم برخلاف ضوابط تعیین‌شده واگذاری انجام داده است و از ارائه آن به اداره کل میراث فرهنگی استان خودداری می‌کند، یا اینکه واقعاً حریم و ضوابط حریم به ثبت نرسیده است،
وی ادامه داد: هرچند برای ما عدم ثبت حریم و ضوابط حریم توسط منطقه آزاد قشم بیشتر به‌یقین نزدیک‌تر است، از سوی دیگر عدم ثبت حریم و ضوابط حریم عملاً دست سازمان منطقه آزاد را برای توقف مزارع پرورش میگو بسته است.
برومند اضافه کرد: ما اعتقاد داریم زمانی که یک اثر تاریخی ثبت می‌شود باید حریم و ضوابط آن نیز ثبت‌شده تا از هرگونه تعرض و ایجاد ساخت‌وساز در آن جلوگیری شود.
وی یادآور شد: زمانی که یک اثر تاریخی یا طبیعی ثبت می‌شود ما حریم درجه‌یک و درجه ۲ و درجه ۳ داریم و هرگونه فعالیت متناسب با ضوابطی است که در هنگام ثبت برای حریم درجه‌یک ، ۲ و درجه ۳ پیش‌بینی‌شده است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان هرمزگان گفت: طی سالیان اخیر در ثبت آثار تاریخی و طبیعی نقاط مختلف استان (به‌جز محدوده منطقه آزاد قشم) نسبت به ثبت حریم و ضوابط حریم آثار تاریخی و طبیعی اقدام کرده‌ایم و از این طریق تمام راه‌های قانونی را برای حفظ و صیانت از میراث فرهنگی پیموده‌ایم.
برومند در پایان اظهار کرد: چنانچه سازمان منطقه آزاد قشم حریم و ضوابط حریم ثبت‌شده ژئو سایت نمکدان قشم را در اختیار این اداره کل قرار دهد قطعاً این اداره کل نسبت به اعلام نظرات کارشناسی خود اقدام خواهد کرد.