سر و کله یک خون‌آشام خطرناک در ایران پیدا شد؛ «آئدس» خون‌خواری که باید این روزها مواظبش باشید

گیاه لاکی بامبو یکی از زیستگاه‌های مورد علاقه پشه آئدس است و وجود آن در استان هرمزگان، گزارش شده است. در این گزارش ضمن آشنایی بیشتر با این حشره، از راه‌های پیشگیری از گزش با آئدس آگاه می‌شویم.

پشه آئدس نزدیک به هزار گونه دارد، اما همه گونه‌ها ناقل بیماری نیستند. در حال حاضر مهم ترین نوع پشه‌های آئدس از نظر پزشکی، «آئدس اجیبتی» و«آئدس آلبوپیکتوس» است.

گستردگی آئدس اجیبتی محدود به مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری است.حال آنکه آئدس آلبو‍پیکتوس در مناطق گرمسیری، نیمه گرمسیری و معتدل دیده شده است.

خصوصیات پشه آئدس

خون خواری خود را از انسان و همچنین مهره داران اهلی و وحشی انجام می‌دهد. زمان خون خواری در طول روز و با اوج خون خواری در اوایل صبح و غروب است. تنها از یک میزبان خون خواری می کند و تمایل به خون خواری از انسان و حیوان را دارد؛ در نتیجه در صورت دسترسی، از حیوان خون خواری می‌کند.

حضور در ۱۰۰ کشور جهان

اگرچه زیستگاه اصلی این پشه آفریقا بوده، اما در حال حاضر وجود این پشه در بیش از ۱۰۰ کشور جهان از جمله کشورهای همسایه ایران نیز گزارش شده است.در ایران، در بندر لنگه و استان هرمزگان این گونه حشره صید شده است.

در مناطق شهری در داخل و خارج از اماکن انسانی، زندگی و خون خواری می‌کند. خون خواری این پشه، بر خلاف بسیاری از پشه‌های دیگر، در طول روز و با اوج خون خواری در اوایل صبح و غروب انجام می‌شود.

راه‌های کنترل پشه‌های آئدس

۱-مدیریت محیط

از بین بردن لانه‌های لاروی آئدس‌ها در محیط، به ویژه در خانه و در اطراف محل زندگی انسان اهمیت دارد.مدیریت پسماندها، پوشاندن دهانه ظروف ذخیره آب، خالی کردن کاسه زیر گلدان،برگرداندن ظروف بی مصرف آب و جلوگیری از دسترسی پشه به آب در ظروف کوچک و بزرگ اطراف محل زندگی انسان در این زمینه ضرورت دارد.

۲-کنترل لارو پشه آئدس

از بین بردن محل های مناسب برای تخمگذاری و رشد لارو با مدیریت محیط

استفاده از انواع لاروکش‌های مجاز از طرف سازمان جهانی بهداشت. بعضی از این لاروکش‌ها در آب ذخیره شده برای شرب نیز قابل استفاده

است.

۳-کنترل پشه‌های بالغ

این روش در کاهش فوری جمعیت پشه‌ها و در نتیجه کاهش سریع شدت انتقال بیماری دارای اهمیت ویژه است.

سمپاشی فضایی خارجی و سمپاشی فضایی داخلی با استفاده از حشره کش

نکات مهم در خصوص پشه آئدس

۱- این پشه به رنگ‌های تیره علاقه دارد؛بنابراین توصیه می‌شود در طبیعت برای جلوگیری از گزش این پشه، از لباس‌های رنگ روشن و گشاد استفاده کرد.

۲- این پشه در طول روز فعالیت می‌کند؛ پس برای محافظت از گزش باید از اسپری دورکننده استفاده کرد.

۳- با توجه به علاقه این پشه به تخم ریزی در ظروف دست ساز بشر، از رها کردن ظروف یک بار مصرف در طبیعت خوداری کنیم و ظروف

رها شده در اطراف منزل خود را جمع آوری کنیم.

۴- لاستیک‌های رها شده در طبیعت محل مناسب برای تخم ریزی این پشه است؛در نتیجه در صورت وجود لاستیک دست دوم رها شده در محیط

یا اطراف منزل، آن را جمع آوری کنید.

۵- تخم این پشه به خشکی مقاوم است؛ یعنی

در صورتی که در جایی آب باشد و تخم ریزی کند در صورت خشک شده در آب می‌تواند ماه ها مقاومت کند و با دسترسی به آب مرحله رشد خود را تکمیل کند.

۶- ظروف زیر گلدان خود را مرتب خالی کنیم تا در آن آب جمع نشود.

۷- در صورتی که یک پشه آلوده به بیماری وارد یک منطقه شود و تکثیر کند بیماری در آن منطقه بومی می‌شود.

۸- در صورت صید این پشه در یک منطقه، تا شعاع ۲-۵ کیلومتری منطقه عملیات سم پاشی به صورت منظم انجام می‌شود.

۹- مهمترین راه کنترل استقرار پشه‌های آئدس بهسازی محیط زیست است، بنابراین رها نکردن ظروف یک بار مصرف و لاستیک‌های فرسوده در طبیعت، مهمترین راه پیشگیری از انتقال این پشه است.

۱۰- پشه آئدس برای تخم ریزی، به آب کم نیاز دارد. مانند آبی که در زیر گلدان‌ها جمع می‌شود و آب کمی که در ظروف پلاستیکی رها شده در طبیعت وجود دارد، اما در تانکرها و محل های ذخیره آب نیز صید شده است.

مهمترین بیماری‌های قابل انتقال از پشه آئدس

۱- تب دنگ۲- زیکا ۳- تب زرد و ۴- چیکن گونیاست

راه‌های پیشگیری از گزش پشه‌های آئدس:

استفاده از اسپری دور کننده یا قلم دافع حشرات در طول روز و پوشیدن لباس های رنگ روشن آستین بلند و پاچه بلند و گشاد است.

منبع: فارس